آیه ۳۰ - سوره محمد

آیه وَ لَوْ نَشاءُ لَأَرَيْناكَهُمْ فَلَعَرَفْتَهُمْ بِسيماهُمْ وَ لَتَعْرِفَنَّهُمْ في لَحْنِ الْقَوْلِ وَ اللهُ يَعْلَمُ أَعْمالَكُمْ [30]

و اگر ما بخواهيم آن‌ها را به تو نشان مى‌دهيم تا آنان را با قيافه‌هايشان بشناسى، هرچند آن‌ها را از طرز سخنانشان خواهى شناخت؛ و خداوند اعمال شما را مى‌داند.

ولایت

۱
(محمد/ ۳۰)

الصّادق (علیه السلام)- مُحَمَّدُ‌بْنُ‌عَلِیٍّ أَوْ غَیْرُهُ رَفَعَهُ قَالَ: قُلْتُ لِأَبِی‌عَبْدِ‌اللَّهِ (علیه السلام) أَکَانَ حُذَیْفَهًُْ‌بْنُ‌الْیَمَانِ یَعْرِفُ الْمُنَافِقِینَ فَقَالَ رَجُلٌ کَانَ یَعْرِفُ اثْنَیْ عَشَرَ رَجُلًا وَ أَنْتَ تَعْرِفُ اثْنَیْ عَشَرَ أَلْفَ رَجُلٍ إِنَّ اللَّهَ تَبَارَکَ وَ تَعَالَی یَقُولُ لَتَعْرِفَنَّهُمْ فِی لَحْنِ الْقَوْلِ فَهَلْ تَدْرِی مَا لَحْنُ الْقَوْلِ قُلْتُ لَا وَ اللَّهِ قَالَ بُغْضُ علی‌بن‌ابی‌طالب (علیه السلام) وَ رَبِّ الْکَعْبَهًِْ.

امام صادق (علیه السلام)- محمّدبن‌علی گوید: از امام صادق (علیه السلام) سؤال کردم: «آیا حذیفهًْ‌بن‌یمان منافقان را می‌شناخت»؟ امام فرمود: «آری! او دوازده تن را می‌شناخت. امّا تو دوازده‌هزار نفر از آن‌ها را می‌شناسی». خداوند فرموده است: «و لتَعْرِفَنَّهُمْ فِی لحْنِ القَول آیا تو می‌دانی لحْنِ القَول چیست»؟ گفتم: «خیر»! امام فرمود: «قسم به خدای کعبه! منظور از آن داشتن کینه نسبت به امیرالمؤمنین (علیه السلام) است».

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۴، ص۳۸۰
بحارالأنوار، ج۲۷، ص۲۳۷/ المحاسن، ج۱، ص۱۶۸؛ «اجل» بدل «رجل»/ البرهان
۲
(محمد/ ۳۰)

الباقر (علیه السلام)- عَنْ أَبِی عُبَیْدَهًَْ الْحَذَّاءِ قَالَ: قَالَ لِی أَبُوجَعْفَرٍ (علیه السلام) یَا أَبَا عُبَیْدَهًَْ إِیَّاکَ وَ أَصْحَابَ الْکَلَامِ وَ الْخُصُومَاتِ وَ مُجَالَسَتَهُمْ فَإِنَّهُمْ تَرَکُوا مَا أُمِرُوا بِعِلْمِهِ وَ تَکَلَّفُوا مَا لَمْ یُؤْمَرُوا بِعِلْمِهِ حَتَّی تَکَلَّفُوا عِلْمَ السَّمَاءِ یَا أَبَا عُبَیْدَهًَْ خَالِطِ النَّاسَ بِأَخْلَاقِهِمْ وَ زَایِلْهُمْ بِأَعْمَالِهِمْ یَا أَبَا عُبَیْدَهًَْ إِنَّا لَا نَعُدُّ الرَّجُلَ فَقِیهاً حَتَّی یَعْرِفَ لَحْنَ الْقَوْلِ وَ هُوَ قَوْلُ اللَّهِ وَ لَتَعْرِفَنَّهُمْ فِی لَحْنِ الْقَوْلِ.

امام باقر (علیه السلام)- ابوعبیده حذّاء گوید: امام باقر (علیه السلام) به من فرمود: «بر تو باد به دوری‌کردن از اصحاب کلام و خصومات، و از مجالست با آنان؛ چراکه آنچه را به علم آن مأمور بوده ترک نموده، و آنچه را به علم آن مأمور نبوده‌اند اخذ کرده، و در آن تکلّف نموده‌اند، تا جایی که تکلّف در علم آسمان نموده‌اند، ای اباعبیده با مردم آمیزش کن با اخلاقشان، و از آنان دوری نما در اعمالشان، ای اباعبیده ما شخصی را فقیه و عالم نمی‌دانیم مگر اینکه لحن قول را بداند، و آن کلام خداوند متعال است که می‌فرماید: وَ لَتَعْرِفَنَّهُمْ فِی لحْنِ الْقَوْلِ.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۴، ص۳۸۰
وسایل الشیعهًْ، ج۱۶، ص۲۰۲/ مستدرک الوسایل، ج۱۲، ص۲۴۸/ بحارالأنوار، ج۲، ص۱۳۹/ البرهان؛ بتفاوت/ مشکاهًْ الأنوار، ص۶۸
۳
(محمد/ ۳۰)

الباقر (علیه السلام)- إِنَّ اللَّهَ جَلَّ وَ عَزَّ أَخَذَ مِیثَاقَ شِیعَتِنَا بِالْوَلَایَهًِْ فَنَحْنُ نَعْرِفُهُمْ فِی لَحْنِ الْقَوْل.

