آیه ۳۳ - سوره فاطر

آیه جَنَّاتُ عَدْنٍ يَدْخُلُونَها يُحَلَّوْنَ فيها مِنْ أَساوِرَ مِنْ ذَهَبٍ وَ لُؤْلُؤاً وَ لِباسُهُمْ فيها حَريرٌ [33]

[پاداش آنان] باغ‌هاى جاويدان بهشت است كه در آن وارد مى‌شوند در‌حالى‌كه با دستبندهايى از طلا و مرواريد آراسته‌اند، و لباسشان در آنجا حرير است!

۱
(فاطر/ ۳۳)

الباقر ( عَنْ أَبِی‌الْجَارُود عَنْ أَبِی‌جَعْفَرٍ (فِی قَوْلِهِ تَعَالَی ... جَنَّاتُ عَدْنٍ یَدْخُلُونَها یَعْنِی آلَ مُحَمَّدٍ (یَدْخُلُونَ قُصُورَ جَنَّاتٍ کُلُّ قَصْرٍ مِنْ لُؤْلُؤَهًٍْ وَاحِدَهًٍْ لَیْسَ فِیهَا صَدْعٌ وَ لَا وَصْلٌ لَوِ اجْتَمَعَ أَهْلُ الْإِسْلَامِ فِیهَا مَا کَانَ ذَلِکَ الْقَصْرُ إِلَّا سَعَهًًْ لَهُمْ لَهُ الْقِبَابُ مِنَ الزَّبَرْجَدِ کُلُّ قُبَّهًٍْ لَهَا مِصْرَاعَانِ الْمِصْرَاعُ طُولُهُ اثْنَا عَشَرَ مِیلًا یَقُولُ اللَّهُ عَزَّوَجَلَّ یُحَلَّوْنَ فِیها مِنْ أَساوِرَ مِنْ ذَهَبٍ وَ لُؤْلُؤاً وَ لِباسُهُمْ فِیها حَرِیرٌ.

امام باقر ( در روایت ابوالجارود آمده است: امام باقر (فرمود: ... جَنَّاتُ عَدْنٍ یَدْخُلُونَها یعنی آل محمّد (وارد قصرهای بهشت می‌شوند که هر قصر از یک مروارید است که در آن مروارید نه شکاف و نه بند و اتّصالی وجود دارد که اگر تمام اهل اسلام در آن قصر جمع شوند. گنجایش دارد، دارای قبه‌هایی از زبرجد است هر قبه‌ای دارای دو مصراع است [یک لنگه در مصراع نامیده می‌شود] هر مصراعی دوازده میل طول دارد خداوند می‌فرماید: یُحَلَّوْنَ فِیها مِنْ أَساوِرَ مِنْ ذَهَبٍ وَ لُؤْلُؤاً وَ لِباسُهُمْ فِیها حَرِیر.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۲، ص۴۵۶
بحار الأنوار، ج۲۳، ص۲۲۰/ تأویل الآیات الظاهرهًْ، ص۴۷۱/ البرهان و نورالثقلین؛ «جنات عدن یدخلونها ... عشر میلا» محذوف
۲
(فاطر/ ۳۳)

الرّضا ( عَنِ الرَّیَّانِ‌بْنِ‌الصَّلْتِ قَالَ: حَضَرَ الرِّضَا (مَجْلِسَ الْمَأْمُونِ بِمَرْوَ وَ قَدِ اجْتَمَعَ فِی مَجْلِسِهِ جَمَاعَهًٌْ مِنْ عُلَمَاءِ أَهْلِ الْعِرَاقِ وَ خُرَاسَان ... فَقَالَ لَهُ الرِّضَا ({فِی قَولِهِ تَعَالَی ثُمَّ أَوْرَثْنَا الْکِتابَ الَّذِینَ اصْطَفَیْنا مِنْ عِبادِنا فَمِنْهُمْ ظالِمٌ لِنَفْسِهِ وَ مِنْهُمْ مُقْتَصِدٌ وَ مِنْهُمْ سابِقٌ بِالْخَیْراتِ بِإِذْنِ اللهِ} إِنَّهُ لَوْ أَرَادَ الْأُمَّهًَْ لَکَانَتْ بِأَجْمَعِهَا فِی الْجَنَّهًِْ لِقَوْلِ اللَّهِ عَزَّوَجَلَّ فَمِنْهُمْ ظالِمٌ لِنَفْسِهِ وَ مِنْهُمْ مُقْتَصِدٌ وَ مِنْهُمْ سابِقٌ بِالْخَیْراتِ بِإِذْنِ اللهِ ذلِکَ هُوَ الْفَضْلُ الْکَبِیرُ ثُمَّ جَمَعَهُمْ کُلَّهُمْ فِی الْجَنَّهًِْ فَقَالَ جَنَّاتُ عَدْنٍ یَدْخُلُونَها یُحَلَّوْنَ فِیها مِنْ أَساوِرَ مِنْ ذَهَبٍ ... فَصَارَتِ الْوِرَاثَهًُْ لِلْعِتْرَهًِْ الطَّاهِرَهًِْ لَا لِغَیْرِهِم.

