آیه وَ الْقُرْآنِ الْحَكِيمِ [2]
سوگند به قرآن حكيم [و استوار].
الصّادق ( وَ أَمَّا یس فَاسْمٌ مِنْ أَسْمَاءِ النَّبِیِّ (مَعْنَاهُ یَا أَیُّهَا السَّامِعُ لِوَحْیِی وَ الْقُرْآنِ الْحَکِیمِ إِنَّکَ لَمِنَ الْمُرْسَلِینَ عَلی صِراطٍ مُسْتَقِیمٍ.
امام صادق ( یاسین از اسامی پیامبر (است و معنای آن چنین است: «ای شنونده‌ی وحی! سوگند به قرآن حکیم! قطعاً تو از زمره‌ی فرستادگان هستی و بر راه راست قرارداری. (یس/۴۲)».
الصّادق ( یس اسْمُ رَسُولِ اللَّهِ (وَ الدَّلِیلُ عَلَیْهِ قَوْلُهُ إِنَّکَ لَمِنَ الْمُرْسَلِینَ عَلی صِراطٍ مُسْتَقِیمٍ.
امام صادق ( یاسین نام پیامبر (است و گواه آن آیه: إِنَّکَ لَمِنَ المُرْسَلِینَ (یس/۳) و آیه: عَلَی صِرَاطٍ مُّسْتَقِیمٍ (یس/۴) است. صراط مستقیم یعنی راه واضح و آشکار.
الصَّادقین ( هَذَا مُحَمَّدٌ (أُذِنَ لَهُمْ فِی التَّسْمِیَهًِْ بِهِ فَمَنْ أَذِنَ لَهُمْ فِی یس یَعْنِی التَّسْمِیَهًَْ وَ هُوَ اسْمُ النَّبِیِّ (.
امام صادقین ( این [اسمِ] محمّد (است که نامگذاری به آن برایشان اجازه داده شده است و برای چه کسانی درمورد یس یعنی نامگذاری به آن اجازه داده شده است؟ و آن اسم پیامبر (است.
الصّادق ( عَن الْکَلْبِیِّ عَنْ أَبِی‌عَبْدِاللَّهِ (قَالَ قَالَ لِی کَمْ لِمُحَمَّدٍ (اسْمٌ فِی الْقُرْآنِ. قَالَ قُلْتُ اسْمَانِ أَوْ ثَلَاثٌ فَقَالَ یَا کَلْبِیُّ لَهُ عَشَرَهًُْ أَسْمَاءٍ وَ ما مُحَمَّدٌ إِلَّا رَسُولٌ قَدْ خَلَتْ مِنْ قَبْلِهِ الرُّسُلُ وَ مُبَشِّراً بِرَسُولٍ یَأْتِی مِنْ بَعْدِی اسْمُهُ أَحْمَدُ وَ أَنَّهُ لَمَّا قامَ عَبْدُ اللهِ یَدْعُوهُ کادُوا یَکُونُونَ عَلَیْهِ لِبَداً وَ طه ما أَنْزَلْنا عَلَیْکَ الْقُرْآنَ لِتَشْقی وَ یس وَ الْقُرْآنِ الْحَکِیمِ إِنَّکَ لَمِنَ الْمُرْسَلِینَ عَلی صِراطٍ مُسْتَقِیمٍ وَ ن وَ الْقَلَمِ وَ ما یَسْطُرُونَ ما أَنْتَ بِنِعْمَةِ رَبِّکَ بِمَجْنُونٍ وَ یا أَیُّهَا الْمُزَّمِّلُ وَ یا أَیُّهَا الْمُدَّثِّرُ وَ قَدْ أَنْزَلَ اللهُ إِلَیْکُمْ ذِکْراً رَسُولًا فَالذِّکْرُ اسْمٌ مِنْ أَسْمَاءِ مُحَمَّدٍ (وَ نَحْنُ أَهْلُ الذِّکْرِ فَسَلْ یَا کَلْبِیُّ عَمَّا بَدَا لَکَ قَالَ فَأُنْسِیتُ وَ اللَّهِ الْقُرْآنَ کُلَّهُ فَمَا حَفِظْتُ مِنْهُ حَرْفاً أَسْأَلُهُ عَنْهُ.
