آیه مَنْ كانَ يُريدُ الْعِزَّةَ فَلِلهِ الْعِزَّةُ جَميعاً إِلَيْهِ يَصْعَدُ الْكَلِمُ الطَّيِّبُ وَ الْعَمَلُ الصَّالِحُ يَرْفَعُهُ وَ الَّذينَ يَمْكُرُونَ السَّيِّئاتِ لَهُمْ عَذابٌ شَديدٌ وَ مَكْرُ أُولئِكَ هُوَ يَبُورُ [10]
كسى كه خواهان عزّت و توانايى است [بايد از خدا بخواهد؛ چرا كه] تمام عزّت و توانايى براى خداست؛ سخنان پاكيزه به‌سوى او صعود مى‌كند، و عمل صالح را بالا مى‌برد؛ و آن‌ها كه نقشه‌هاى بد مى‌كشند، عذاب سختى براى آن‌هاست و مكر [و توطئه] آنان نابود مى‌شود [و به جايى نمى‌رسد].
الرّسول ( وَ فِی الْمَجْمَعِ عَنِ النَّبِیِّ (قَالَ: إِنَ رَبَّکُمْ یَقُولُ کُلَ یَوْمٍ أَنَا الْعَزِیزُ فَمَنْ أَرَادَ عِزَّ الدَّارَیْنِ فَلْیُطِعِ الْعَزِیز.
پیامبر ( در کتاب مجمع‌البیان از پیامبر روایت است: «پروردگار شما هر روز اعلام می‌دارد و می‌فرماید. من عزیزم و هرکس عزّت هر دو جهان را می‌خواهد باید سر به فرمان عزیز [من] باشد».
الحسن ( عَنْ زُبَیْرِ‌بْنِ‌بَکَّارٍ عَنْ بَعْضِ أَصْحَابِهِ قَال: قَالَ رَجُلٌ لِلْحَسَنِ (إِنَ فِیکَ کِبْراً فَقَالَ کَلَّا الْکِبْرُ لِلَّهِ وَحْدَهُ وَ لَکِنْ فِیَّ عِزَّهًٌْ قَالَ اللَّهُ تَعَالَی وَ لِلهِ الْعِزَّةُ وَ لِرَسُولِهِ وَ لِلْمُؤْمِنِینَ.
امام حسن ( زبیربن بکار از یکی از یارانش نقل می‌کند: مردی به امام حسن (گفت: «در وجود شما مقداری کبر وجود دارد». فرمود: «هرگز! کبر اختصاص به خدای یکتا دارد ولی در من عزّت نفس است که خداوند در قرآن می‌فرماید: درحالی‌که عزّت مخصوص خدا و رسول او و مؤمنان است. (منافقون/۸)».
أمیرالمومنین ( إِلَیْهِ یَصْعَدُ الْکَلِمُ الطَّیِّبُ وَ الْعَمَلُ الصَّالِحُ یَرْفَعُهُ یَعْنِی إِذَا کَانَ عَمَلُهُ خَالِصاً ارْتَفَعَ قَوْلُهُ وَ کَلَامُهُ.
امام علی ( إِلَیْهِ یَصْعَدُ الْکَلِمُ الطَّیِّبُ وَ الْعَمَلُ الصَّالِحُ یَرْفَعُهُ؛ یعنی وقتی کردارش صالح باشد، قول و کلامش بالا می‌رود.
