آیه وَ مِنْ آياتِهِ مَنامُكُمْ بِاللَّيْلِ وَ النَّهارِ وَ ابْتِغاؤُكُمْ مِنْ فَضْلِهِ إِنَّ في ذلِكَ لَآياتٍ لِقَوْمٍ يَسْمَعُونَ [23]
و از نشانه‌هاى او خواب شما در شب و روز است و [تلاش و كوششتان براى] بهره گيرى از فضل پروردگار [و تأمين معاش]، در اين امور نشانه‌هايى است براى آنان كه گوش شنوا دارند.
الحسن (علیه السلام)- فِی کِتَابِ کَمَالِ الدِّینِ وَ تَمَامِ النِّعْمَهًْ حَدِیثٌ طَوِیلٌ یَقُولُ فِیهِ الْحَسَنُ‌بْنُ‌عَلِیٍّ (علیه السلام) مُجِیباً لِلْخِضْر (علیه السلام) بِأمْرِ أبِیهِ أمِیرِ‌الْمُؤْمِنِینَ (علیه السلام) وَ قَدْ سَأَلَهُ عَنْ مَسَائِلَ أَمَّا مَا سَأَلْتَ عَنْهُ مِنْ أَمْرِ الْإِنْسَانِ إِذَا نَامَ أَیْنَ تَذْهَبُ رُوحُهُ فَإِنَّ رُوحَهُ مُتَعَلِّقَهًٌْ بِالرِّیحِ وَ الرِّیحَ مُتَعَلِّقَهًٌْ بِالْهَوَاءِ إِلَی وَقْتِ مَا یَتَحَرَّکُ صَاحِبُهَا لِلْیَقَظَهًِْ فَإِنْ أَذِنَ اللَّهُ عَزَّوَجَلَّ بِرَدِّ تِلْکَ الرُّوحِ عَلَی صَاحِبِهَا جَذَبَتْ تِلْکَ الرِّیحَ الرُّوحُ وَ جَذَبَتْ تِلْکَ الرِّیحُ الْهَوَاءَ فَرَجَعَتِ الرُّوحُ وَ أُسْکِنَتْ فِی بَدَنِ صَاحِبِهَا وَ إِنْ لَمْ یَأْذَنِ اللَّهُ عَزَّوَجَلَّ بِرَدِّ تِلْکَ الرُّوحِ عَلَی صَاحِبِهَا جَذَبَ الْهَوَاءُ الرِّیحَ فَجَذَبَتِ الرِّیحُ الرُّوحَ فَلَمْ تُرَدَّ عَلَی صَاحِبِهَا إِلَی وَقْتِ مَا یُبْعَث.
امام حسن (علیه السلام)- درکتب کمال الدّین و تمام النّعمه حدیثی طولانی نقل شده که در آن امام حسین (علیه السلام) می‌فرماید: «حسن‌بن‌علی (علیه السلام) به دستور پدرش امیرالمؤمنین (علیه السلام) در جواب خضر (علیه السلام) که درباره‌ی بعضی از مسایل از امیرالمؤمنین (علیه السلام) سؤال کرده بود [این‌گونه فرمود]: امّا اینکه پرسیدی وقتی انسان می خوابد روحش به کجا می رود؟ بدان که روح به باد تعلّق دارد و باد به هوا تعلّق دارد تا آن وقت که به خواب رفته برای بیدار شدن حرکت کند، پس اگر خداوند عزّوجل اجازه داد که روح به صاحبش برگردد، آن باد، روح را جذب و آن باد هوا را جذب کرده و بدین ترتیب روح به بدن صاحبش بر می گردد. و اگر خدای عزّوجل اجازه ندهد که آن روح به صاحبش برگردد، هوا باد را جذب و هوا روح را جذب نموده و دیگر به صاحبش برنمی گردد تا اینکه در روز قیامت برانگیخته شود».
