آیه ۹ - سوره شوری

آیه أَمِ اتَّخَذُوا مِنْ دُونِهِ أَوْلِياءَ فَاللهُ هُوَ الْوَلِيُّ وَ هُوَ يُحْيِ الْمَوْتى وَ هُوَ عَلى كُلِّ شَيْ‌ءٍ قَديرٌ [9]

آيا آن‌ها غير از او را ولىّ خود برگزيدند؟! درحالى‌كه ولىّ فقط خداوند است و اوست كه مردگان را زنده مى‌كند و اوست كه بر هر چيزى تواناست.

۱
(شوری/ ۹)

أمیرالمؤمنین (علیه السلام)- أَنَّ جَمَاعَهًًْ مِنَ الْیَمَنِ أَتَوُا النَّبِیَّ (صلی الله علیه و آله) فَقَالُوا نَحْنُ مِنْ بَقَایَا الْمِلَلِ الْمُتَقَدِّمَهًِْ مِنْ آلِ نُوحٍ (علیه السلام) وَ کَانَ لِنَبِیِّنَا (صلی الله علیه و آله) وَصِیٌّ اسْمُهُ سَامٌ وَ أَخْبَرَ فِی کِتَابِهِ أَنَّ لِکُلِّ نَبِیٍّ مُعْجِزاً وَ لَهُ وَصِیٌّ یَقُومُ مَقَامَهُ فَمَنْ وَصِیُّکَ فَأَشَارَ (صلی الله علیه و آله) بِیَدِهِ نَحْوَ عَلِیٍّ (علیه السلام) فَقَالُوا یا محمد (صلی الله علیه و آله) إِنْ سَأَلْنَاهُ أَنْ یُرِیَنَا سَامَ‌بْنَ‌نُوحٍ (علیه السلام) فَیَفْعَلُ فَقَالَ (صلی الله علیه و آله) نَعَمْ بِإِذْنِ اللَّهِ وَ قَالَ یَا عَلِیُّ (علیه السلام) قُمْ مَعَهُمْ إِلَی دَاخِلِ الْمَسْجِدِ وَ اضْرِبْ بِرِجْلِکَ الْأَرْضَ عِنْدَ الْمِحْرَابِ فَذَهَبَ عَلِیٌّ (علیه السلام) وَ بِأَیْدِیهِمْ صُحُفٌ إِلَی أَنْ دَخَلَ إِلَی مِحْرَابِ رسول الله (صلی الله علیه و آله) دَاخِلِ الْمَسْجِدِ فَصَلَّی رَکْعَتَیْنِ ثُمَّ قَامَ وَ ضَرَبَ بِرِجْلِهِ الْأَرْضَ فَانْشَقَّتِ الْأَرْضُ وَ ظَهَرَ لَحْدٌ وَ تَابُوتٌ فَقَامَ مِنَ التَّابُوتِ شَیْخٌ یَتَلَأْلَأُ وَجْهُهُ مِثْلُ الْقَمَرِ لَیْلَهًَْ الْبَدْرِ وَ یَنْفُضُ التُّرَابَ مِنْ رَأْسِهِ وَ لَهُ لِحْیَهًٌْ إِلَی سُرَّتِهِ وَ صَلَّی علی علِیٍّ (علیه السلام) وَ قَالَ أَشْهَدُ أَنْ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ وَ أَنَّ مُحَمَّداً رسول الله (صلی الله علیه و آله) سَیِّدُ الْمُرْسَلِینَ وَ أَنَّکَ عَلِیٌّ (علیه السلام) وَصِیُّ مُحَمَّدٍ سَیِّدُ الْوَصِیِّینَ (صلی الله علیه و آله) وَ أَنَا سَامُ‌بْنُ‌نُوحٍ (علیه السلام) فَنَشَرُوا أُولَئِکَ صُحُفَهُمْ فَوَجَدُوهُ کَمَا وَصَفُوهُ فِی الصُّحُفِ ثُمَّ قَالُوا نُرِیدُ أَنْ تَقْرَأَ مِنْ صُحُفِهِ سُورَهًًْ فَأَخَذَ فِی قِرَاءَتِهِ حَتَّی تَمَّمَ السُّورَهًَْ ثُمَّ سَلَّمَ علی علِیٍّ (علیه السلام) وَ نَامَ کَمَا کَانَ فَانْضَمَّتِ الْأَرْضُ وَ قَالُوا بِأَسْرِهِمْ إِنَّ الدِّینَ عِنْدَ اللهِ الْإِسْلامُ وَ آمَنُوا وَ أَنْزَلَ اللهُ أَمِ اتَّخَذُوا مِنْ دُونِهِ أَوْلِیاءَ فَاللهُ هُوَ الْوَلِیُّ وَ هُوَ یُحْیِ الْمَوْتی إِلَی قَوْلِهِ أُنِیبُ.