امام صادق ( کلبی گوید: امام صادق (به من فرمود: «محمّد (در قرآن چند اسم دارد»؟ عرض کردم: «دو اسم یا سه اسم». فرمود: «ای کلبی! او ده اسم دارد؛ [که در این آیه‌ها آمده است]: محمّد فقط فرستاده‌ی خداست و پیش از او، فرستادگان دیگری نیز بودند. (آل عمران/۱۴۴). و [آیه:] بشارت‌دهنده به پیامبری که بعد از من می‌آید و نام او احمد است. (صف/۶). [و آیه:] و اینکه هنگامی‌که بنده‌ی خدا (محمّد) به عبادت برمی‌خاست و او را می‌خواند، گروهی پیرامون او به شدّت ازدحام می‌کردند. (جن/۱۹) و [آیه:] طه ما قرآن را بر تو نازل نکردیم که خود را سخت به زحمت بیفکنی!. (طه/۲۱) و [آیه:] سوگند به قرآن حکیم! قطعاً تو از زمره‌ی فرستادگان هستی و بر راه راست قرارداری. (یس/۴۲) و [آیه:] ن، سوگند به قلم و آنچه می‌نویسند که به لطف و نعمت پروردگارت تو مجنون نیستی. (قلم/۲۱) و [آیه:] ای جامه به خود پیچیده!. (مزمل/۱). و [آیه:] ای جامه‌ی خواب به خود پیچیده [و در بستر آرمیده])!. (مدثر/۱) و [آیه:] به یقین خداوند چیزی که مایه‌ی تذکّر است بر شما نازل کرده؛ پیامبری [به‌سوی شما فرستاده]. (طلاق/۱۰). پس ذِکْراً اسمی از اسم‌های محمّد (است و ما «اهل ذکر» هستیم؛ پس ای کلبی! درباره‌ی آنچه به نظرت رسیده بپرس». به خدا سوگند همه‌ی قرآن از یادم رفت و حرفی از آن در خاطرم نماند که درباره‌ی آن از او بپرسم».
الرّسول ( رُوی: قَالَ رَسُولُ اللَّهِ (... لِی عَشَرَهًُْ أَسْمَاءَ وَ ذَکَرَ مِنْهُ طه وَ یس.
پیامبر ( در روایت است: رسول خدا (فرمود: ... من ده اسم دارم. و از جمله‌ی آن‌ها طه و یس را بیان فرمود.
الرّسول ( لَا تَدْعُنِّی إِلَّا بِیَا عَبْدَهُ فَإِنَّهُ أَشْرَفُ أَسْمَائِی وَ رَءُوفاً وَ رَحِیماً فِی قَوْلِهِ تَعَالَی بِالْمُؤْمِنِینَ رَؤُفٌ رَحِیمٌ وَ سَمَّاهُ عَبْدَ اللَّهِ فِی قَوْلِهِ وَ أَنَّهُ لَمَّا قامَ عَبْدُ اللهِ یَدْعُوهُ وَ سَمَّاهُ طه وَ یس وَ مُنْذِراً فِی قَوْلِهِ تَعَالَی إِنَّما أَنْتَ مُنْذِرٌ.
پیامبر ( مرا فقط با ندای «ای بنده خدا» فرا خوانید که این ارجمندترین نام من است. و حق تعالی ایشان را رؤوف و رحیم نامید و فرمود: و نسبت به مؤمنان، رئوف و مهربان است!. (توبه/۱۲۸) و نیز عبدالله؛ و فرمود: هنگامی‌که بنده‌ی خدا [محمّد] به عبادت برمی‌خاست و او را می‌خواند. (جن/۱۹) و طه و یس و منذر و فرمود: تو فقط بیم‌دهنده‌ای!. (رعد/۷).