الرّسول (صلی الله علیه و آله)- عَنْ یَعْقُوبَ بْنِ شُعَیْبٍ قَالَ سَمِعْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ (علیه السلام) یَقُولُ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) إِنَّ فِی بَنِی آدَمَ (علیه السلام) ثَلَاثَمِائَهًٍْ وَ سِتِّینَ عِرْقاً ثَمَانِینَ وَ مِائَهًًْ مُتَحَرِّکَهًًْ وَ ثَمَانِینَ وَ مِائَهًًْ سَاکِنَهًًْ فَلَوْ سَکَنَ الْمُتَحَرِّکُ لَمْ یَنَمْ أَوْ تَحَرَّکَ السَّاکِنُ لَمْ یَنَمْ فَکَانَ رَسُولُ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) إِذَا أَصْبَحَ قَالَ الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعالَمِینَ کَثِیراً عَلَی کُلِّ حَالٍ ثَلَاثَمِائَهًٍْ وَ سِتِّینَ مَرَّهًًْ وَ إِذَا أَمْسَی قَالَ مِثْلَ ذَلِک.
پیامبر (صلی الله علیه و آله)- یعقوب‌بن شعیب گوید: از امام صادق (علیه السلام) شنیدم که از قول پیامبر (صلی الله علیه و آله) فرمود: «در بنی آدم سیصدوشصت رگ بوده که صدوهشتاد رگ متحرّک و صدوهشتاد رگ دیگر ساکن می‌باشند، اگر رگ‌های متحرّک ساکن شده و یا بالعکس رگ‌های ساکن متحرّک گردند شخص خوابش نمی‌برد». و رسول خدا (صلی الله علیه و آله) هر صبح و شام به شکرانه‌ی سالم بودن رگ‌ها سیصدوشصت مرتبه می‌فرمود: الْحَمْدُ لِلهِ رَبِّ الْعالَمِینَ کثیرا علی کلّ حال.
الصّادق (علیه السلام)- عَنِ الصَّادِقِ جَعْفَرِ‌بْنِ‌مُحَمَّدٍ (علیه السلام) فِی الرَّدِّ عَلَی الدَّهْرِیَّهًِْ وَ الْکری: یَقْتَضِی النَّوْمَ الَّذِی فِیهِ رَاحَهًُْ الْبَدَنِ وَ إِجْمَامُ قُوَاهُ ... کَذَلِکَ لَوْ کَانَ إِنَّمَا یَصِیرُ إِلَی النَّوْمِ بِالتَّفَکُّرِ فِی حَاجَتِهِ إِلَی رَاحَهًِْ الْبَدَنِ وَ إِجْمَامِ قُوَاهُ کَانَ عَسَی أَنْ یَتَثَاقَلَ عَنْ ذَلِکَ فَیَدْفَعَهُ حَتَّی یُنْهَکَ بَدَنُه.
امام صادق (علیه السلام)- در کتاب نورالثقلین حدیثی از امام صادق (علیه السلام) در ردّ دهریّه (مادّی‌گرایان) نقل شده: چرت، خواب می‌آورد که آسایش‌بخش و نیروپرور است ... و اگر فقط برای راحتی بدن و اجمام نیروهایش به فکر خوابیدن می افتاد دور نبود که این برایش دشوار می‌شد و آن را انجام نمی‌داد تا تنش تکیده شود».
أمیرالمؤمنین (علیه السلام)- فِی عُیُونِ الْأَخْبَارِ فِی بَابِ مَا جَاءَ عَنِ الرِّضَا (علیه السلام) مِنْ خَبَرِ الشَّامِیِّ وَ مَا سَأَلَ عَنْهُ أَمِیرَ‌الْمُؤْمِنِینَ (علیه السلام) فِی جَامِعِ الْکُوفَهًِْ حَدِیثٌ طَوِیلٌ، وَ فِیهِ: وَ سَأَلَهُ عَنِ النَّوْمِ عَلَی کَمْ وَجْهٍ هُوَ؟ ثُمَّ قَالَ أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ (علیه السلام) النَّوْمُ عَلَی أَرْبَعَهًِْ أَصْنَافٍ الْأَنْبِیَاءُ (علیهم السلام) تَنَامُ عَلَی أَقْفِیَتِهَا مُسْتَلْقِیَهًًْ وَ أَعْیُنُهَا لَا تَنَامُ مُتَوَقِّعَهًًْ لِوَحْیِ رَبِّهَا وَ الْمُؤْمِنُ یَنَامُ عَلَی یَمِینِهِ مُسْتَقْبِلَ الْقِبْلَهًِْ وَ الْمُلُوکُ وَ أَبْنَاؤُهَا تَنَامُ عَلَی شِمَالِهَا لِیَسْتَمْرِءُوا مَا یَأْکُلُونَ وَ إِبْلِیسُ وَ إِخْوَانُهُ وَ کُلُّ مَجْنُونٍ وَ ذِی عَاهَهًٍْ تَنَامُ عَلَی وَجْهِهِ مُنْبَطِحا.
