آیه ثُمَّ قَفَّيْنا عَلى آثارِهِمْ بِرُسُلِنا وَ قَفَّيْنا بِعيسَى ابْنِ مَرْيَمَ وَ آتَيْناهُ الْإِنْجيلَ وَ جَعَلْنا في قُلُوبِ الَّذينَ اتَّبَعُوهُ رَأْفَةً وَ رَحْمَةً وَ رَهْبانِيَّةً ابْتَدَعُوها ما كَتَبْناها عَلَيْهِمْ إِلاَّ ابْتِغاءَ رِضْوانِ اللهِ فَما رَعَوْها حَقَّ رِعايَتِها فَآتَيْنَا الَّذينَ آمَنُوا مِنْهُمْ أَجْرَهُمْ وَ كَثيرٌ مِنْهُمْ فاسِقُونَ [27]
سپس در پى آنان پيامبران [ديگر] خود را فرستاديم، و به دنبال آنان عيسى بن مريم را مبعوث كرديمو به او انجيل عطا كرديم، و در دل هاى كسانى كه از او پيروى كردند رأفت و رحمت قرار داديم؛ و رهبانيّتى را كه ابداع كرده بودند، ما بر آنان مقرّر نداشته بوديم؛ گرچه هدفشان جلب خشنودى خدا بود، ولى حق آن را رعايت نكردند؛ از اين رو ما به كسانى از آنها كه ايمان آوردند پاداششان را داديم؛ و بسيارى از آنها گنهكارند.
الکاظم (علیه السلام)- عَنْ أَبِی الْحَسَنِ (علیه السلام) فِی قَوْلِ اللَّهِ عَزَّوَجَلَّ رَهْبانِیَّةً ابْتَدَعُوها ما کَتَبْناها عَلَیْهِمْ إِلَّا ابْتِغاءَ رِضْوانِ اللهِ قَالَ صَلَاهًُْ اللَّیْلِ.
امام کاظم (علیه السلام)- وَ رَهْبانِیَّةً ابْتَدَعُوها ما کَتَبْناها عَلَیْهِمْ إِلَّا ابْتِغاءَ رِضْوانِ اللهِ رهبانیّت و تارک دنیا بودن را بدعت نهادند، ما بر آنها جز آنکه رضا و خشنودی خدا را بطلبند چیزی ننوشتیم.
الرّسول (صلی الله علیه و آله)- یا ابْنِ مَسْعُودٍ هَلْ تَدْرِی مِنْ أَیْنَ أَحْدَثَتْ بَنُو إِسْرَائِیلَ الرَّهْبَانِیَّهًَْ فَقُلْتُ اللَّهُ وَ رَسُولُهُ (صلی الله علیه و آله) أَعْلَمُ فَقَالَ ظَهَرَتْ عَلَیْهِمُ الْجَبَابِرَهًُْ بَعْدَ عِیسَی (علیه السلام) یَعْمَلُونَ بِمَعَاصِی اللَّهِ فَغَضِبَ أَهْلُ الْإِیمَانِ فَقَاتَلُوهُمْ فَهُزِمَ أَهْلُ الْإِیمَانِ ثَلَاثَ مَرَّاتٍ فَلَمْ یَبْقَ مِنْهُمْ إِلَّا الْقَلِیلُ فَقَالُوا إِنْ ظَهَرَنَا هَؤُلَاءِ أَفْنَوْنَا وَ لَمْ یَبْقَ لِلدِّینِ أَحَدٌ یَدْعُو إِلَیْهِ فَتَعَالَوْا نَتَفَرَّقْ فِی الْأَرْضِ إِلَی أَنْ یَبْعَثَ اللَّهُ النَّبِیَّ (صلی الله علیه و آله) الَّذِی وَعَدَنَا بِهِ عِیسَی (علیه السلام) یَعْنُونَ مُحَمَّداً (صلی الله علیه و آله) فَتَفَرَّقُوا فِی غِیرَانِ الْجِبَالِ وَ أَحْدَثُوا رَهْبَانِیَّهًًْ فَمِنْهُمْ مَنْ تَمَسَّکَ بِدِینِهِ وَ مِنْهُمْ مَنْ کَفَرَ ثُمَّ تَلَا هَذِهِ الْآیَهًَْ وَ رَهْبانِیَّةً ابْتَدَعُوها الْآیَهًَْ ثُمَّ قَالَ یَا ابْنَ أُمِّ عَبْدٍ أَ تَدْرِی مَا رَهْبَانِیَّهًُْ أُمَّتِی قُلْتُ اللَّهُ وَ رَسُولُهُ أَعْلَمُ قَالَ الْهِجْرَهًُْ وَ الْجِهَادُ وَ الصَّلَاهًُْ وَ الصَّوْمُ وَ الْحَجُّ وَ الْعُمْرَهًُْ.