الصّادق ( رَحِمَ اللَّهُ عَبْداً لَمْ یُرْضِ نَفْسَهُ أَنْ یَکُونَ إِبْلِیسُ نَظِیراً لَهُ فِی دِینِهِ وَ فِی کِتَابِ اللَّهِ نَجَاهًٌْ مِنَ الرَّدَی وَ بَصِیرَهًٌْ مِنَ الْعَمَی وَ دَلِیلٌ إِلَی الْهُدَی وَ شِفَاءٌ لِمَا فِی الصُّدُورِ فِیمَا أَمَرَکُمُ اللَّهُ بِهِ مِنَ الِاسْتِغْفَارِ مَعَ التَّوْبَهًِْ قَالَ اللَّهُ وَ الَّذِینَ إِذا فَعَلُوا فاحِشَةً أَوْ ظَلَمُوا أَنْفُسَهُمْ ذَکَرُوا اللهَ فَاسْتَغْفَرُوا لِذُنُوبِهِمْ وَ مَنْ یَغْفِرُ الذُّنُوبَ إِلَّا اللهُ وَ لَمْ یُصِرُّوا عَلی ما فَعَلُوا وَ هُمْ یَعْلَمُونَ وَ قَالَ وَ مَنْ یَعْمَلْ سُوءاً أَوْ یَظْلِمْ نَفْسَهُ ثُمَّ یَسْتَغْفِرِ اللهَ یَجِدِ اللهَ غَفُوراً رَحِیماً فَهَذَا مَا أَمَرَ اللَّهُ بِهِ مِنَ الِاسْتِغْفَارِ وَ اشْتَرَطَ مَعَهُ التَّوْبَهًَْ وَ الْإِقْلَاعَ عَمَّا حَرَّمَ اللَّهُ فَإِنَّهُ یَقُولُ إِلَیْهِ یَصْعَدُ الْکَلِمُ الطَّیِّبُ وَ الْعَمَلُ الصَّالِحُ یَرْفَعُهُ وَ هَذِهِ الْآیَهًُْ تَدُلُّ عَلَی أَنَّ الِاسْتِغْفَارَ لَا یَرْفَعُهُ إِلَی اللَّهِ إِلَّا الْعَمَلُ الصَّالِحُ وَ التَّوْبَهًُْ.
امام صادق ( خداوند رحمت کند بنده‌ای را که راضی نمی‌شود تا ابلیس همتا و همانند برای او در دینش باشد. و در کتاب خدا نجات از پستی، بصیرت از کوری و راهنمایی به‌سوی هدایت است و خداوند شما را به استغفار به همراه توبه فرمان داده: و آن‌ها که وقتی مرتکب عمل زشتی شوند، یا به خود ستم کنند، به یاد خدا می‌افتند و برای گناهان خود، طلب آمرزش می‌کنند و کیست جز خدا که گناهان را ببخشد؟ و بر گناه، اصرار نمی‌ورزند، با اینکه می‌دانند. (آل عمران/۱۳۵). و فرمود: کسی که کار بدی انجام دهد یا به خود ستم کند، سپس از خداوند طلب آمرزش نماید، خدا را آمرزنده و مهربان خواهد یافت. (نساء/۱۱۰). این همان استغفاری است که خداوند به آن دستور داده و توبه و جدا شدن از محرمّات را به همراه آن شرط نموده است؛ چون خداوند می‌فرماید: إِلَیْهِ یَصْعَدُ الْکَلِمُ الطَّیِّبُ وَ الْعَمَلُ الصَّالِحُ.
الرّسول ( یَا ابْنَ‌مَسْعُودٍ وَ إِذَا تَکَلَّمْتَ بِلَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ وَ لَمْ تَعْرِفْ حَقَّهَا فَإِنَّهُ مَرْدُودٌ عَلَیْکَ وَ لَا یَزَالُ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ یَرُدُّ غَضَبَ اللَّهِ عَنِ الْعِبَادِ حَتَّی إِذَا لَمْ یُبَالُوا مَا یَنْقُصُ مِنْ دِینِهِمْ بَعْدَ إِذْ سَلِمَتْ دُنْیَاهُمْ یَقُولُ اللَّهُ تَعَالَی کَذَبْتُمْ کَذَبْتُمْ لَسْتُمْ بِهَا بِصَادِقِینَ فَإِنَّهُ یَقُولُ اللَّهُ تَعَالَی إِلَیْهِ یَصْعَدُ الْکَلِمُ الطَّیِّبُ وَ الْعَمَلُ الصَّالِحُ یَرْفَعُهُ یَا ابْنَ مَسْعُودٍ أَحِبَّ الصَّالِحِینَ فَإِنَّ الْمَرْءَ مَعَ مَنْ أَحَبَّهُ فَإِنْ لَمْ تَقْدِرْ عَلَی أَعْمَالِ الْبِرِّ فَأَحِبَّ الْعُلَمَاءَ.
