آیه ۱۹ - سوره روم

آیه يُخْرِجُ الْحَيَّ مِنَ الْمَيِّتِ وَ يُخْرِجُ الْمَيِّتَ مِنَ الْحَيِّ وَ يُحْيِ الْأَرْضَ بَعْدَ مَوْتِها وَ كَذلِكَ تُخْرَجُونَ [19]

او زنده را از مرده بيرون مى‌آورد و مرده را از زنده و زمين را پس از مردنش حيات مى‌بخشد و به همين‌گونه [روز قيامت از قبر] بيرون آورده مى‌شويد.

او زنده را از مرده بیرون می‌آورد و مرده را از زنده

۱ -۱
(روم/ ۱۹)

الکاظم (علیه السلام)- فِی قَوْلِ اللَّهِ عَزَّوَجَلَّ یُحْیِ الْأَرْضَ بَعْدَ مَوْتِها قَالَ لَیْسَ یُحْیِیهَا بِالْقَطْرِ وَ لَکِنْ یَبْعَثُ اللَّهُ رِجَالًا فَیُحْیُونَ الْعَدْلَ فَتُحْیَا الْأَرْضُ لِإِحْیَاءِ الْعَدْلِ وَ لَإِقَامَهًُْ الْحَدِّ لِلَّهِ أَنْفَعُ فِی الْأَرْضِ مِنَ الْقَطْرِ أَرْبَعِینَ صَبَاحاً.

امام کاظم (علیه السلام)- یُحْیِ الْأَرْضَ بَعْدَ مَوْتِها، زمین را با باران زنده نمی‌کند، بلکه خداوند عزّ‌وجلّ مردمی را می‌فرستد که عدل را زنده می‌کنند و زمین با احیاء عدل و با اقامه حدّ زنده می‌شود. و این حیات و زنده شدن، سودمندتر از چهل روز باران است.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۱، ص۴۴۸
الکافی، ج۷، ص۱۷۴/ تهذیب الأحکام، ج۱۰، ص۱۴۶/ وسایل الشیعهًْ، ج۲۸، ص۱۲/ نورالثقلین
۱ -۲
(روم/ ۱۹)

الصّادق (علیه السلام)- الْحَسَنُ بْنُ عَلِیِّ بْنِ مُحَمَّدٍ (علیه السلام): حَدَّثَنَا أَبِی عَنْ أَبِیهِ عَنْ جَدِّهِ عَنِ الصَّادِقِ (علیه السلام) قَالَ إِنَّ الْمُؤْمِنَ إِذَا مَاتَ لَمْ یَکُنْ مَیِّتاً فَإِنَّ الْمَیِّتَ هُوَ الْکَافِرُ إِنَّ اللَّهَ عَزَّوَجَلَّ یَقُولُ یُخْرِجُ الْحَیَّ مِنَ الْمَیِّتِ وَ یُخْرِجُ الْمَیِّتَ مِنَ الْحَیِّ یَعْنِی الْمُؤْمِنَ مِنَ الْکَافِرِ وَ الْکَافِرَ مِنَ الْمُؤْمِنِ.

امام صادق (علیه السلام)- امام عسکری (علیه السلام) از پدرنش از امام صادق (علیه السلام) روایت فرمود: مؤمن هرگاه بمیرد؛ او درحقیقت نمرده است بلکه این کافر است که درحقیقت می‌میرد؛ خداوند می‌فرماید: یُخْرِجُ الحَیَّ مِنَ الْمیِّتِ وَ یُخْرِجُ المَیِّتَ مِنَ الحَیِّ، یعنی مؤمن از کافر و کافر از مؤمن بیرون می‌گردند.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۱، ص۴۵۰
بحار الأنوار، ج۶، ص۱۵۶/ بحار الأنوار، ج۶۴، ص۹۲/ معانی الأخبار، ص۲۹۰
۱ -۳
(روم/ ۱۹)

علی‌بن‌إبراهیم (رحمة الله علیه)- قَولُهُ یُخْرِجُ الْحَیَّ مِنَ الْمَیِّتِ وَ یُخْرِجُ الْمَیِّتَ مِنَ الْحَیِّ قَالَ یُخْرِجُ الْمُؤْمِنَ مِنَ الْکَافِرِ وَ یُخْرِجُ الْکَافِرَ مِنَ الْمُؤْمِن وَ قَولُهُ وَ یُحْیِ الْأَرْضَ بَعْدَ مَوْتِها وَ کَذلِکَ تُخْرَجُونَ رَدٌّ عَلَی الدَّهرِیَّهًْ.

