آیه ۱۴ - سوره شوری

آیه وَ ما تَفَرَّقُوا إِلاَّ مِنْ بَعْدِ ما جاءَهُمُ الْعِلْمُ بَغْياً بَيْنَهُمْ وَ لَوْ لا كَلِمَةٌ سَبَقَتْ مِنْ رَبِّكَ إِلى أَجَلٍ مُسَمًّى لَقُضِيَ بَيْنَهُمْ وَ إِنَّ الَّذينَ أُورِثُوا الْكِتابَ مِنْ بَعْدِهِمْ لَفي شَكٍّ مِنْهُ مُريبٍ [14]

آنان پراكنده نشدند مگر بعد از آنكه علم و آگاهى به‌سراغشان آمد و اين [تفرقه جويى] به‌ خاطر انحراف از حق بود و اگر فرمانى از سوى پروردگارت صادر نشده بود كه تا سرآمد معيّنى [زنده و آزاد] باشند، در ميان آن‌ها داورى مى‌شد [و به كيفر خود مى‌رسيدند] و كسانى كه بعد از آن‌ها وارثان كتاب شدند نسبت به آن در شكّى توأم با بدگمانى‌اند!

۱
(شوری/ ۱۴)

علی‌بن‌إبراهیم (رحمة الله علیه)- قَوْلُهُ تَعَالَی وَ ما تَفَرَّقُوا إِلَّا مِنْ بَعْدِ ما جاءَهُمُ الْعِلْمُ بَغْیاً بَیْنَهُمْ قَالَ لَمْ یَتَفَرَّقُوا بِجَهْلٍ وَ لَکِنَّهُمْ تَفَرَّقُوا لَمَّا جَاءَهُمُ الْعِلْمُ وَ عَرَفُوهُ فَحَسَدَ بَعْضُهُمْ بَعْضاً وَ بَغَی بَعْضُهُمْ عَلَی بَعْضٍ لَمَّا رَأَوْا مِنْ تَفَاضُلِ أَمِیرِالْمُؤْمِنِینَ (علیه السلام) بِأَمْرِ اللَّهِ فَتَفَرَّقُوا فِی الْمَذَاهِبِ وَ أَخَذُوا بِالْآرَاءِ وَ الْأَهْوَاءِ ثُمَّ قَالَ عزَّوَجَلَّ وَ لَوْ لا کَلِمَةٌ سَبَقَتْ مِنْ رَبِّکَ إِلی أَجَلٍ مُسَمًّی لَقُضِیَ بَیْنَهُمْ قَالَ لَوْ لَا أَنَّ اللَّهَ قَدْ قَدَّرَ ذَلِکَ أَنْ یَکُونَ فِی التَّقْدِیرِ الْأَوَّلِ لَقُضِیَ بَیْنَهُمْ إِذَا اخْتَلَفُوا وَ أَهْلَکَهُمْ وَ لَمْ یُنْظِرْهُمْ وَ لَکِنْ أَخَّرَهُمْ إِلَی أَجَلٍ مُسَمًّی الْمَقْدُورِ وَ إِنَّ الَّذِینَ أُورِثُوا الْکِتابَ مِنْ بَعْدِهِمْ لَفِی شَکٍّ مِنْهُ مُرِیبٍ کِنَایَهًٌْ عَنِ الَّذِینَ نَقَضُوا أَمْرَ رسول الله (صلی الله علیه و آله).

علیّ‌بن‌ابراهیم ( وَ ما تَفَرَّقُوا إِلَّا مِنْ بَعْدِ ما جاءَهُمُ الْعِلْمُ بَغْیاً بَیْنَهُمْ از روی نادانی متفرّق نشدند، بلکه بعد از دانستن و آگاهی، برخی بر برخی دیگر حسد ورزیده و پاره‌ای ستم کردند، چون برتری امیرالمؤمنین (علیه السلام) را به امر خدا دیدند متفرّق شدند و هرکدام رأی و نظری را پیش گرفتند، سپس خداوند می‌فرماید: لَوْ لا کَلِمَةٌ سَبَقَتْ مِنْ رَبِّکَ إِلی أَجَلٍ مُسَمًّی لَقُضِیَ بَیْنَهُمْ البتّه میان مردم [ستمکار] حکم [به هلاک] می‌شد. اگر نه این بود که خدا در نخست چنین تقدیر کرده هرآینه آن‌ها را پس از این اختلاف، نابود می‌ساخت و مهلت نمی‌داد، ولی آنان را تا سررسید نامبرده مهلت داد؛ وَ إِنَّ الَّذِینَ أُورِثُوا الْکِتابَ مِنْ بَعْدِهِمْ لَفِی شَکٍّ مِنْهُ مُرِیبٍ کنایه است از آن‌هایی که فرمان پیامبر (صلی الله علیه و آله) را نقض کردند».

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۳، ص۵۹۰
بحارالأنوار، ج۹، ص۲۳۴
بیشتر