آیه ۹ - سوره محمد

آیه ذلِكَ بِأَنَّهُمْ كَرِهُوا ما أَنْزَلَ اللهُ فَأَحْبَطَ أَعْمالَهُمْ [9]

اين به خاطر آن است كه از آنچه خداوند نازل كرده ناخشنود بودند؛ ازاين‌رو خدا اعمالشان را حبط و نابود كرد.

۱
(محمد/ ۹)

علی‌بن‌إبراهیم (رحمة الله علیه)- ثُمَّ خَاطَبَ أَمِیرَ‌الْمُؤْمِنِینَ (علیه السلام) فَقَالَ یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا إِنْ تَنْصُرُوا اللهَ یَنْصُرْکُمْ وَ یُثَبِّتْ أَقْدامَکُمْ ثُمَّ قَالَ وَ الَّذِینَ کَفَرُوا فَتَعْساً لَهُمْ وَ أَضَلَّ أَعْمالَهُمْ ذلِکَ بِأَنَّهُمْ کَرِهُوا ما أَنْزَلَ اللهُ فِی عَلِیٍ (علیه السلام) فَأَحْبَطَ أَعْمالَهُم.

علیّ‌بن‌ابراهیم (رحمة الله علیه)- سپس خداوند تعالی امیرالمؤمنین (علیه السلام) را مخاطب قرار داده و فرمود: یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا إِنْ تَنْصُرُوا اللهَ یَنْصُرْکُمْ وَ یُثَبِّتْ أَقْدامَکُم سپس فرمود: وَ الَّذینَ کَفَرُوا فَتَعْساً لَهُمْ وَ أَضَلَّ أَعْمالَهُمْ، ذلِکَ بِأَنَّهُمْ کَرِهُوا ما أَنْزَلَ اللهُ فَأَحْبَطَ أَعْمالَهُمْ. این به خاطر آن است که از آنچه خداوند نازل کرده کراهت داشتند ازاین‌رو خداوند اعمالشان را حبط و نابود کرد!

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۴، ص۳۲۴
بحارالأنوار، ج۳۶، ص۸۷/ البرهان/ تأویل الآیات الظاهرهًْ، ص۵۶۷/ البرهان/ نورالثقلین
۲
(محمد/ ۹)

الصّادق (علیه السلام)- عَن مُحَمَّدِ‌بْنِ‌الْفُضَیْلِ عَنْ أَبِی‌عَبْدِ‌اللَّهِ (علیه السلام) قَالَ سَأَلْتُهُ عَنْ قَوْلِ اللَّهِ عَزَّوَجَلَّ ذلِکَ بِأَنَّهُمْ کَرِهُوا ما أَنْزَلَ اللهُ فَأَحْبَطَ أَعْمالَهُمْ وَ قَوْلِهِ ذلِکَ بِأَنَّهُمْ قالُوا لِلَّذِینَ کَرِهُوا ما نَزَّلَ اللهُ سَنُطِیعُکُمْ فِی بَعْضِ الْأَمْرِ وَ اللهُ یَعْلَمُ إِسْرارَهُمْ قَالَ إِنَّ رَسُولَ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) لَمَّا أَخَذَ الْمِیثَاقَ لِأَمِیرِ‌الْمُؤْمِنِینَ (علیه السلام) قَالَ أَتَدْرُونَ مَنْ وَلِیُّکُمْ بَعْدِی قَالُوا اللَّهُ وَ رَسُولُهُ (صلی الله علیه و آله) أَعْلَمُ فَقَالَ إِنَّ اللَّهَ یَقُولُ إِنْ تَظاهَرا عَلَیْهِ فَإِنَّ اللهَ هُوَ مَوْلاهُ وَ جِبْرِیلُ وَ صالِحُ الْمُؤْمِنِینَ یَعْنِی عَلِیّاً (علیه السلام) هُوَ وَلِیُّکُمْ مِنْ بَعْدِی هَذِهِ الْأُولَی وَ أَمَّا الْمَرَّهًُْ الثَّانِیَهًُْ لَمَّا أَشْهَدَهُمْ یَوْمَ غَدِیرِ‌خُمٍّ وَ قَدْ کَانُوا یَقُولُونَ لَئِنْ قَبَضَ اللَّهُ مُحَمَّداً (صلی الله علیه و آله) لَا نُرْجِعُ هَذَا الْأَمْرَ فِی آلِ مُحَمَّدٍ (صلی الله علیه و آله) وَ لَا نُعْطِیهِمْ مِنَ الْخُمُسِ شَیْئاً فَاطَّلَعَ اللَّهُ نَبِیَّهُ عَلَی ذَلِکَ وَ أَنْزَلَ عَلَیْهِ أَمْ یَحْسَبُونَ أَنَّا لا نَسْمَعُ سِرَّهُمْ وَ نَجْواهُمْ بَلی وَ رُسُلُنا لَدَیْهِمْ یَکْتُبُونَ وَ قَالَ أَیْضاً فِیهِمْ فَهَلْ عَسَیْتُم.

امام صادق (علیه السلام)- محمّدبن‌فضیل گوید: از امام صادق (علیه السلام) درباره‌ی تفسیر آیه: ذلِکَ بِأَنَّهُمْ کَرِهُوا ما أَنْزَلَ اللهُ فَأَحْبَطَ أَعْمالَهُمْ و این آیه: ذلِکَ بِأَنَّهُمْ قالُوا لِلَّذِینَ کَرِهُوا ما نَزَّلَ اللهُ سَنُطِیعُکُمْ فِی بَعْضِ الْأَمْرِ وَ اللهُ یَعْلَمُ إِسْرارَهُمْ پرسیدم. فرمود: «پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) موقعی که برای امیرالمؤمنین (علیه السلام) پیمان گرفت، فرمود: «می‌دانید ولیّ و جانشین بعد از من کیست»؟ گفتند: «خدا و پیامبرش می‌داند». فرمود: «خداوند می‌فرماید: و اگر بر ضدّ او دست به دست هم دهید، [کاری از پیش نخواهید برد] زیرا خداوند یاور اوست و همچنین جبرئیل و مؤمنان صالح. (تحریم/۴) منظور علی (علیه السلام) است که او ولیّ شما بعد از من است». این مرتبه‌ی اوّل بود. امّا مرتبه‌ی دوّم موقعی که از غدیر خم مردم را گواه بر ولایت علی (علیه السلام) گرفت. گروهی می‌گفتند اگر خداوند محمّد (صلی الله علیه و آله) را قبض روح نماید هرگز نخواهیم گذاشت خلافت به بستگان او برسد و از خمس به ایشان نخواهیم داد. خداوند پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) را از این راز مطّلع نمود و این آیه را بر او نازل فرمود: آیا آنان می‌پندارند که ما اسرار نهانی و سخنان درگوشی آنان را نمی‌شنویم؟ آری، رسولان [و فرشتگان] ما نزد آن‌ها هستند و می‌نویسند!. (زخرف/۸۰) و این آیه را نیز نازل کرد: فَهَلْ عَسَیْتُم».

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۴، ص۳۲۶
بحارالأنوار، ج۲۳، ص۳۸۶/ تأویل الآیات الظاهرهًْ، ص۵۷۰
بیشتر