پیامبر ( ای پسر مسعود! هرگاه لا إِلهَ إِلَّا اللهُ بگویی و حقّ آن را نشناسی همانا آن به تو برمی‌گردد و همیشه گفتن لا إِلهَ إِلَّا اللهُ خشم خدا را از بندگانش برمی‌گرداند تا زمانی‌که بی‌باک نشوند در آنچه که از دینشان کم شود بعد از آنکه دنیاشان سالم بماند. خدای تعالی می‌فرماید: «شما دروغ گفتید و در دین راستگو نیستید، إِلَیْهِ یَصْعَدُ الْکَلِمُ الطَّیِّبُ وَ الْعَمَلُ الصَّالِحُ یَرْفَعُهُ. ای پسر مسعود! شایستگان را دوست بدار زیرا که انسان با کسی که دوست دارد خواهد بود، اگر توانایی کردار نیک را نداری پس دانشمندان را دوست بدار».
الرّسول ( إِنَ لِکُلِ قَوْلٍ مِصْدَاقاً مِنْ عَمَلٍ یُصَدِّقُهُ أَوْ یُکَذِّبُهُ فَإِذَا قَالَ ابْنُ آدَمَ (وَ صَدَّقَ قَوْلَهُ بِعَمَلِهِ رَفَعَ قَوْلَهُ بِعَمَلِهِ إِلَی اللَّهِ وَ إِذَا قَالَ وَ خَالَفَ عَمَلُهُ قَوْلَهُ رَدَّ قَوْلَهُ عَلَی عَمَلِهِ الْخَبِیثِ وَ هَوِیَ بِهِ إِلَی النَّار.
پیامبر ( هر گفتاری، باید یک مصداق عملی داشته باشد که آن را تأیید نموده یا تکذیب کند. هرگاه انسانی، با زبان خود سخنی بگوید و به آن سخن خود جامه عمل بپوشاند، سخن او به واسطه عملی که انجام داده، به سوی خداوند بالا می‌رود. امّا اگر سخنی بگوید به آن جامه عمل نپوشاند، سخنش نیز به عملش بازگردانده می‌شود و او را به آتش می‌کشاند.
أمیرالمومنین ( وَ لَوْ لَا إِقْرَارُهُنَّ بِالرُّبُوبِیَّهًِْ وَ إِذْعَانُهُنَّ بِالطَّوَاعِیَهًِْ، لَمَا جَعَلَهُنَّ مَوْضِعاً لِعَرْشِهِ وَ لَا مَسْکَناً لِمَلَائِکَتِهِ وَ لَا مَصْعَداً لِلْکَلِمِ الطَّیِّبِ وَ الْعَمَلِ الصَّالِحِ مِنْ خَلْقِه.
امام علی ( اگر اقرار آسمانها به ربوبیّت و اعترافشان به طاعت نبود آن‌ها را موضع عرش، و جایگاه فرشتگان، و محلّ بالارفتن گفتار نیکو و کردار شایسته بندگانش قرار نمی‌داد.
الصّادق ( عَنْ عَمَّارٍ الْأَسَدِی عَنْ أَبِیعَبْدِاللَّهِ (فِی قَوْلِ اللَّهِ عَزَّوَجَلَّ إِلَیْهِ یَصْعَدُ الْکَلِمُ الطَّیِّبُ وَ الْعَمَلُ الصَّالِحُ یَرْفَعُهُ وَلَایَتُنَا أَهْلَ الْبَیْتِ وَ أَهْوَی بِیَدِهِ إِلَی صَدْرِهِ فَمَنْ لَمْ یَتَوَلَّنَا لَمْ یَرْفَعِ اللَّهُ لَهُ عَمَلًا.
امام صادق ( عمّاربن‌یقظان اسدی گوید: امام صادق (درباره‌ی آیه: إِلَیْهِ یَصْعَدُ الْکَلِمُ الطَّیِّبُ وَ الْعَمَلُ الصَّالِحُ یَرْفَعُهُ فرمود: «ولایت ما اهل‌بیت است اشاره به سینه خود کرد هرکه ولایت ما را نداشته باشد، عمل صالحی از او پذیرفته نیست».
الرّضا ( إِلَیْهِ یَصْعَدُ الْکَلِمُ الطَّیِّبُ قَوْلُ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ مُحَمَّدٌ رَسُولُ اللَّهِ عَلِیٌّ وَلِیُّ اللَّهِ وَ خَلِیفَهًُْ مُحَمَّدٍ رَسُولِ اللَّهِ حَقّاً وَ خُلَفَاؤُهُ خُلَفَاءُ اللَّهِ وَ الْعَمَلُ الصَّالِحُ یَرْفَعُهُ عِلْمُهُ فِی قَلْبِهِ بِأَنَّ هَذَا صَحِیحٌ کَمَا قُلْتُهُ بِلِسَانِی.
