آیه وَ مَنْ نُعَمِّرْهُ نُنَكِّسْهُ فِي الْخَلْقِ أَ فَلا يَعْقِلُونَ [68]
هركس را عمر طولانى دهيم، در آفرينش واژگونهاش مىكنيم [و به ناتوانى كودكى باز مىگردانيم]؛ آيا نمىانديشند؟!
علیبنإبراهیم ( قَوْلُهُ وَ مَنْ نُعَمِّرْهُ نُنَکِّسْهُ فِی الْخَلْقِ أَ فَلا یَعْقِلُونَ فَإِنَّهُ رَدٌّ عَلَی الزَّنَادِقَهًِْ الَّذِینَ یُبْطِلُونَ التَّوْحِیدَ وَ یَقُولُونَ إِنَّ الرَّجُلَ إِذَا نَکَحَ الْمَرْأَهًَْ وَ صَارَتِ النُّطْفَهًُْ فِی الرَّحِمِ تَلَقَّتْهُ أَشْکَالٌ مِنَ الْغِذَاءِ وَ دَارَ عَلَیْهِ الْفَلَکُ وَ مَرَّ عَلَیْهِ اللَّیْلُ وَ النَّهَارُ فَیُولَدُ الْإِنْسَانُ بِالطَّبَائِعِ مِنَ الْغِذَاءِ وَ مُرُورِ اللَّیْلِ وَ النَّهَارِ فَنَقَضَ اللَّهُ عَلَیْهِمْ قَوْلَهُمْ فِی حَرْفٍ وَاحِدٍ فَقَالَ وَ مَنْ نُعَمِّرْهُ نُنَکِّسْهُ فِی الْخَلْقِ أَ فَلا یَعْقِلُونَ قَالَ لَوْ کَانَ هَذَا کَمَا یَقُولُونَ یَنْبَغِی أَنْ یَزِیدَ الْإِنْسَانُ أَبَداً مَا دَامَتِ الْأَشْکَالُ قَائِمَهًًْ وَ اللَّیْلُ وَ النَّهَارُ قَائِمَانِ وَ الْفَلَکُ یَدُورُ فَکَیْفَ صَارَ یَرْجِعُ إِلَی النُّقْصَانِ کُلَّمَا ازْدَادَ فِی الْکِبَرِ إِلَی حَدِّ الطُّفُولِیَّهًِْ وَ نُقْصَانِ السَّمْعِ وَ الْبَصَرِ وَ الْقُوَّهًِْ وَ الْفِقْهِ وَ الْعِلْمِ وَ الْمَنْطِقِ حَتَّی یَنْقُصَ وَ یَنْتَکِسَ فِی الْخَلْقِ وَ لَکِنَّ ذَلِکَ مِنْ خَلْقِ الْعَزِیزِ الْعَلِیمِ وَ تَقْدِیرِهِ.
علیّبنابراهیم ( وَ مَنْ نُعَمِّرْهُ نُنَکِّسْهُ فِی الخَلْقِ أَفَلا یَعْقِلُونَ این آیه ردّی است بر کفّاری که توحید را قبول ندارند و مدّعی هستند که مرد وقتی با زن ازدواج کرد و نطفهی او در رحم زن قرار گرفت و غذاهای گوناگون به او رسید و طبیعت به گردش خود ادامه داد و شب و روز بر او گذشت، انسان از طبیعت: غذا، گوشت، شب و روز به وجود میآید. خداوند سخن آنها را با یک حرف رد میکند: وَ مَنْ نُعَمِّرْهُ نُنَکِّسْهُ فِی الْخَلْقِ أَ فَلا یَعْقِلُونَ؛ اگر این جریان همان طوری است که آنها میگویند، باید تا وقتی غذاهای متنوع هست و شب و روز وجود دارد و گردش طبیعت هست انسان پیوسته رو به رشد برود، پس چرا هر چه بزرگتر میشود رو به کاهش میرود و گوش و چشم و نیرو و علم و دانش او و سخن گفتنش کم میشود و طوری به عقب بر میگردد که به مرز طفولیّت میرسد. این تغییرات از آفرینش خداوند عزیز و علیم و تدبیر و برنامهریزی او است.