امام رضا ( ریّان‌بن‌صلت گوید: حضرت رضا (به مجلس مأمون در مرو حاضر شد. در آن مجلس عدّه‌ای از علمای عراق و خراسان حضور داشتند، ... امام رضا ([در مورد آیه: ثُمَّ أَوْرَثْنَا الْکِتابَ الَّذِینَ اصْطَفَیْنا مِنْ عِبادِنا فَمِنْهُمْ ظالِمٌ لِنَفْسِهِ وَ مِنْهُمْ مُقْتَصِدٌ وَ مِنْهُمْ سابِقٌ بِالْخَیْراتِ بِإِذْنِ اللهِ] فرمود: «اگر مراد تمام امّت باشد، همگی آنان باید اهل بهشت باشند، زیرا خداوند می‌فرماید: فَمِنْهُمْ ظالِمٌ لِنَفْسِهِ وَ مِنْهُمْ مُقْتَصِدٌ وَ مِنْهُمْ سابِقٌ بِالْخَیْراتِ بِإِذْنِ اللهِ ذلِکَ هُوَ الْفَضْلُ الْکَبِیرُ، سپس همه را اهل بهشت قرار داده و فرموده: جَنَّاتُ عَدْنٍ یَدْخُلُونَها یُحَلَّوْنَ فِیها مِنْ أَساوِرَ مِنْ ذَهَب پس وراثت مختصّ عترت طاهره است نه دیگران».

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۲، ص۴۵۶
بحار الأنوار، ج۲۵، ص۲۲۰/ الأمالی للصدوق، ص۵۲۲/ بشارهًْ المصطفی، ص۲۲۸/ عیون أخبارالرضا (ج۱، ص۲۲۸؛ «بتفاوت»
۳
(فاطر/ ۳۳)

الباقر ( جَنَّاتُ عَدْنٍ یَدْخُلُونَها یَعْنِی السَّابِقَ وَ الْمُقْتَصِد.

امام باقر ( جَنَّاتُ عَدْنٍ یَدْخُلُونَها بهشت برین که داخل آن می‌شوند سابق و مقتصدانند.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۲، ص۴۵۶
معانی الأخبار، ص۱۰۴/ بحار الأنوار، ج۲۳، ص۲۱۴
۴
(فاطر/ ۳۳)

الرّسول ( عَنْ أَبِی‌الدَّرْدَاءِ قَالَ: سَمِعْتُ رَسُولَ اللَّهِ (یَقُولُ فِی الْآیَهًِْ أَمَّا السَّابِقُ فَیَدْخُلُ الْجَنَّهًَْ بِغَیْرِ حِسابٍ وَ أَمَّا الْمُقْتَصِدُ فَ یُحاسَبُ حِساباً یَسِیراً وَ أَمَّا الظَّالِمُ لِنَفْسِهِ فَیُحْبَسُ فِی الْمَقَامِ ثُمَّ یَدْخُلُ الْجَنَّهًَْ فَهُمُ الَّذِینَ قَالُوا الْحَمْدُ لِلهِ الَّذِی أَذْهَبَ عَنَّا الْحَزَن.

