آیه ۵۴ - سوره روم

آیه اللهُ الَّذي خَلَقَكُمْ مِنْ ضَعْفٍ ثُمَّ جَعَلَ مِنْ بَعْدِ ضَعْفٍ قُوَّةً ثُمَّ جَعَلَ مِنْ بَعْدِ قُوَّةٍ ضَعْفاً وَ شَيْبَةً يَخْلُقُ ما يَشاءُ وَ هُوَ الْعَليمُ الْقَديرُ [54]

خدا همان كسى است كه شما را آفريد درحالى‌كه ضعيف بوديد سپس بعد از ناتوانى، قوّت بخشيد و باز بعد از قوّت، ضعف و پيرى قرار داد، او هرچه بخواهد [به هر كيفيّت] مى‌آفريند و اوست دانا و توانا.

۱
(روم/ ۵۴)

علی‌بن‌إبراهیم (رحمة الله علیه)- اللهُ الَّذِی خَلَقَکُمْ مِنْ ضَعْفٍ یَعْنِی مِنْ نُطْفَهًٍْ مُنْتِنَهًٍْ ضَعِیفَهًٍْ ثُمَّ جَعَلَ مِنْ بَعْدِ ضَعْفٍ قُوَّةً ثُمَّ جَعَلَ مِنْ بَعْدِ قُوَّةٍ ضَعْفاً وَ هُوَ الْکِبَرُ.

علیّ‌ّّّّبن‌ابراهیم (رحمة الله علیه)- اللهُ الَّذِی خَلَقَکُم مِّن ضَعْفٍ؛ یعنی از نطفه‌ای متعفّن و ضعیف. ثُمَّ جَعَلَ مِن بَعْدِ ضَعْفٍ قُوَّةً ثُمَّ جَعَلَ مِن بَعْدِ قُوَّةٍ ضَعْفًا؛ یعنی پیری.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۱، ص۴۹۶
القمی، ج۲، ص۱۶۰/ البرهان
۲
(روم/ ۵۴)

الصّادق (علیه السلام)- عَنْ أَبِی عَبْدِ‌اللهِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ (علیه السلام) فِی حَدِیثٍ یَتَضَمَّنُ الِاسْتِدْلَالَ عَلَی الصَّانِعِ سُبْحَانَهُ وَ تَعَالَی: قَالَ لَهُ ابْنُ أَبِی الْعَوْجَاءِ فِی الْحَدِیثِ: فَقُلْتُ لَهُ مَا مَنَعَهُ إِنْ کَانَ الْأَمْرُ کَمَا تَقُولُ أَنْ یَظْهَرَ لِخَلْقِهِ وَ یَدْعُوهُمْ إِلَی عِبَادَتِهِ حَتَّی لَا یَخْتَلِفَ مِنْهُمُ اثْنَانِ وَ لِمَا احْتَجَبَ عَنْهُمْ وَ أَرْسَلَ إِلَیْهِمُ الرُّسُلَ وَ لَوْ بَاشَرَهُمْ بِنَفْسِهِ کَانَ أَقْرَبَ إِلَی الْإِیمَانِ بِهِ فَقَالَ لِی وَیْلَکَ وَ کَیْفَ احْتَجَبَ عَنْکَ مَنْ أَرَاکَ قُدْرَتَهُ فِی نَفْسِکَ نُشُوءَکَ وَ لَمْ تَکُنْ وَ کِبَرَکَ بَعْدَ صِغَرِکَ وَ قُوَّتَکَ بَعْدَ ضَعْفِکَ وَ ضَعْفَکَ بَعْدَ قُوَّتِکَ وَ سُقْمَکَ بَعْدَ صِحَّتِکَ وَ صِحَّتَکَ بَعْدَ سُقْمِکَ وَ رِضَاکَ بَعْدَ غَضَبِکَ وَ غَضَبَکَ بَعْدَ رِضَاکَ وَ حُزْنَکَ بَعْدَ فَرَحِکَ وَ فَرَحَکَ بَعْدَ حُزْنِکَ وَ حُبَّکَ بَعْدَ بُغْضِکَ وَ بُغْضَکَ بَعْدَ حُبِّکَ وَ عَزْمَکَ بَعْدَ إِبَائِکَ وَ إِبَاءَکَ بَعْدَ عَزْمِکَ وَ شَهْوَتَکَ بَعْدَ کَرَاهَتِکَ وَ کَرَاهَتَکَ بَعْدَ شَهْوَتِکَ وَ رَغْبَتَکَ بَعْدَ رَهْبَتِکَ وَ رَهْبَتَکَ بَعْدَ رَغْبَتِکَ وَ رَجَاءَکَ بَعْدَ یَأْسِکَ وَ یَأْسَکَ بَعْدَ رَجَائِکَ وَ خَاطِرَکَ بِمَا لَمْ یَکُنْ فِی وَهْمِکَ وَ عُزُوبَ مَا أَنْتَ مُعْتَقِدُهُ مِنْ ذِهْنِکَ وَ مَا زَالَ یَعُدُّ عَلَیَّ قُدْرَتَهُ الَّتِی فِی نَفْسِی الَّتِی لَا أَدْفَعُهَا حَتَّی ظَنَنْتُ أَنَّهُ سَیَظْهَرُ فِیمَا بَیْنِی وَ بَیْنَهُ.

امام صادق (علیه السلام)- امام صادق (علیه السلام) حدیثی شامل استدلال بر خداوند صانع آورده است؛ ابن‌ابی‌عوجاء پس از شنیدن سخنان ایشان گفت: به امام (علیه السلام) عرض کردم: «اگر موضوع چنان است که شما می‌فرمایید، پس چرا خداوند خود بر مخلوقات خویش ظاهر نشد تا آنان را به پرستش خود دعوت کند تا اختلاف میان کسی حاصل نشود؟ و اصولاً چرا خداوند خود را از مردم پنهان کرده است و پیامبران را نزد آنان می‌فرستد؟ و اگر خود بر ایشان تجلّی می‌کرد، آن‌ها به ایمان نزدیک‌تر می‌شدند». پس امام (علیه السلام) به من فرمود: «وای بر تو! چگونه کسی که قدرت خودش را در وجود تو به تو نشان داده است از تو محجوب مانده است؟ نبودی، تو را آفرید. کودک بودی، بزرگ شدی. ضعیف بودی، قوی شدی. مریض بودی، سالم گشتی. خشمگین بودی، راضی شدی. غمگین بودی، شاد گشتی. کینه‌توز بودی، دوست شدی. دوست بودی، دشمن شدی. سست عنصر بودی، مصمّم شدی. مصمّم بودی، سست عنصر شدی. میل به شهوت پیدا کردی بعد از آنکه از آن نفرت داشتی و بی‌میلی را پس از میل به شهوت در خود احساس کردی. تمایل و رغبت داشتی، ترسان گشتی. ترسان بودی، رغبت یافتی. ناامید بودی، امیدوار شدی و امیدوار بودی، نومید گشتی و به خاطر آوردنت آنچه را که در خاطرت نبود و از ذهن رفتن آنچه در ذهنت نقش بسته بود». باز همچنان به برشمردن توانایی‌های درونی من که قادر به دفع آن‌ها از خود نبودم، ادامه داد تا اینکه گمان کردم که خداوند میان من و او آشکار می‌گردد.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۱، ص۴۹۶
بحار الأنوار، ج۳، ص۴۳/ البرهان
بیشتر