امام علی (علیه السلام)- از امام رضا (علیه السلام) روایت است: شخص شامی در مسجد جامع کوفه از امیر مؤمنان (علیه السلام) پرسید: «... خوابیدن بر چند وجه است»؟ حضرت فرمود: «چهار نوع است: انبیاء طاقباز می‌خوابند و چشمانشان نمی‌خوابد و در انتظار وحی پروردگارشان می‌باشد؛ مؤمن بر طرف راست رو به قبله میخوابد؛ پادشاهان و فرزندانشان به سمت چپ می‌خوابند تا آنچه می‌خورند بر ایشان گوارا باشد؛ و ابلیس و برادرانش و هر دیوانه و مریضی، دمر می‌خوابند».
الرّسول (صلی الله علیه و آله)- عَنْ إِبْرَاهِیمَ بْنِ عَبْدِ الْحَمِیدِ عَنْ أَبِی الْحَسَنِ (علیه السلام) قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) قَالَتْ أُمُّ سُلَیْمَانَ بْنِ دَاوُدَ (علیه السلام) لِسُلَیْمَانَ إِیَّاکَ وَ کَثْرَهًَْ النَّوْمِ بِاللَّیْلِ فَإِنَ کَثْرَهًَْ النَّوْمِ بِاللَّیْلِ تَدَعُ الرَّجُلَ فَقِیراً یَوْمَ الْقِیَامَهًِْ.
پیامبر (صلی الله علیه و آله)- ابراهیم‌بن عبدالحمید نقل می‌کند: امام کاظم (علیه السلام) از قول پیامبر (صلی الله علیه و آله) فرمود: مادر حضرت سلیمان‌بن‌داود (علیه السلام) به او گفت: «پسر جانم! مبادا در شب زیاد بخوابی، که پرخوابی شب، مرد را روز قیامت فقیر می‌دارد».
الرّسول (صلی الله علیه و آله)- عن أبی الحسن (علیه السلام) قال: لَعَنَ رَسُولُ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) ثَلَاثَهًًْ الْآکِلَ زَادَهُ وَحْدَهُ وَ الرَّاکِبَ فِی الْفَلَاهًِْ وَحْدَهُ وَ النَّائِمَ فِی بَیْتٍ وَحْدَهُ.
پیامبر (صلی الله علیه و آله)- از امام کاظم (علیه السلام) روایت است: رسول خدا (صلی الله علیه و آله) سه گروه را لعنت کرد؛ آنکه توشه‌اش را تنها بخورد، آنکه تنها در بیابان سفر کند، آنکه تنها در خانه بخوابد.
الرّسول (صلی الله علیه و آله)- یَا عَلِیُّ (علیه السلام) ثَلَاثَهًٌْ یُتَخَوَّفُ مِنْهُنَ الْجُنُونُ ... وَ الرَّجُلُ یَنَامُ وَحْدَه.
پیامبر (صلی الله علیه و آله)- ای علی (علیه السلام)! سه چیز است که بیم دارد؛ دیوانگی، ... تنها خوابیدن مرد.
الصّادق (علیه السلام)- ثَلَاثٌ فِیهِنَّ الْمَقْتُ مِنَ اللَّهِ عَزَّوَجَلَّ نَوْمٌ مِنْ غَیْرِ سَهَرٍ وَ ضَحِکٌ مِنْ غَیْرِ عَجَبٍ وَ أَکْلٌ عَلَی الشِّبَعِ.
امام صادق (علیه السلام)- سه صفت مورد غضب خداست؛ خواب روز بدون بیداری شب؛ خنده‌ی بی‌سبب و خوردن در حال سیری.