امام رضا ( إِلَیْهِ یَصْعَدُ الْکَلِمُ الطَّیِّبُ؛ منظور از کلمه «طیب»، گفتن اعتقادات اسلامی: لَا إِلَهَ إِلَّا اللهُ مُحَمَّدٌ رَسُولُ اللهِ عَلِیٌّ وَلِیُّ اللهِ وَ خَلِیفَةُ مُحَمَّدٍ رَسُولِ اللهِ حَقّاً وَ خُلَفَاؤُهُ خُلَفَاءُ اللهِ است وَ الْعَمَلُ الصَّالِحُ یَرْفَعُهُ؛ منظور از عمل صالح این است که انسان در قلب خود بداند و معتقد باشد که این عمل و کردارش، مطابق قول و گفتارش صحیح و درست است.
الصّادق ( عَنْ أَبَانِ‌بْنِ‌تَغْلِبَ عَنْ أَبِیعَبْدِاللَّهِ (قَالَ: یَا أَبَانُ إِذَا قَدِمْتَ الْکُوفَهًَْ فَارْوِ هَذَا الْحَدِیثَ مَنْ شَهِدَ أَنْ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ مُخْلِصاً وَجَبَتْ لَهُ الْجَنَّهًُْ قَالَ قُلْتُ لَهُ إِنَّهُ یَأْتِینِی مِنْ کُلِ صِنْفٍ مِنَ الْأَصْنَافِ فَأَرْوِی لَهُمْ هَذَا الْحَدِیثَ قَالَ نَعَمْ یَا أَبَانُ إِنَّهُ إِذَا کَانَ یَوْمُ الْقِیَامَهًِْ وَ جَمَعَ اللَّهُ الْأَوَّلِینَ وَ الْآخِرِینَ فَیُسْلَبُ مِنْهُمْ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ إِلَّا مَنْ کَانَ عَلَی هَذَا الْأَمْر.
امام صادق ( ابان‌بن‌تغلب گوید: امام صادق (فرمود: «ای ابان! وقتی وارد کوفه شدی این حدیث را روایت کن که: هرکس از روی اخلاص به «لا إله إلا الله» شهادت دهد بهشت بر او واجب می‌شود». عرض کردم: «برای هر صنف و مذهبی از مردم که نزد من می‌آیند این را روایت کنم»؟! امام (فرمود: «بله، ای ابان! وقتی روز قیامت شود و خداوند اوّلین و آخرین را جمع کند از همه‌ی آن‌ها «لا إله إلا الله» را می‌گیرد مگر کسانی که به این امر (تشیع) معتقد باشند».
السّجّاد ( إِنَّ لِلَّهِ تَعَالَی بِقَاعاً فِی سَمَاوَاتِهِ فَمَنْ عُرِجَ بِهِ إِلَی بُقْعَهًٍْ مِنْهَا فَقَدْ عُرِجَ بِهِ إِلَیْهِ أَ لَا تَسْمَعُ اللَّهَ عَزَّوَجَلَّ یَقُولُ تَعْرُجُ الْمَلائِکَةُ وَ الرُّوحُ إِلَیْهِ وَ یَقُولُ فِی قِصَّهًِْ عِیسَی (بَلْ رَفَعَهُ اللهُ إِلَیْهِ وَ یَقُولُ عَزَّ وَ جَل إِلَیْهِ یَصْعَدُ الْکَلِمُ الطَّیِّبُ وَ الْعَمَلُ الصَّالِحُ یَرْفَعُهُ.
امام سجاد ( خدای تبارک و تعالی در آسمانهایش بقعه‌هایی دارد؛ پس هرکه را به سوی بقعه‌ای بالا برد به حقیقت او را به سوی خود بالا برده است. آیا نمی‌شنوی که خدا می‌فرماید: فرشتگان و روح [فرشته مقرّب خداوند] بسوی او عروج می‌کنند (معارج/۴) و در قصّه‌ی عیسی (می‌فرماید: بلکه خدا او را به سوی خود، بالا برد. (نساء/۱۵۸) و می‌فرماید: إِلَیْهِ یَصْعَدُ الْکَلِمُ الطَّیِّبُ وَ الْعَمَلُ الصَّالِحُ یَرْفَعُهُ.