پیامبر ( ابودرداء گوید: شنیدم پیامبر (فرمود: آن‌ها که در آیه سابق بالخیرات یاد شده بدون حساب به بهشت می‌روند، مقتصد مورد حساب مختصری قرار می‌گیرد امّا کسی که ظالم به خود است ابتدا حبس می‌شود بعد وارد بهشت خواهد شد؛ این‌ها همان اشخاصی هستند که از قول ایشان خداوند در این آیه می‌گوید: الْحَمْدُ لِلهِ الَّذِی أَذْهَبَ عَنَّا الْحَزَن.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۲، ص۴۵۶
بحار الأنوار، ج۲۳، ص۲۱۳/ نورالثقلین/ فرات الکوفی، ص۳۴۹
۵
(فاطر/ ۳۳)

أمیرالمومنین ( فی احتجاج علی (علی الناس یوم الشوری قَالَ نَشَدْتُکُمْ بِاللَّهِ هَلْ فِیکُمْ أَحَدٌ قَالَ لَهُ رَسُولُ اللَّهِ (مَنْ سَرَّهُ أَنْ یَحْیَی حَیَاتِی وَ یَمُوتَ مَوْتِی وَ یَسْکُنَ جَنَّتِی الَّتِی وَعَدَنِی رَبِّی جَنَّاتِ عَدَنٍ قَضِیبٍ غَرَسَهُ اللَّهُ بِیَدِهِ ثُمَّ قَالَ لَهُ کُنْ فَکَانَ فَلْیُوَالِ عَلِیَ بْنَ أَبِی طَالِبٍ (وَ ذُرِّیَّتَهُ مِنْ بَعْدِهِ فَهُمُ الْأَئِمَّهًُْ وَ هُمُ الْأَوْصِیَاءُ أَعْطَاهُمُ اللَّهُ عِلْمِی وَ فَهْمِی لَا یُدْخِلُونَکُمْ فِی بَابِ ضَلَالٍ وَ لَا یُخْرِجُونَکُمْ مِنْ بَابِ هُدًی لَا تُعَلِّمُوهُمْ فَهُمْ أَعْلَمُ مِنْکُمْ یَزُولُ الْحَقُّ مَعَهُمْ أَیْنَمَا زَالُوا غَیْرِی قَالُوا اللَّهُمَّ لا.

امام علی ( امام علی (در احتجاج بر مردم در روز شورا فرمود: «شما را به خدا آیا هیچ یک از شما غیر از من هست که رسول خدا (درباره‌ی وی فرمود: «هر آن‌کس دوست دارد که همچون من زندگی کند و مرگی چون مرگ من داشته باشد و در بهشت من سکنی گزیند که خدایم مژده‌اش را به من داد، همان بهشتهای جاویدان که نهالی بود که خداوند به دست خود بنشاند و به آن فرمود که هست شو، پس هست گشت و هستی یافت؛ پس علی‌بن‌ابی‌طالب (و فرزندان او که همان امامان باشند را به ولایت گیرد و ایشان جانشینان پیامبر هستند که خداوند دانش و فهم مرا به ایشان عطا فرموده و شما را به راه گمراهی نمی‌کشانند و از راه رهیافتگی به در نمی‌کنند و شما در آن مقامی نیستید که به ایشان چیزی بیاموزید، که از شما داناترند و حق هر کجا که روند، با ایشان است»؟ گفتند: «خدا داند که نه».

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۲، ص۴۵۶
الخصال، ج۲، ص۵۵۸/ نورالثقلین
۶
(فاطر/ ۳۳)

أمیرالمومنین ( عَنِ الْمُفَضَّلِ بْنِ صَالِحٍ عَنْ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ (وَ سَاقَ الْحَدِیثَ الطَّوِیلَ فِی أَجْوِبَهًِْ أَمِیرِ الْمُؤْمِنِینَ (عَنْ مَسَائِلِ الْیَهُودِیِّ إِلَی أَنْ قَالَ قَالَ الْیَهُودِیُّ وَ أَیْنَ یَسْکُنُ نَبِیُّکُمْ مِنَ الْجَنَّهًِْ قَالَ فِی أَعْلَاهَا دَرَجَهًًْ وَ أَشْرَفِهَا مَکَاناً فِی جَنَّاتِ عَدْنٍ قَالَ صَدَقْتَ وَ اللَّهِ إِنَّهُ لَبِخَطِّ هَارُونَ (وَ إِمْلَاءِ مُوسَی (.

امام علی ( امام صادق (فرمود: امیرالمومنین (در حدیثی طولانی در جواب پرسش‌های یهودی [مطالبی فرمود ...] تا آنجا که یهودی گفت: «جایگاه پیامبر (در بهشت کجاست»؟ امیرالمومنین (فرمود: منزل محمّد (در بهشت در جنّت عدن است و آن در وسط بهشت و نزدیکترین مکان به عرش رحمان است». یهودی گفت: «خدا را گواه می‌گیرم که راست گفتی قسم به خدا همانا خطّ هارون (و املای موسی‌بن‌عمران (است».

