آیه ۲۲ - سوره ذاریات

آیه وَ فِي السَّماءِ رِزْقُكُمْ وَ ما تُوعَدُونَ [22]

و روزىِ شما در آسمان است و نيز آنچه شما وعده داده ‌مى‌شويد.

۱
(ذاریات/ ۲۲)

أمیرالمؤمنین (علیه السلام)- إِذَا فَرَغَ أَحَدُکُمْ مِنَ الصَّلَاهًِْ فَلْیَرْفَعْ یَدَیْهِ إِلَی السَّمَاءِ وَ لْیَنْصَبْ فِی الدُّعَاءِ فَقَالَ عَبْدُاللَّهِ‌بْنُ‌سَبَإٍ یَا أَمِیرَالْمُؤْمِنِینَ أَ لَیْسَ اللَّهُ فِی کُلِّ مَکَانٍ قَالَ بَلَی قَالَ فَلِمَ یَرْفَعُ الْعَبْدُ یَدَیْهِ إِلَی السَّمَاءِ قَالَ أَ مَا تَقْرَأُ وَ فِی السَّماءِ رِزْقُکُمْ وَ ما تُوعَدُونَ فَمِنْ أَیْنَ یُطْلَبُ الرِّزْقُ إِلَّا مِنْ مَوْضِعِهِ وَ مَوْضِعُ الرِّزْقِ وَ مَا وَعَدَ اللَّهُ عَزَّوَجَلَّ السَّمَاءُ.

امام علی (علیه السلام)- هرگاه کسی از میان شما از نماز فارغ شود باید دست‌هایش را به‌سوی آسمان بلند کند و بکوشد و به دعا پردازد. عبداللّه‌بن‌سبا عرض کرد: «یا امیرالمؤمنین (علیه السلام)! مگر خداوند عزّوجلّ در همه جا حاضر نیست»؟ آن حضرت (علیه السلام) فرمود: «بلی»! گفت: «پس چرا بنده هنگام دعا دست‌هایش را به‌سوی آسمان بلند می‌کند»؟ آن حضرت (علیه السلام) فرمود: «مگر در قرآن این آیه را نمی‌خوانی: وَ فِی السَّماءِ رِزْقُکُمْ وَ ما تُوعَدُونَ؛ پس به این ترتیب روزی را جز از محلّی که آنجا واقع شده از کجا باید طلب کرد و محلّی که روزی و آنچه خداوند عزّوجلّ وعده فرموده همگی در آسمان است».

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۵، ص۱۱۶
بحرالعرفان، ج۱۵، ص۱۴۲
۲
(ذاریات/ ۲۲)

السّجّاد (علیه السلام)- ... وَاجْعَلْ مَا صَرَّحْتَ بِهِ مِنْ عِدَتِکَ فِی وَحْیِکَ وَ أَتْبَعْتَهُ مِنْ قَسْمِکَ {قِسْمِکَ} فِی کِتَابِکَ قَاطِعاً لِاهْتِمَامِنَا بِالرِّزْقِ الَّذِی تَکَفَّلْتَ بِهِ وَ حَسْماً لِلِاشْتِغَالِ بِمَا ضَمِنْتَ الْکِفَایَهًَْ لَهُ فَقُلْتَ وَ قَوْلُکَ الْحَقُّ الْأَصْدَقُ وَ أَقْسَمْتَ وَ قَسَمُکَ الْأَبَرُّ الْأَوْفَی وَ فِی السَّماءِ رِزْقُکُمْ وَ ما تُوعَدُونَ ثُمَّ قُلْتَ فَوَ رَبِّ السَّماءِ وَ الْأَرْضِ إِنَّهُ لَحَقٌّ مِثْلَ ما أَنَّکُمْ تَنْطِقُونَ.

