آیه ۴ - سوره حدید

آیه هُوَ الَّذي خَلَقَ السَّماواتِ وَ الْأَرْضَ في سِتَّةِ أَيَّامٍ ثُمَّ اسْتَوى عَلَى الْعَرْشِ يَعْلَمُ ما يَلِجُ فِي الْأَرْضِ وَ ما يَخْرُجُ مِنْها وَ ما يَنْزِلُ مِنَ السَّماءِ وَ ما يَعْرُجُ فيها وَ هُوَ مَعَكُمْ أَيْنَ ما كُنْتُمْ وَ اللهُ بِما تَعْمَلُونَ بَصيرٌ [4]

او كسى است كه آسمانها و زمين را در شش روز (شش دوران ) آفريد؛ سپس بر عرش قدرت قرارگرفت [و به تدبير جهان پرداخت]؛ آنچه را در زمين داخل مى شود مى داند، و آنچه را از آن خارج مى شود و آنچه از آسمان نازل مى گردد و آنچه به آسمان بالا مى رود؛ و هر جا باشيد او با شماست، و خداوند نسبت به آنچه انجام مي‌دهيد بيناست.

او کسی است که آسمان‌ها و زمین را در شش روز شش دوران) آفرید

۱ -۱
(حدید/ ۴)

الصّادقین ( وَسِعَ عِلْمُهُ السَّمَوَاتِ وَ الْأَرْضَ.

امام باقر (علیه السلام) و امام صادق (علیه السلام)- علمش آسمان‌ها و زمین را فرا گرفته است.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۵، ص۵۵۲
بحارالأنوار، ج۵۵، ص۱
۱ -۲
(حدید/ ۴)

علی‌بن‌إبراهیم (رحمة الله علیه)- هُوَ الَّذی خَلَقَ السَّماواتِ وَ الْأَرْضَ فی سِتَّةِ أَیَّامٍ ای فِی سِتَّهًِْ أَوْقَات.

علی‌بن‌ابراهیم (رحمة الله علیه)- هُو الذِی خَلقَ السَّمَاواتِ والأَرْضَ فِی سِتَّةِ أَیَّامٍ یعنی در شش زمان خلق کرد.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۵، ص۵۵۲
البرهان
۱ -۳
(حدید/ ۴)

الباقر (علیه السلام)- إِنَّ اللَّهَ خَلَقَ السَّماواتِ وَ الْأَرْضَ فِی سِتَّةِ أَیَّامٍ فَالسَّنَهًُْ تَنْقُصُ سِتَّهًَْ أَیَّامِ.

امام باقر (صلی الله علیه و آله)- خدا آسمان‌ها و زمین را در شش روز آفرید، پس از سال شش روز کاسته شد.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۵، ص۵۵۴
بحارالأنوار، ج۵۴، ص۸۹
۱ -۴
(حدید/ ۴)

الصّادق (علیه السلام)- إِنَ اللَّهَ خَلَقَ الْخَیْرَ یَوْمَ الْأَحَدِ وَ مَا کَانَ لِیَخْلُقَ الشَّرَّ قَبْلَ الْخَیْرِ وَ فِی یَوْمِ الْأَحَدِ وَ الْإِثْنَیْنِ خَلَقَ الْأَرَضِینَ وَ خَلَقَ أَقْوَاتَهَا فِی یَوْمِ الثَّلَاثَاءِ وَ خَلَقَ السَّمَاوَاتِ یَوْمَ الْأَرْبِعَاءِ وَ یَوْمَ الْخَمِیسِ وَ خَلَقَ أَقْوَاتَهَا یَوْمَ الْجُمُعَهًِْ وَ ذَلِکَ قَوْلُهُ عَزَّوَجَلَّ خَلَقَ السَّماواتِ وَ الْأَرْضَ وَ ما بَیْنَهُما فِی سِتَّةِ أَیَّامٍ.

