آیه ۲۳ - سوره فصلت

امام صادق (علیه السلام)- روز قیامت بنده‌ای که به خود [در اثر گناه] ستم کرده آورده می‌شود، خداوند می‌گوید: «آیا تو را به فرمانبریم امر نکرده بودم، و از معصیتم باز نداشته بودم»؟! گوید: «بلی، پروردگارم ولی شهوتم بر من غلبه کرد، پس اگر عذابم کنی به‌واسطه‌ی گناهم می‌باشد و به من ستم روا نداشته‌ای». خداوند فرمان می‌دهد او به‌سوی آتش ببرند، گوید: «خدایا! گمانم به تو این نبود [که به آتش مرا ببری]»، خداوند گوید: «گمانت درباره‌ی من چه بود»؟ گوید: «من بهترین گمان را به تو داشتم»! دراین‌هنگام خداوند گوید: «او را به بهشت ببرید»، سپس خداوند گوید: «ای بنده‌ام دراین‌هنگام گمان خوبت نسبت به من تو را نفع و سود بخشید».

امام صادق (علیه السلام)- عبدالرحمان‌بن‌حجّاج از امام صادق (علیه السلام) نقل کرده است که فرمود: آخرین بنده‌ای که امر شود او را به دوزخ ببرند، بازگشته و نگاهی می‌کند. خدای گرامی و بزرگ می‌فرماید: «او را باز گردانید»، پس هنگامی‌که او را نزد خدا می‌برند خداوند می‌فرماید: «ای بنده‌ی من! چرا روی برگرداندی و نگاه کردی»؟ بنده عرض کند: «پروردگارا! گمان من به تو این‌گونه نبود». خداوند فرماید: «ای بنده‌ی من! درباره‌ی من چه گمانی داشتی»؟ بنده عرض می‌کند: «پروردگارا! گمان می‌کردم که گناهم را می‌بخشی و مرا در بهشت خویش جای می‌دهی». خداوند فرماید: «ای فرشتگان من به عزّت و بزرگی و نعمت‌ها و بلاها و بلند مرتبتی خویش سوگند که هرگز در طول عمرش این گمان نیک را به من نداشت و اگر ساعتی در عمرش به من نیک گمان بود او را به آتش دوزخ نمی‌ترساندم. دروغ او را بپذیرید و به بهشت وارد کنید». سپس امام صادق (علیه السلام) فرمود: «هیچ بنده‌ای به خداوند نیک گمان نباشد جز آنکه خداوند نیز با او همان‌طور رفتار کند و هیچ بنده‌ای به او بدگمان نباشد جز آنکه خدا نیز با او همان‌طور رفتار نماید و این سخن همان فرموده خدای گرامی و بزرگ است: وَ ذلِکُمْ ظَنُّکُمُ الَّذِی ظَنَنْتُمْ بِرَبِّکُمْ أَرْداکُمْ فَأَصْبَحْتُمْ مِنَ الْخاسِرِینَ».

امام رضا (علیه السلام)- هنگامی‌که روز قیامت فرا رسد مؤمن را در مقابل خداوند قرار می‌دهند، و او خود به حساب و کتاب او می‌رسد، نامه‌ی عمل او را به دستش می‌دهند و او در آن می‌نگرد. هنگامی‌که متوجّه گناهانش می‌گردد، چهره‌اش تغییر می‌کند و بدنش می‌لرزد و جانش درهم می‌ریزد، بعد از آن متوجّه کارهای نیکش می‌شود، در اینجا خوشحال می‌شود، و خوشحال می‌گردد و روحش شادمان می‌شود. بعد از آن متوجّه پاداش‌هایی می‌گردد که خداوند برای او مهیّا کرده است، در اینجا بسیار خوشحال می‌شود، سپس خداوند به فرشتگان امر می‌کند بروید صحیفه‌ی اعمالی که آن‌ها را مورد عمل قرار نداده‌اند بیاورید. هنگامی‌که فرشتگان آن نامه‌ها را به نظر آن‌ها می‌رسانند می‌گویند: «بار خدایا! خود می‌دانید که ما این اعمال را انجام نداده‌ایم»، خداوند می‌فرماید: «شما راست می‌گویید ولی چون شما نیّت کردید آن کارها را بکنید ما هم آن اعمال را در نامه‌ی اعمال شما نوشتیم و اینک ثواب آن‌ها را به شما می‌دهیم».