آیه ۴۹ - سوره شوری

آیه لِلهِ مُلْكُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ يَخْلُقُ ما يَشاءُ يَهَبُ لِمَنْ يَشاءُ إِناثاً وَ يَهَبُ لِمَنْ يَشاءُ الذُّكُورَ [49]

مالكيّت و حاكميّت آسمان‌ها و زمين از آن خداست؛ هرچه را بخواهد مى‌آفريند؛ به هركس اراده كند دختر مى‌بخشد و به هركس بخواهد پسر.

۱
(شوری/ ۴۹)

الرّسول (صلی الله علیه و آله)- عَنْ عَلِیٍّ (علیه السلام) قَال أَتَی النَّبِیَّ (صلی الله علیه و آله) رَجُلٌ فَقَالَ یَا رسول الله (صلی الله علیه و آله) إِنَّ أَبِی‌عَمَدَ إِلَی مَمْلُوکٍ لِی فَأَعْتَقَهُ کَهَیْئَهًِْ الْمَضَرَّهًِْ لِی فَقَالَ رسول الله (صلی الله علیه و آله) أَنْتَ وَ مَالُکَ مِنْ هِبَهًِْ اللَّهِ لِأَبِیکَ أَنْتَ سَهْمٌ مِنْ کِنَانَتِهِ یَهَبُ لِمَنْ یَشاءُ إِناثاً وَ یَهَبُ لِمَنْ یَشاءُ الذُّکُورَ وَ یَجْعَلُ مَنْ یَشاءُ عَقِیماً جَازَتْ عَتَاقَهًُْ أَبِیکَ یَتَنَاوَلُ وَالِدُکَ مِنْ مَالِکَ وَ بَدَنِکَ وَ لَیْسَ لَکَ أَنْ تَتَنَاوَلَ مِنْ مَالِهِ وَ لَا مِنْ بَدَنِهِ شَیْئاً إِلَّا بِإِذْنِهِ.

پیامبر (صلی الله علیه و آله)- امام علی (علیه السلام) فرمود: مردی نزد پیامبر (صلی الله علیه و آله) آمد و گفت: «ای رسول خدا (صلی الله علیه و آله)! پدرم شخصی را که مملوک من بود [غلام مرا] قصد کرد و او را آزاد کرد به‌گونه‌ای که به من ضرر [مالی] رسید». رسول خدا (صلی الله علیه و آله) فرمود: «تو و هرآنچه از بخشش خدا داری برای پدرت است [در اختیار پدرت می‌باشد] تو سهمی از دارایی او هستی؛ یَهَبُ لِمَنْ یَشاءُ إِناثاً وَ یَهَبُ لِمَنْ یَشاءُ الذُّکُورَ ً وَ یَجْعَلُ مَنْ یَشاءُ عَقیم. پدرت می‌تواند [غلام تو را] آزاد کند و از مال و بدن تو به نفع خودش استفاده کند امّا تو حق نداری چیزی از مال و بدن او استفاده کنی مگر به اذن (اجازه‌ی) او».

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۳، ص۶۵۶
تهذیب الأحکام، ج۸، ص۲۳۵/ وسایل الشیعهًْ، ج۲۳، ص۱۰۴/ نورالثقلین
۲
(شوری/ ۴۹)

الرّضا (علیه السلام)- وَ عِلَّهًُْ تَحْلِیلِ مَالِ الْوَلَدِ لِوَالِدِهِ بِغَیْرِ إِذْنِهِ وَ لَیْسَ ذَلِکَ لِلْوَلَدِ لِأَنَّ الْوَلَدَ مَوْهُوبٌ لِلْوَالِدِ فِی قَوْلِ اللَّهِ عَزَّوَجَلَّ یَهَبُ لِمَنْ یَشاءُ إِناثاً وَ یَهَبُ لِمَنْ یَشاءُ الذُّکُورَ مَعَ أَنَّهُ الْمَأْخُوذُ بِمَئُونَتِهِ صَغِیراً وَ کَبِیراً وَ الْمَنْسُوبُ إِلَیْهِ وَ الْمَدْعُوُّ لَه.

امام رضا (علیه السلام)- علّت حلال‌بودن مال فرزند برای پدرش بدون اذن و اجازه‌ی او و حلال نبودن مال پدر برای فرزند مگر با اجازه‌ی او این است که فرزند خود بخشیده شده به پدر است، خداوند در کتابش می‌فرماید: یَهَبُ لِمَنْ یَشاءُ إِناثاً وَ یَهَبُ لِمَنْ یَشاءُ الذُّکُورَ و اینکه فرزند مئونه‌اش با پدر است چه صغیر و چه کبیر و نسبتش به پدر است و منسوب به اوست و به نام او خوانده و شناخته می‌شود. [می‌گویند: «فلان پسر فلان»].

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۳، ص۶۵۶
بحارالأنوار، ج۶، ص۱۰۰/ عیون أخبارالرضا (ج۲، ص۹۶/ بحارالأنوار، ج۱۰۰، ص۷۳ و علل الشرایع، ج۲، ص۵۲۴ و المناقب، ج۴، ص۳۵۷ و وسایل الشیعهًْ، ج۱۷، ص۲۶۶؛ فیهم: «مع انه المأخوذ... المدعوله» محذوف/ نورالثقلین
۳
(شوری/ ۴۹)

الباقر (علیه السلام)- عَنْ أبی جعفر (علیه السلام) فِی قَوْلِهِ یَهَبُ لِمَنْ یَشاءُ إِناثاً یَعْنِی لَیْسَ مَعَهُنَّ ذَکَرٌ وَ یَهَبُ لِمَنْ یَشاءُ الذُّکُورَ یَعْنِی لَیْسَ مَعَهُمْ أُنْثَی.

امام باقر (علیه السلام)- یَهَبُ لِمَنْ یَشاءُ إِناثاً یعنی پسر با آن‌ها نباشد وَ یَهَبُ لِمَنْ یَشاءُ الذُّکُورَ یعنی دختر با آن‌ها نباشد.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۳، ص۶۵۶
بحارالأنوار، ج۵۷، ص۳۷۰/ بحارالأنوار، ج۱۰۱، ص۱۳۵/ القمی، ج۲، ص۲۷۸/ نورالثقلین/ البرهان
بیشتر