آیه ۱۰ - سوره محمد

آیه أَ فَلَمْ يَسيرُوا فِي الْأَرْضِ فَيَنْظُرُوا كَيْفَ كانَ عاقِبَةُ الَّذينَ مِنْ قَبْلِهِمْ دَمَّرَ اللهُ عَلَيْهِمْ وَ لِلْكافِرينَ أَمْثالُها [10]

آيا در زمين سير نكردند تا ببينند عاقبت كسانى كه قبل از آنان بودند [و با حق ستيز كردند] چگونه بود؟! خداوند آن‌ها را هلاك كرد؛ و براى كافران امثال آن خواهد بود.

۱
(محمد/ ۱۰)

علی‌بن‌إبراهیم (رحمة الله علیه)- قَالَ عَلِیُّ‌بْنُ‌إِبْرَاهِیمَ (رحمة الله علیه) فِی قَوْلِهِ أَفَلَمْ یَسِیرُوا فِی الْأَرْضِ فَیَنْظُرُوا کَیْفَ کانَ عاقِبَةُ الَّذِینَ مِنْ قَبْلِهِمْ أَیْ أَوَلَمْ یَنْظُرُوا فِی أَخْبَارِ الْأُمَمِ الْمَاضِیَهًِْ وَ قَوْلِهِ دَمَّرَ اللهُ عَلَیْهِمْ أَیْ أَهْلَکَهُمْ وَ عَذَّبَهُمْ ثُمَّ قَالَ وَ لِلْکافِرِینَ یَعْنِی الَّذِینَ کَفَرُوا وَ کَرِهُوا مَا أَنْزَلَ اللَّهُ فِی عَلِیٍّ أَمْثالُها أَیْ لَهُمْ مِثْلُ مَا کَانَ لِلْأُمَمِ الْمَاضِیَهًِْ مِنَ الْعَذَابِ وَ الْهَلَاک.

علیّ‌بن‌ابراهیم (رحمة الله علیه)- أَفَلَمْ یَسِیرُوا فِی الْأَرْضِ فَیَنْظُرُوا کَیْفَ کانَ عاقِبَةُ الَّذِینَ مِنْ قَبْلِهِمْ یعنی مگر در سرگذشت امّتهای گذشته ننگریستهاند؟ و دَمَّرَ اللهُ عَلیْهِمْ یعنی آن‌ها را هلاک کرد و عذاب داد. للکَافِرِینَ یعنی کسانی که کفر ورزیدند و نسبت به آیات نازل شده درباره‌ی امیرالمؤمنین (علیه السلام) بیزار و متنفّر بودند. أَمْثَالهَا یعنی برای آن‌ها نیز عذابی مانند عذاب سایر امّت‌های پیشین در نظر گرفته شده است».

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۴، ص۳۲۶
بحارالأنوار، ج۳۶، ص۸۸/ نورالثقلین/ البرهان؛ «ای أ و لم ینظروا ... الماضیهًْ» محذوف/ القمی، ج۲، ص۳۰۲
۲
(محمد/ ۱۰)

الصّادق (علیه السلام)- سُئِلَ الصَّادِقُ (علیه السلام) عَنْ قَوْلِ اللَّهِ عَزَّ‌وَ‌جَلَّ: أَ وَ لَمْ یَسِیرُوا فِی الْأَرْضِ قَالَ: مَعْنَاهُ أَ وَ لَمْ یَنْظُرُوا فِی الْقُرْآن.

امام صادق (علیه السلام)- از امام صادق (علیه السلام) درباره‌ی آیه‌ی أَولمْ یَسِیرُوا فِی الأَرْضِ سؤال شد. امام فرمود: «به این معناست که آیا در قرآن نظر نکرده‌اند»؟

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۴، ص۳۲۶
بحارالأنوار، ج۲۴، ص۲۴۰/ البرهان
۳
(محمد/ ۱۰)

الباقر (علیه السلام)- قَالَ جَابِرٌ سَأَلْتُ أَبَاجَعْفَرٍ (علیه السلام) عَنْ قَوْلِهِ عَزَّوَجَلَّ أَفَلَمْ یَسِیرُوا فِی الْأَرْضِ فَقَرَأَ أَبُوجَعْفَرٍ (علیه السلام) الَّذِینَ کَفَرُوا حَتَّی بَلَغَ إِلَی أَفَلَمْ یَسِیرُوا فِی الْأَرْضِ ثُمَّ قَالَ هَلْ لَکَ فِی رَجُلٍ یَسِیرُ بِکَ فَیَبْلُغُ بِکَ مِنَ الْمَطْلَعِ إِلَی الْمَغْرِبِ فِی یَوْمٍ وَاحِدٍ قَالَ فَقُلْتُ یَا ابْنَ رَسُولِ اللَّهِ (علیه السلام) جَعَلَنِیَ اللَّهُ فِدَاکَ وَ مَنْ لِی بِهَذَا فَقَالَ ذَاکَ أَمِیرُ‌الْمُؤْمِنِینَ (علیه السلام) أَلَمْ تَسْمَعْ قَوْلَ رَسُولِ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) لَتَبْلُغَنَّ الْأَسْبَابَ وَ اللَّهِ لَتَرْکَبَنَّ السَّحَابَ وَ اللَّهِ لَتُؤْتَنَّ لَتُؤْتَیَنّ عَصَا مُوسَی (علیه السلام) وَ اللَّهِ لَتُعْطَنَّ لَتُعْطَیَنّ خَاتَمَ سُلَیْمَانَ ثُمَّ قَالَ هَذَا قَوْلُ رَسُولِ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) وَ اللَّهِ.

امام باقر (علیه السلام)- جابر گوید: از امام باقر (علیه السلام) درباره‌ی آیه: أَفَلمْ یَسِیرُوا فِی الأَرْضِ سؤال کردم. ایشان تلاوت کرد تا به أَفَلَمْ یَسِیرُوا فِی الْأَرْضِ رسید. سپس فرمود: «آیا تا به حال شنیده‌ای که مردی بتواند در یک روز تو را با خود از مشرق به مغرب ببرد»؟ جابر پاسخ داد: «خیر! فدایت شوم! مگر چنین چیزی ممکن است»؟ امام فرمود: «آن شخص امیرالمؤمنین (علیه السلام) است. مگر نشنیده‌ای که رسول اکرم (صلی الله علیه و آله) خطاب به او فرمود: «تو به اسباب، دست خواهی یافت. به خدا قسم! تو بر روی ابرها راه خواهی رفت و به تو عصای حضرت موسی (علیه السلام) و انگشتری حضرت سلیمان (علیه السلام) داده خواهد شد». امام سپس فرمود: «این فرموده‌ی رسول خدا (صلی الله علیه و آله) بود».

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۴، ص۳۲۶
بحارالأنوار، ج۲۴، ص۳۲۰/ تأویل الآیات الظاهرهًْ، ص۵۷۴؛ «و الله» محذوف/ البرهان
بیشتر