آیه ۴۹ - سوره ذاریات

آیه وَ مِنْ كُلِّ شَيْءٍ خَلَقْنا زَوْجَيْنِ لَعَلَّكُمْ تَذَكَّرُونَ [49]

و از هرچيز يك جفت آفريديم، [و اين‌ها همه براى آن است كه] شايد متذكّر شويد.

۱
(ذاریات/ ۴۹)

أمیرالمؤمنین (علیه السلام)- وَ بِمُقَارَنَتِهِ بَیْنَ الْأَشْیَاءِ عُرِفَ أَنْ لَا قَرِینَ لَهُ ضَادَّ النُّورَ بِالظُّلْمَهًِْ وَ الْیُبْسَ بِالْبَلَلِ وَ الْخَشِنَ بِاللَّیِّنِ وَ الصَّرْدَ بِالْحَرُورِ مُؤَلِّفٌ بَیْنَ مُتَعَادِیَاتِهَا وَ مُفَرِّقٌ بَیْنَ مُتَدَانِیَاتِهَا دَالَّهًًْ بِتَفْرِیقِهَا عَلَی مُفَرِّقِهَا وَ بِتَأْلِیفِهَا عَلَی مُؤَلِّفِهَا وَ ذَلِکَ قَوْلُهُ تَعَالَی: وَ مِنْ کُلِّ شَیْءٍ خَلَقْنا زَوْجَیْنِ لَعَلَّکُمْ تَذَکَّرُونَ.

امام علی (علیه السلام)- اوست که بین اشیاء مقارنه و نزدیکی ایجاد می‌کند و ما درمی‌یابیم که او را قرینی نیست. اوست که تاریکی را ضدّ نور قرار داده و رطوبت را ضدّ خشکی و گرما را ضدّ سرما گردانیده است، در بین چیزهای متضاد نزدیکی ایجاد می‌کند و بین اجزای نزدیک فاصله می‌اندازد. با جداکردن اشیاءِ مقرون از یکدیگر نشان می‌دهد که جداکننده‌ای هست و با پیوند بخشیدن اشیای متضادّ، نشان می‌دهد که پیونددهنده‌ای هست و این کلام خداوند عزّوجلّ است که می‌فرماید: و مِن کُل شَیْءٍ خَلقْنَا زَوجَیْنِ لعَلکُمْ تَذَکَّرُونَ.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۵، ص۱۴۴
الکافی، ج۱، ص۱۳۸/ بحارالأنوار، ج۴، ص۳۰۴/البرهان
۲
(ذاریات/ ۴۹)

الرّضا (علیه السلام)- ... وَ بِمُقَارَنَتِهِ بَیْنَ الْأُمُورِ عُرِفَ أَنْ لَا قَرِینَ لَهُ ضَادَّ النُّورَ بِالظُّلْمَهًِْ وَ الْجَلَایَهًَْ بِالْبُهَمِ وَ الجُسُوءَ بِالْبَلَلِ وَ الصَّرْدَ بِالْحَرُورِ مُؤَلِّفٌ بَیْنَ مُتَعَادِیَاتِهَا مُفَرِّقٌ بَیْنَ مُتَدَانِیَاتِهَا دَالَّهًًْ بِتَفْرِیقِهَا عَلَی مُفَرِّقِهَا وَ بِتَأْلِیفِهَا عَلَی مُؤَلِّفِهَا ذَلِکَ قَوْلُهُ جَلَّ وَ عَزَّوَ مِنْ کُلِ شَیْءٍ خَلَقْنا زَوْجَیْنِ لَعَلَّکُمْ تَذَکَّرُونَ ...

امام رضا (علیه السلام)- و از اینکه هماهنگی میان امور برقرار ساخته، روشن می‌شود که او قرینی ندارد. روشنی را با تاریکی و سرما را با گرما ضدّ هم ساخت و میان اشیاء دور از هم الفت و هماهنگی انداخته و اشیاء نزدیک به هم را از هم جدا ساخته است. این اشیاء با پراکندگی و جدایی خود بر جداساز خود دلالت می‌کنند و با هماهنگی خود بر هماهنگ آورنده‌ی خود راهنما می‌باشند، خدای عزّوجلّ فرموده: وَ مِنْ کُلِ شَیْءٍ خَلَقْنا زَوْجَیْنِ لَعَلَّکُمْ تَذَکَّرُونَ.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۵، ص۱۴۴
بحارالأنوار، ج۴، ص۲۲۹/ بحارالأنوار، ج۵۷، ص۷۳؛ «تفاوت لفظی»/ نورالثقلین/ البرهان
۳
(ذاریات/ ۴۹)

الحسن (علیه السلام)- مَرَّ حَسَنُ‌بْنُ‌عَلِیٍّ (علیه السلام) عَلَی قَاضٍ یَقُولُ: سَلُونِی قَبْلَ أَنْ تَفْقِدُونِی. فَقَالَ الْإِمَامُ (علیه السلام): دَعْوًی لَأُنَبِّهَنَّهُ. ثُمَّ قَالَ الْإِمَامُ (علیه السلام) لَهُ: شَعَرَاتُ رَأْسِکَ شَفْعٌ أَمْ وَتْرٌ؟ فَتَحَیَّرَ الرَّجُلُ. فَسُئِلَ الْحَسَنُ (علیه السلام) عَنْ ذَلِکَ؟ فَقَالَ حَسَنُ‌بْنُ‌عَلِیٍّ (علیه السلام): شَفْعٌ، لِقَوْلِهِ: وَ مِنْ کُلِّ شَیْءٍ خَلَقْنا زَوْجَیْنِ وَ الْفَرْدُ هُوَ الَّذِی لَا شَرِیکَ لَهُ..

امام حسن (علیه السلام)- امام (علیه السلام) از کنار یک قاضی عبور کرد که می‌گفت: «از من بپرسید پیش از اینکه مرا از دست بدهید»! حضرت (علیه السلام) فرمود: «ادّعا [ی بزرگی] می‌کند و من او را [به اشتباهش] آگاه خواهم کرد». آنگاه به او فرمود: «تعداد موهای سرت زوج است یا فرد»؟ آن مرد متعجّب شد و از امام حسن (علیه السلام) همین را پرسید، حضرت (علیه السلام) فرمود: «زوج است، به دلیل این کلام خداوند متعال: وَ مِنْ کُلِّ شَیْءٍ خَلَقْنا زَوْجَیْنِ و فرد فقط اوست که شریکی ندارد».

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۵، ص۱۴۴
متشابه القرآن، ج۱، ص۱۰۶
بیشتر