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۲، ص۴۵۸
بحار الأنوار، ج۸، ص۱۹۵/ نورالثقلین
۷
(فاطر/ ۳۳)

الرّسول ( فَإِذَا دَخَلَ الْمُؤْمِنُ إِلَی مَنَازِلِهِ فِی الْجَنَّهًِْ وُضِعَ عَلَی رَأْسِهِ تَاجُ الْمُلْکِ وَ الْکَرَامَهًِْ وَ أُلْبِسَ حُلَلَ الذَّهَبِ وَ الْفِضَّهًِْ وَ الْیَاقُوتِ وَ الدُّرِّ مَنْظُوماً فِی الْإِکْلِیلِ تَحْتَ التَّاجِ وَ أُلْبِسَ سَبْعِینَ حُلَّهًًْ بِأَلْوَانٍ مُخْتَلِفَهًٍْ مَنْسُوجَهًٍْ بِالذَّهَبِ وَ الْفِضَّهًِْ وَ اللُّؤْلُؤِ وَ الْیَاقُوتِ الْأَحْمَرِ وَ ذَلِکَ قَوْلُهُ یُحَلَّوْنَ فِیها مِنْ أَساوِرَ مِنْ ذَهَبٍ وَ لُؤْلُؤاً وَ لِباسُهُمْ فِیها حَرِیرٌ، ... قَالَ: فَتَخْرُجُ عَلَیْهِ زَوْجَتُهُ الْحَوْرَاءُ مِنْ خَیْمَتِهَا تَمْشِی مُقْبِلَهًًْ وَ حَوْلَهَا وُصَفَاؤُهَا تَحْنِیهَا عَلَیْهَا سَبْعُونَ حُلَّهًًْ مَنْسُوجَهًًْ بِالْیَاقُوتِ وَ اللُّؤْلُؤِ وَ الزَّبَرْجَدِ صُبِغْنَ بِمِسْکٍ وَ عَنْبَرٍ وَ عَلَی رَأْسِهَا تَاجُ الْکَرَامَهًِْ وَ فِی رِجْلَیْهَا نَعْلَانِ مِنْ ذَهَبٍ مُکَلَّلَانِ بِالْیَاقُوتِ وَ اللُّؤْلُؤِ وَ شِرَاکُهُمَا یَاقُوتٌ أَحْمَرُ فَإِذَا أُدْنِیَتْ مِنْ وَلِیِّ اللَّهِ وَ هَمَّ أَنْ یَقُومَ إِلَیْهَا شَوْقاً تَقُولُ لَهُ یَا وَلِیَّ اللَّهِ لَیْسَ هَذَا یَوْمَ تَعَبٍ وَ لَا نَصَبٍ فَلَا تَقُمْ أَنَا لَکَ وَ أَنْتَ لِی.

پیامبر ( پس چون مؤمن به منزلگاههای خود در بهشت درآید، تاج فرمانروایی و ارجمندی را بر سرش میگذارند و دیباهایی از طلا ونقره و یاقوت و دُرّ که در دستههای گل به رشته در آمدهاند میآورند و به زیر تاج بر تن او میکنند و هفتاد دیبای رنگارنگ که از طلا و نقره و مروارید و یاقوت سرخ بافته شده بر او میپوشانند و این همان کلام خداوند عزّ‌وجلّ است که فرمود: یُحَلَّوْنَ فِیهَا مِنْ أَسَاوِرَ مِن ذَهَبٍ وَلُؤْلُؤًا وَلِبَاسُهُمْ فِیهَا حَرِیرٌ ... در آن هنگام پری سیاه چشمی که همسر اوست، از خیمه خود به سوی او بیرون میآید و درحالی‌که کنیزانش او را در میان گرفتهاند، شورمند گام بر میدارد و هفتاد دیبای بافته با یاقوت و مروارید و زبرجد، رنگین به مشک و عنبر، بر تن کرده و تاجی از کرامت بر سر گذاشته و کفشی از طلای آراسته به یاقوت و مروارید، با بندهایی از یاقوت سرخ، به پا دارد؛ چون به نزدیکی دوست خدا میرسد و او مشتاقانه می‌خواهد به سویش برخیزد، به او میگوید: «ای دوست خدا! امروز روز خستگی و فرسودگی نیست، پس برنخیز، من از برای تو و تو از برای منی»».

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۲، ص۴۵۸
بحار الأنوار، ج۸، ص۱۲۹
بیشتر