پیامبر (صلی الله علیه و آله)- ای پسر مسعود! میدانی بنی اسرائیل رهبانیّت را از کجا آوردند؟ عرض کردم: «خدا و رسولش بهتر میدانند». فرمود: «بعد از حضرت عیسی (علیه السلام) ستمگران بر آنها پیروز شدند، و آنان نافرمانی خدا میکردند، اهل ایمان به خشم آمدند و با آنها جنگیدند، و سه بار از آنان شکست خوردند، تا اندکی بیش از آنها نماند، با خود گفتند، اگر به مبارزه اینها بیرون رویم ما را نابود میکنند و کسی زنده نمیماند تا مردم را به دین دعوت کند، پس بیائید به گوشه و کنار زمین متفرّق شویم، تا آن پیامبری را که عیسی (علیه السلام) به ما نوید داده یعنی محمّد (صلی الله علیه و آله) بر انگیخته شود، و در نتیجه در غارهای کوهها متفرّق شدند، و رهبانیّت را اختراع کردند، برخی از آنها به دین خود چسبیدند، و پارهای کافر شدند، سپس این آیه را تلاوت فرمود: رَهْبانِیَّةً ابْتَدَعُوها ما کَتَبْناها عَلَیْهِمْ إِلَّا ابْتِغاءَ رِضْوانِ اللهِ ... سپس فرمود: «ای پسر مسعود! آیا میدانی رهبانیّت امّت من چیست»؟ عرض کردم: «خدا و رسولش بهتر میدانند، فرمود: «هجرت، جهاد، نماز، روزه و حج و عمره».
الرّسول (صلی الله علیه و آله)- إِنَّ الرَّهْبَانِیَّهًَْ الَّتِی ابْتَدَعُوهَا لِحَاقُهُمْ بِالْبَرَارِی وَ الْجِبَالِ.
پیامبر (صلی الله علیه و آله)- مقصود از این رهبانیّت، رفتن آنها به دشتها و غلّههاست.
ابنعبّاس (رحمة الله علیه)- فَمَا رَعَاهَا الَّذِینَ بَعْدَهُمْ حَقَّ رِعَایَتِهَا وَ ذَلِکَ لِتَکْذِیبِهِمْ بِمُحَمَّدٍ (صلی الله علیه و آله).
ابنعبّاس (رحمة الله علیه)- و مردم بعد از آنها حقّ آن را رعایت نکردند، چون محمّد (صلی الله علیه و آله) را تکذیب نمودند.
الرّسول (صلی الله علیه و آله)- یَا ابْنَ مَسْعُودٍ اخْتَلَفَ مَنْ کَانَ قَبْلَکُمْ عَلَی اثْنَیْنِ وَ سَبْعِینَ فِرْقَهًًْ نَجَا مِنْهَا ثِنْتَانِ وَ هَلَکَ سَائِرُهُنَّ. فِرْقَهًٌْ قاتِلُوا الْمُلُوکَ عَلَی دِینِ عِیسَی (علیه السلام) فَقَتَلُوهُمْ، وَ فِرْقَهًٌْ لَمْ یَکُنْ لَهُمْ طَاقَهًٌْ لِمُوَازَاهًِْ الْمُلُوکِ وَ لَا أَنْ یُقِیمُوا بَیْنَ ظَهْرَانَیْهِمْ یَدْعُونَهُمْ إِلَی دِینِ اللَّهِ تَعَالَی وَ دِینِ عِیسَی (علیه السلام)، فَسَاحُوا فِی الْبِلَادِ وَ تَرَهَّبُوا وَ هُمُ الَّذِینَ قَالَ اللَّهُ وَ رَهْبانِیَّةً ابْتَدَعُوهَا مَا کَتَبْنَاهَا عَلَیْهِمْ. ثُمَّ قَالَ النَّبِیُّ (صلی الله علیه و آله): مَنْ آمَنَ بِی وَ صَدَّقَنِی وَ اتَّبَعَنِی فَقَدْ رَعَاهَا حَقَّ رِعَایَتِهَا وَ مَنْ لَمْ یُؤْمِنْ بِی فَأُولَئِکَ هُمُ الْهَالِکُونَ.
پیامبر (صلی الله علیه و آله)- ای ابن مسعود! امّت عیسی (علیه السلام) که قبل از شما بودند به هفتاد و دو فرقه متفرّق شدند و دو فرقه از ایشان نجات یافتند و دیگران هلاک گشتند؛ یک فرقه [از آن دو فرقه] با پادشاهان بر طبق دین عیسی (علیه السلام) به پیکار پرداختند و در نهایت پادشاهان، ایشان را کشتند؛ و فرقه دیگر که توان مقابله با پادشاهان را نداشته و نمیتوانستند در مقابل آنها بایستند و آنها را به دین خداوند متعال و دین عیسی (علیه السلام) دعوت کنند در نهایت، به گشتن در سرزمینها پرداخته و رهبانیّت اختیار نمودند؛ و آنها کسانی هستند که خداوند دربارهشان فرمود: رَهْبانِیَّةً ابْتَدَعُوهَا مَا کَتَبْنَاهَا عَلَیْهِمْ آنگاه پیامبر (صلی الله علیه و آله) فرمود: کسی که به من ایمان آورده و مرا تصدیق و از من پیروی کند، رهبانیّت حقیقی را بجا آورده و کسی که به من ایمان نیاورد جزء کسانی است که قطعاً نابود خواهند شد. هرکس به من ایمان آورد، و مرا باور کند و از من پیروی کند، حق رهبانیّت را رعایت کرده، و هرکس به من ایمان نیاورد، نابود است.