امام باقر (علیه السلام)- خداوند از شیعیان ما پیمان ولایت گرفته است. ما به‌وسیله‌ی لحن گفتارشان آن‌ها را می‌شناسیم.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۴، ص۳۸۰
بحارالأنوار، ج۲۶، ص۱۳۲/ تأویل الآیات الظاهرهًْ، ص۵۷۰/ البرهان
۴
(محمد/ ۳۰)

الباقر (علیه السلام)- عَنْ بُکَیْرِ‌بْنِ‌أَعْیَنَ قَالَ: کَانَ أَبُوجَعْفَرٍ (علیه السلام) یَقُولُ إِنَّ اللَّهَ أَخَذَ مِیثَاقَ شِیعَتِنَا بِالْوَلَایَهًِْ لَنَا وَ هُمْ ذَرٌّ یَوْمَ أَخَذَ الْمِیثَاقَ عَلَی الذَّرِّ بِالْإِقْرَارِ بِالرُّبُوبِیَّهًِْ وَ لِمُحَمَّدٍ (صلی الله علیه و آله) بِالنُّبُوَّهًِْ وَ عَرَضَ اللَّهُ عَزَّوَجَلَّ عَلَی مُحَمَّدٍ (صلی الله علیه و آله) أُمَّتَهُ فِی الطِّینِ وَ هُمْ أَظِلَّهًٌْ وَ خَلَقَهُمْ مِنَ الطِّینَهًِْ الَّتِی خَلَقَ مِنْهَا آدَمَ (علیه السلام) وَ خَلَقَ اللَّهُ أَرْوَاحَ شِیعَتِنَا قَبْلَ أَبْدَانِهِمْ بِأَلْفَیْ عَامٍ عَرَضَهُمْ عَلَیْهِ وَ عَرَّفَهُمْ رَسُولَ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) وَ عَرَّفَهُمْ عَلِیّاً (علیه السلام) وَ نَحْنُ نَعْرِفُهُمْ فِی لَحْنِ الْقَوْلِ.

امام باقر (علیه السلام)- بکیربن‌اعین گوید: امام باقر (علیه السلام) می‌فرمود: «البتّه خداوند از شیعیان ما برای ولایت ما در ذر پیمان گرفته؛ روزی که از ذر به ربوبیّت خود و نبوّت محمّد (صلی الله علیه و آله) اعتراف گرفت و خدا امّت محمّد (صلی الله علیه و آله) را در برابرش عرضه کرد در سرشت و همه سایه‌ای بودند، و آن‌ها را از گل آدم آفرید و ارواح شیعه ما را دو هزار سال پیش از بدن‌هایشان آفرید و به او عرضه کرد و رسول خدا (صلی الله علیه و آله) آنان را شناخت و به علی (علیه السلام) معرّفی کرد، و ما هم از لحن گفتار آن‌ها را می‌شناسیم».

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۴، ص۳۸۰
بحارالأنوار، ج۵۸، ص۱۳۵/ بحارالأنوار، ج۲۶، ص۱۲۱

طرز سخنانشان

۱ -۱
(محمد/ ۳۰)

أمیرالمؤمنین (علیه السلام)- قَالَ أمیرالمؤمنین (علیه السلام) قُلْتُ أَرْبَعُ کَلِمَاتٍ أَنْزَلَ اللَّهُ تَعَالَی تَصْدِیقِی بِهَا فِی کِتَابِهِ قُلْتُ الْمَرْءُ مَخْبُوءٌ تَحْتَ لِسَانِهِ فَإِذَا تَکَلَّمَ ظَهَرَ فَأَنْزَلَ اللَّهُ تَعَالَی وَ لَتَعْرِفَنَّهُمْ فِی لَحْنِ الْقَوْلِ.

امام علی (علیه السلام)- من چهار چیز را گفتم که خدای متعال در قرآن مرا به آن‌ها تصدیق کرد. گفتم؛ دل مرد زیر زبانش پنهان است و وقتی سخن گفت، آنچه در دلش هست ظاهر می‌شود. خداوند برای تصدیق گفته‌ام این آیه را نازل فرمود: وَ لَتَعْرِفَنَّهُمْ فِی لَحْنِ الْقَوْلِ.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۴، ص۳۸۲
مستدرک الوسایل، ج۱۸، ص۲۶۰/ بحارالأنوار، ج۱، ص۱۶۵/ بحارالأنوار، ج۱۰۱، ص۳۶۹/ الأمالی للطوسی، ص۴۹۴/ البرهان/ نورالثقلین/ المناقب، ج۲، ص۴۸
بیشتر