آیه ۵۴ - سوره سبأ

آیه وَ حيلَ بَيْنَهُمْ وَ بَيْنَ ما يَشْتَهُونَ كَما فُعِلَ بِأَشْياعِهِمْ مِنْ قَبْلُ إِنَّهُمْ كانُوا في شَكٍّ مُريبٍ [54]

[سرانجام] ميان آن‌ها و خواسته‌هايشان جدايى افكنده شد، همان‌گونه كه پيش از اين با هم‌كيشان آن‌ها رفتار شد، چرا كه آن‌ها [نيز] در شكى توأم با بدگمانى بودند.

۱
(سبأ/ ۵۴)

امیرالمؤمنین ( وَ أَنْتُمْ عِبَادَ اللَّهِ عَلَی مَحَجَّهًِْ مَنْ قَدْ مَضَی وَ سَبِیلِ مَنْ کَانَ ثُمَّ انْقَضَی مِمَّنْ کَانَ أَطْوَلَ مِنْکُمْ أَعْمَاراً وَ أَشَدَّ بَطْشاً وَ أَعْمَرَ دِیَاراً أَصْبَحَتْ أَجْسَادُهُمْ بَالِیَهًًْ وَ دِیَارُهُمْ خَالِیَهًًْ وَ آثَارُهُمْ عَافِیَهًًْ فَاسْتَبْدَلُوا بِالْقُصُورِ الْمُشَیَّدَهًِْ وَ النَّمَارِقِ الْمُوَسَّدَهًِْ بُطُونَ اللُّحُودِ وَ مُجَاوَرَهًَْ اللُّدُودِ فِی دَارٍ سَاکِنُهَا مُغْتَرِبٌ وَ مَحَلُّهَا مُقْتَرِبٌ بَیْنَ قَوْمٍ مُسْتَوْحِشِینَ مُتَجَاوِرِینَ غَیْرَ مُتَزَاوِرِینَ لَا یَسْتَأْنِسُونَ بِالْعُمْرَانِ وَ لَا یَتَوَاصَلُونَ تَوَاصُلَ الْجِیرَانِ عَلَی مَا بَیْنَهُمْ مِنْ قُرْبِ الْجِوَارِ وَ دُنُوِّ الدَّارِ وَ کَیْفَ یَکُونُ بَیْنَهُمْ تَوَاصُلٌ وَ قَدْ طَحَنَتْهُمُ الْبِلَی وَ أَظَلَّتْهُمُ الْجَنَادِلُ وَ الثَّرَی فَأَصْبَحُوا بَعْدَ الْحَیَاهًِْ أَمْوَاتاً وَ بَعْدَ غَضَارَهًِْ الْعَیْشِ رُفَاتاً قَدْ فُجِعَ بِهِمُ الْأَحْبَابُ وَ سَکَنُوا التُّرَابَ وَ ظَعَنُوا فَلَیْسَ لَهُمْ إِیَابٌ وَ تَمَنَّوُا الرُّجُوعَ فَ حِیلَ بَیْنَهُمْ وَ بَیْنَ ما یَشْتَهُونَ کَلَّا إِنَّها کَلِمَةٌ هُوَ قائِلُها وَ مِنْ وَرائِهِمْ بَرْزَخٌ إِلی یَوْمِ یُبْعَثُونَ وَ قَدْ أَخْرَجَ أَبُو نَعِیمٍ طَرَفاً مِنْ هَذِهِ الْخُطْبَهًِْ فِی کِتَابِهِ الْمَعْرُوفِ بِالْحِلْیَهًِْ.

امام علی ( ای بندگان خدا! شما در راه گذشتگان هستید، راه آنان که به پایان رسیده‌اند [و سرنوشتتان مانند آنان است]، با اینکه آنان عمرشان از شما درازتر بود و از شما دلیرتر و دیار را آبادکننده‌تر بودند، [در اثر عذاب الهی] در حالی صبح کردند که بدن‌هایشان پوسیده و دیارشان خالی و نشانه‌هایشان نابود شد، کاخ‌های محکم و سنگی را با گورستان‌ها و همسایگی کرم‌ها عوض کردند، در سرایی که ساکنش غریب و جایش نزدیک در میان مردمی بیمناک و ستمگر که انس به یکدیگر نمی‌گیرند و یکدیگر را زیارت نمی‌کنند مانند همسایگان رفت‌وآمد ندارند با اینکه به یکدیگر نزدیک و خانه‌هاشان دیواربه‌دیوار است. چطور میانشان رفت‌وآمد باشد که آسیای کهنگی آنان را آرد کرده و ریگ‌ها و خاک‌های قبر بر آنان سایه انداخته، بامداد کردند بعد از زندگی درحال مردگان و بعد از زندگی خوش جسد بی‌جان به‌طوری‌که دوستانشان اندوهگین شدند جای در خاک گرفتند کوچ کردند دیگر باز نمی‌گردند آرزوی برگشتن نمودند و فاصله‌ی میان آنان و آرزویشان کلمه‌ی کلّا است: چنین نیست! این سخنی است که او به زبان می‌گوید [و اگر بازگردد، کارش همچون گذشته است]! و پشت‌سر آنان برزخی است تا روزی که برانگیخته شوند!. (مؤمنون/۱۰۰)».

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۲، ص۳۷۸
بحار الأنوار، ج۷۴، ص۲۹۷
بیشتر