امام علی (علیه السلام)- گروهی از یمن خدمت پیامبر (صلی الله علیه و آله) رسیدند و گفتند: «ما بقایای نسل پادشاهی از نوادگان حضرت نوح (علیه السلام) هستیم. پیامبرمان وصیّ و جانشینی به نام سام داشت، در کتابش آمده بود که هر پیامبری معجزه و جانشینی دارد که جای او را خواهد گرفت. وصیّ و جانشین تو کیست»؟ پیامبر (صلی الله علیه و آله) با دستش به‌سوی امام علی (علیه السلام) اشاره کرد. آن‌ها گفتند: «ای محمّد (صلی الله علیه و آله)! اگر از او بخواهیم که سام‌بن‌نوح را به ما نشان بدهد، آیا می‌تواند این کار را بکند»؟ پیامبر (صلی الله علیه و آله) پاسخ داد: «آری، به اذن خدا»! و فرمود: «ای علی (علیه السلام)! همراه با آنان به داخل مسجد برو و دو رکعت نماز بخوان و در کنار محراب با پایت به زمین بزن». علی (علیه السلام) رفت و آن‌ها را درحالی‌که با خود صحفی در دست داشتند به مسجد برد تا اینکه به محراب رسول خدا (صلی الله علیه و آله) در داخل مسجد رسید. دو رکعت نماز خواند. سپس برخاست و با پایش به زمین زد. ناگهان زمین شکافته و لحد و تابوتی ظاهر شد و از داخل تابوت پیرمردی که چهره‌اش مانند ماه شب چهارده می‌درخشید، خارج شد و گرد و خاک را از سرش می‌زدود. ریش او تا نافش رسیده بود، او بر علی (علیه السلام) درود فرستاد و گفت: «أَشْهَدُ أَنْ لَا إِلَهَ إِلَّا اللهِ وَ أَنَّ مُحَمَّداً رَسُولُ اللهِ، سَیِّدِ المُرْسَلِین و انّک علی وصیّ محمّد سید الوصیین، من سام؛ پسر نوح (علیه السلام) هستم». آن‌ها آن صحف را گشودند و او را چنان یافتند که در صحف توصیف شده بود. سپس گفتند: «می‌خواهیم که از صحفش سوره‌ای بخواند». او شروع به خوانده سوره کرد تا اینکه آن را به پایان برد. سپس بر علی (علیه السلام) درود فرستاد و مانند گذشته به خواب رفت. آن‌ها همگی گفتند: هر آینه دین در نزد خدا دین اسلام است. (آل عمران/۱۹) و همه با هم ایمان آوردند. در نتیجه خداوند این آیه را نازل کرد: أَمِ اتَّخَذُوا مِن دُونِهِ أَولیاء فَاللهُ هُو الولی و هُو یحْیی المَوتَی و هُو عَلی کُل شَیءٍ قَدِیرٌ* و مَا اخْتَلفْتُمْ فِیهِ مِن شَیءٍ فَحُکْمُهُ إِلی اللهِ ذَلکُمُ اللهُ رَبِّی عَلیهِ تَوکَّلتُ و إِلیهِ أُنِیبُ.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۳، ص۵۶۸
بحارالأنوار، ج۴۱، ص۲۱۲/ المناقب، ج۲، ص۳۳۹/ البرهان
بیشتر