امام سجّاد (علیه السلام)- وعده و نویدی را که در وحی خود [آنچه به پیغمبرت فرستاده‌ای] تصریح و بیان کرده‌ای و در کتاب خویش [قرآن کریم] به‌دنبالش قسم و سوگند خود را آورده‌ای وسیله‌ی جداساختن کوشش ما و مشغول‌شدن به روزی که تو آن را تکفّل و ضمانت نموده‌ای قرارده پس گفته‌ای و گفتار تو حق و درست و راست‌ترین [گفته‌ها] است [که دروغ در آن راه ندارد] و قسم یاد کرده‌ای و قسم تو [از هر قسمی] راست‌تر و وفا کننده‌تر است؛ وَ فی السَّماءِ رِزقُکُمْ وَ ما تُوعَدُونَ یعنی [اسباب]؛ آنگاه فرموده‌ای: فَوَ رَبِّ السَّماءِ وَ الْارْضِ انَّهُ لَحَقٌّ مِثْلَ ما انَّکُمْ تَنْطِقُونَ.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۵، ص۱۱۶
بحرالعرفان، ج۱۵، ص۱۴۲
۳
(ذاریات/ ۲۲)

أمیرالمؤمنین (علیه السلام)- اطْلُبُوا الرِّزْقَ فَإِنَّهُ مَضْمُونٌ لِطَالِبِهِ.

امام علی (علیه السلام)- روزی را بجویید زیرا آن برای جوینده‌اش ضمانت شده است و بدون کوشش به کسی روزی نمی‌دهند.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۵، ص۱۱۶
الإرشاد، ج۱، ص۳۰۳
۴
(ذاریات/ ۲۲)

الصّادق (علیه السلام)- عَنْ هِشَامِ‌بْنِ‌الْحَکَم: ... قَالَ السَّائِلُ فَمَا الْفَرْقُ بَیْنَ أَنْ تَرْفَعُوا أَیْدِیَکُمْ إِلَی السَّمَاءِ وَ بَیْنَ أَنْ تَخْفِضُوهَا نَحْوَ الْأَرْضِ قَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ (علیه السلام) ذَلِکَ فِی عِلْمِهِ وَ إِحَاطَتِهِ وَ قُدْرَتِهِ سَوَاءٌ وَ لَکِنَّهُ عَزَّوَجَلَّ أَمَرَ أَوْلِیَاءَهُ وَ عِبَادَهُ بِرَفْعِ أَیْدِیهِمْ إِلَی السَّمَاءِ نَحْوَ الْعَرْشِ لِأَنَّهُ جَعَلَهُ مَعْدِنَ الرِّزْق.

امام صادق (علیه السلام)- هشام‌بن‌حکم گوید: ... [فرد زندیق] پرسید: «چه فرقی است میان اینکه دستان خود را به آسمان بالا برید یا به زمین پایین برید»؟ امام صادق (علیه السلام) فرمود: این در علم و احاطه و قدرت او مساوی و برابر است، ولی خداوند عزّوجلّ اولیا و بندگانش را امر فرموده دستان خود را رو به آسمان سمت عرش بالا برند، زیرا خداوند آن را معدن رزق قرار داده است.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۵، ص۱۱۸
التوحیدللصدوق، ص۲۴۸
۵
(ذاریات/ ۲۲)

الصّادق (علیه السلام)- وَ الَّذِی بَعَثَ جَدِّی (صلی الله علیه و آله) بِالْحَقِّ نَبِیّاً إِنَّ اللَّهَ تَبَارَکَ وَ تَعَالَی لَیَرْزُقُ الْعَبْدَ عَلَی قَدْرِ الْمُرُوءَهًِْ وَ إِنَّ الْمَعُونَهًَْ لَتُنْزَلُ عَلَی قَدْرِ شِدَّهًِْ الْبَلَاءِ.

امام صادق (علیه السلام)- قسم به خداوندی که جدّم (صلی الله علیه و آله) را به حق، نبی مبعوث کرده، خداوند بنده را به‌اندازه‌ی مروّتی که دارد روزی می‌دهد و یاری و کمک، به‌اندازه‌ی سختی بلا فرود می‌آید.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۵، ص۱۱۸
بحرالعرفان، ج۱۵، ص۱۴۲
۶
(ذاریات/ ۲۲)

الرّسول (صلی الله علیه و آله)- یَا عَلِیُّ‌إِنَّ الْیَقِینَ أَنْ لَا تُرْضِیَ أَحَداً عَلَی سَخَطَ اللَّهِ وَ لَا تَحْمَدَنَ أَحَداً عَلَی مَا آتَاکَ اللَّهُ وَ لَا تَذُمَّنَّ أَحَداً عَلَی مَا لَمْ یُؤْتِکَ اللَّهُ فَإِنَّ الرِّزْقَ لَا یَجُرُّهُ حِرْصُ حَرِیصٍ وَ لَا یَصْرِفُهُ کُرْهُ کَارِه.