امام صادق (صلی الله علیه و آله)- به‌راستی‌که خدا خیر را روز یک‌شنبه آفرید و نمی‌شد که شر را پیش از خیر بیافریند و در روز یک‌شنبه و دوشنبه زمین‌ها را آفرید و خوراک آن‌ها را روز سه‌شنبه آفرید و آسمان‌ها را روز چهارشنبه و پنجشنبه، قوت‌هایشان را روز جمعه و این است فرموده‌ی خدا عزّوجلّ: هُو الذِی خَلقَ السَّمَاواتِ والأَرْضَ فِی سِتَّةِ أَیَّامٍ.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۵، ص۵۵۴
الکافی، ج۸، ص۱۴۵/ البرهان

سپس بر عرش قدرت قرارگرفت [و به تدبیر جهان پرداخت]

۲ -۱
(حدید/ ۴)

الباقر (علیه السلام)- إِنَّ اللَّهَ جَلَّ ذِکْرُهُ وَ تَقَدَّسَتْ أَسْمَاؤُهُ خَلَقَ الْأَرْضَ قَبْلَ السَّمَاءِ ثُمَّ اسْتَوی عَلَی الْعَرْشِ لِتَدْبِیرِ الْأُمُورِ.

امام باقر (صلی الله علیه و آله)- به‌راستی‌که خدای عزّوجلّ زمین را پیش از آسمان آفرید؛ سپس برای تدبیر کارها بر عرش استوار شد.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۵، ص۵۵۴
بحارالأنوار، ج۵۴، ص۸۹
۲ -۲
(حدید/ ۴)

أمیرالمؤمنین (علیه السلام)- قَوْلُهُ الرَّحْمنُ عَلَی الْعَرْشِ اسْتَوی یَعْنِی اسْتَوَی تَدْبِیرُهُ وَ عَلَا أَمْرُهُ وَ قَوْلُهُ وَ هُوَ الَّذِی فِی السَّماءِ إِلهٌ وَ فِی الْأَرْضِ إِله وَ قَوْلُهُ وَ هُوَ مَعَکُمْ أَیْنَ ما کُنْتُمْ وَ قَوْلُهُ ما یَکُونُ مِنْ نَجْویثَلاثَةً إِلَّا هُوَ رابِعُهُمْ فَإِنَّمَا أَرَادَ بِذَلِکَ اسْتِیلَاءَ أُمَنَائِهِ بِالْقُدْرَهًِْ الَّتِی رَکَّبَهَا فِیهِمْ عَلَی جَمِیعِ خَلْقِهِ وَ أَنَّ فِعْلَهُمْ فِعْلُهُ.

امام علی (علیه السلام)- خدای رحمان بر عرش استیلا دارد (طه/ ۵) یعنی تدبیر خداوند [نسبت به امور آفرینش] استوار و پا برجا گردید و فرمانش برتری یافت. و اینکه فرمود: اوست که هم در آسمان خداست و هم در زمین خداست. (زخرف/۸۴) و اینکه فرمود: وَ هُوَ مَعَکُمْ أَیْنَ ما کُنْتُمْ و این که فرمود: هیچ گاه سه نفر با هم نجوا نمی کنند مگر این که خداوند چهارمین آن‌هاست (مجادله/۷) منظور خداوند در این آیات این است که امانتداران الهی با قدرتی که خدا به آن‌ها بخشیده بر تمام مخلوقاتش سلطه دارند و کار آن‌ها کار اوست. [به همین خاطر، این حضور به خداوند نسبت داده شده است].

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۵، ص۵۵۴
بحارالأنوار، ج۳، ص۳۱۰

و هر جا باشید او با شماست، و خداوند نسبت به آنچه انجام می دهید بیناست

۳ -۱
(حدید/ ۴)

الکاظم (علیه السلام)- هُوَ اللَّهُ فِی السَّماواتِ وَ فِی الْأَرْضِ وَ هُوَ الَّذِی فِی السَّماءِ إِلهٌ وَ فِی الْأَرْضِ إِلهٌ وَ هُوَ الَّذِی یُصَوِّرُکُمْ فِی الْأَرْحامِ کَیْفَ یَشاءُ وَ هُوَ مَعَکُمْ أَیْنَ ما کُنْتُمْ.

امام کاظم (علیه السلام)- او خدای آسمان‌ها و زمین است. اوست که هم در آسمان خداست و هم در زمین خداست. (زخرف/۸۴) و او کسی است که شما را در رحمِ (مادران)، آن چنان که می‌خواهد تصویر می‌کند. (آل‌عمران/۶) و هر جا باشید او با شماست.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۵، ص۵۵۴
بحارالأنوار، ج۱۰، ص۳۴۵
بیشتر