علیّ‌ّّّّبن‌ابراهیم (رحمة الله علیه)- یُخْرِجُ الحَیَّ مِنَ المَیِّتِ وَ یُخْرِجُ المَیِّتَ مِنَ الحَیِّ، یعنی اینکه مؤمن را از کافر و کافر را از مؤمن بیرون می‌آورد. و امّا این کلام خداوند: وَ یُحْیِی الْأَرْضَ بَعْدَ مَوْتِهَا وَ کَذَلِکَ تُخْرَجُونَ، پاسخی است به دهریّون».

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۱، ص۴۵۰
القمی، ج۲، ص۱۵۳ نورالثقلین/ البرهان

زمین را پس از مردنش حیات می‌بخشد

۲ -۱
(روم/ ۱۹)

العسکری (علیه السلام)- فِی کِتَابِ کَمَالُ الدِّینِ وَ تَمَامُ النِّعْمَهًِْ‌بِإِسْنَادِهِ إِلَی حَکِیمَهًَْ بِنْتِ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِیِّ بْنِ مُوسَی الرِّضَا (علیه السلام) عَمَّهًِْ أَبِی مُحَمَّدٍ الْحَسَنِ (علیه السلام) أَنَّهَا قَالَتْ: کُنْتُ عِنْدَ أَبِی مُحَمَّدٍ (علیه السلام) فَقَالَ (علیه السلام) یَا عَمَّهًِْ بَیِّتِی اللَّیْلَهًَْ عِنْدَنَا فَإِنَّهُ سَیُولَدُ اللَّیْلَهًَْ الْمَوْلُودُ الْکَرِیمُ عَلَی اللَّهِ عَزَّوَجَلَّ الَّذِی یُحْیِی اللَّهُ بِهِ الْأَرْضَ بَعْدَ مَوْتِها قُلْتُ فَمِمَّنْ یَا سَیِّدِی وَ لَسْتُ أَرَی بِنَرْجِسَ شَیْئاً مِنْ أَثَرِ الْحَبَلِ فَقَالَ مِنْ نَرْجِسَ لَا مِنْ غَیْرِهَا قَالَتْ فَوَثَبْتُ إِلَیْهَا فَقَلَبْتُهَا ظَهْراً لِبَطْنٍ فَلَمْ أَرَ بِهَا أَثَرَ حَبَلٍ فَعُدْتُ إِلَیْهِ فَأَخْبَرْتُهُ بِمَا فَعَلْتُ فَتَبَسَّمَ ثُمَ قَالَ لِی إِذَا کَانَ وَقْتُ الْفَجْرِ یَظْهَرُ لَکِ بِهَا الْحَبَلُ لِأَنَّ مَثَلَهَا مَثَلُ أُمِّ مُوسَی (علیه السلام) لَمْ یَظْهَرْ بِهَا الْحَبَلُ وَ لَمْ یَعْلَمْ بِهَا أَحَدٌ إِلَی وَقْتِ وِلَادَتِهَا لِأَنَّ فِرْعَوْنَ کَانَ یَشُقُّ بُطُونَ الْحَبَالَی فِی طَلَبِ مُوسَی (علیه السلام) وَ هَذَا نَظِیرُ مُوسَی (علیه السلام).

امام عسکری (علیه السلام)- در کتاب کمال الدّین و تمام النّعمه به سندش حکیمه دختر امام جواد (علیه السلام) و عمّه‌ی امام حسن‌عسکری (علیه السلام) آمده است: نزد امام حسن عسکری (علیه السلام) بودم که به من فرمود: «امشب را نزد ما به سر ببر که در این شب مولود مبارکی متولّد می‌شود، که زمین مرده را زنده می‌گرداند». گفتم: «این مولود مبارک از چه زنی خواهد بود؟ من که چیزی در نرجس نمی‌بینم». فرمود: «با این وصف فقط از نرجس خواهد بود»! سپس من نزدیک نرجس رفتم و او را نگریستم اثری از حمل در وی ندیدم! لذا رفتم موضوع را به امام (علیه السلام) هم اطّلاع دادم. حضرت (علیه السلام) تبسّمی نمود و فرمود: «عمّه! موقع طلوع فجر اثر حملش آشکار می‌شود، او مانند مادر موسی (علیه السلام) است که اثر آبستنی در وی مشهود نبود و تا موقع تولّد موسی (علیه السلام) هیچ‌کس اطّلاع نداشت. زیرا فرعون برای دست‌یافتن به موسی (علیه السلام) شکم زنان باردار را می‌شکافت، این هم مانند موسی (علیه السلام) است [که دشمنان در صدد کشتن او هستند]».

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۱، ص۴۵۰
روضهًْ الواعظین، ج۲، ص۲۵۸/ نورالثقلین
بیشتر