پیامبر (صلی الله علیه و آله)- ای علی (علیه السلام)! همانا یقین آن است که هیچ‌کس را بر خشم خدا خشنود نگردانی و کسی را بر آنچه خداوند به تو داده، ستایش ننمایی و احدی را بر آنچه که خداوند به تو نداده، مذمّت نکنی! پس رزق به‌سوی کسی که به آن حریص است، کشیده نمی‌شود و از کسی که به آن تمایل ندارد، روی بر نمی‌گرداند.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۵، ص۱۱۸
التوحیدللصدوق، ص۳۷۵
۷
(ذاریات/ ۲۲)

الصّادق (علیه السلام)- إِنْ کَانَ اللَّهُ تَبَارَکَ وَ تَعَالَی قَدْ تَکَفَّلَ بِالرِّزْقِ فَاهْتِمَامُکَ لِمَا ذَا وَ إِنْ کَانَ الرِّزْقُ مَقْسُوماً فَالْحِرْصُ لِمَا ذَا.

امام صادق (علیه السلام)- اگر خدای متعال ضامن روزی است، غصّه‌خوردن چرا؟! اگر روزی تقسیم شده است، حرص و آز برای چه؟!

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۵، ص۱۱۸
التوحیدللصدوق، ص۳۷۶
۸
(ذاریات/ ۲۲)

السّجّاد (علیه السلام)- عَنْ أَبِی حَمْزَهًَْ الثُّمَالِیِّ عَنْ عَلِیِّ‌بْنِ‌الْحُسَیْن (علیه السلام): ... مَا لِی أَرَاکَ کَئِیباً حَزِیناً أَ عَلَی الدُّنْیَا فَرِزْقُ اللَّهِ حَاضِرٌ لِلْبَرِّ وَ الْفَاجِرِ.

امام سجّاد (علیه السلام)- ابوحمزه ثمالی از امام سجّاد (علیه السلام) روایت می‌کند که فرمود: برای چه تو را محزون و اندوهناک می‌بینم؟ آیا برای دنیا اندوهناک شده و حال آنکه دنیا اندوه و غمی ندارد؛ زیرا روزی را خدا برای بدکار و نیکوکار مقرّر فرموده است.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۵، ص۱۱۸
الکافی، ج۲، ص۶۳
۹
(ذاریات/ ۲۲)

الصّادق (علیه السلام)- کَفُّ الْأَذَی وَ قِلَّهًُْ الصَّخَبِ یَزِیدَانِ فِی الرِّزْق.

امام صادق (علیه السلام)- خودداری از اذیّت‌کردن [دیگران] و [از مال] حرام نخوردن، روزی را زیاد می‌کند.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۵، ص۱۱۸
التوحیدللصدوق، ص۴۶۰
۱۰
(ذاریات/ ۲۲)

الصّادق (علیه السلام)- إِنَّ اللَّهَ عَزَّوَجَلَّ جَعَلَ أَرْزَاقَ الْمُؤْمِنِینَ مِنْ حَیْثُ لَا یَحْتَسِبُونَ وَ ذَلِکَ أَنَّ الْعَبْدَ إِذَا لَمْ یَعْرِفْ وَجْهَ رِزْقِهِ کَثُرَ دُعَاؤُهُ.

امام صادق (علیه السلام)- خدای عزّوجلّ روزی مؤمنان را از جایی‌که نمی‌پندارند، قرار داده و این بدان‌جهت است که وقتی بنده راه پیداکردن روزی خود را پیدا نکند، بسیار دعا می‌کند.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۵، ص۱۱۸
الکافی، ج۵، ص۸۴
۱۱
(ذاریات/ ۲۲)

أمیرالمؤمنین (علیه السلام)- اسْتُنْزِلَ الرِّزْق بِالصَّدَقَه.

امام علی (علیه السلام)- روزی را با صدقه بگشایید.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۵، ص۱۱۸
بحرالعرفان، ج۱۵، ص۱۴۲
بیشتر