الرّضا ( عَنِ الرَّیَّانِ‌بْنِ‌الصَّلْتِ قَالَ حَضَرَ الرِّضَا عَلِیُّ‌بْنُ‌مُوسَی (عِنْدَ الْمَأْمُونِ بِمَرْوَ وَ قَدِ اجْتَمَعَ فِی مَجْلِسِهِ جَمَاعَهًٌْ مِنْ عُلَمَاءِ الْعِرَاقِ وَ خُرَاسَانَ فَقَالَ الرِّضَا (أَخْبِرُونِی عَنْ قَوْلِ اللَّهِ عَزَّوَجَلَّ یس وَ الْقُرْآنِ الْحَکِیمِ إِنَّکَ لَمِنَ الْمُرْسَلِینَ عَلی صِراطٍ مُسْتَقِیمٍ فَمَنْ عَنَی بِقَوْلِهِ یس. قَالَ الْعُلَمَاءُ یس مُحَمَّدٌ (لَمْ یَشُکَّ فِیهِ أَحَدٌ قَالَ أَبُوالْحَسَنِ (فَإِنَّ اللَّهَ تَبَارَکَ وَ تَعَالَی أَعْطَی مُحَمَّدا (وَ آلَ مُحَمَّدٍ (مِنْ ذَلِکَ فَضْلًا لَا یَبْلُغُ أَحَدٌ کُنْهَ وَصْفِهِ إِلَّا مِنْ عَقْلِهِ وَ ذَلِکَ أَنَّ اللَّهَ عَزَّوَجَلَّ لَا یُسَلِّمُ عَلَی أَحَدٍ إِلَّا الْأَنْبِیَاءِ (فَقَالَ تَعَالَی: سَلامٌ عَلی نُوحٍ فِی الْعالَمِینَ وَ قَالَ: سَلامٌ عَلی إِبْراهِیمَ وَ قَالَ: سَلامٌ عَلی مُوسی وَ هارُونَ وَ لَمْ یَقُلْ سَلَامٌ عَلَی آلِ نُوحٍ (وَ لَمْ یَقُلْ سَلَامٌ عَلَی آلِ إِبْرَاهِیمَ (وَ لَمْ یَقُلْ سَلَامٌ عَلَی آلِ مُوسَی وَ هَارُونَ (وَ قَالَ: سَلَامٌ عَلَی آلِ یس یَعْنِی آلَ مُحَمَّدٍ (.
امام رضا ( ریّان‌بن‌صلت گوید: امام رضا (در مرو در مجلس مأمون حاضر شد، در مجلس او جمعی از دانشمندان عراق و خراسان جمع بودند؛ مأمون رو به آن‌ها گفت: «مرا از تفسیر این آیه از کلام خدای عزّوجلّ: یس* وَ الْقُرْآنِ الحَکِیمِ* إِنَّکَ لَمِنَ المُرْسَلِینَ* عَلی صِراطٍ مُسْتَقِیمٍ (یس/۴۱) خبر دهید که مقصود از یس کیست»؟ علماء گفتند: «مقصود از آن محمّد (است و کسی در آن شک ندارد». امام رضا (فرمود: «پس خدا به محمّد (و آل محمّد (فضلی داده که احدی به کنه آن نمی‌رسد مگر با عقلش؛ و این برای آن است که خدا بر کسی سلام نداده جز به پیغمبران و فرموده است: سلام بر نوح در عالمیان. (صافات/۷۹) و فرمود: سلام بر ابراهیم. (صافات/۱۰۹) و سلام بر موسی و هرون. (صافات/۱۲۰) و نفرمود: سلام بر آل نوح (و سلام بر آل موسی (و بر آل ابراهیم (ولی فرمود: سَلَامٌ عَلَی آلِ یس یعنی آل محمّد (».
أمیرالمؤمنین ( عَن سُلَیْمَانَ‌بْنِ‌قَیْسٍ الْعَامِرِیِّ قَال: سَمِعْتُ عَلِیّاً (یَقُولُ رَسُولُ اللَّهِ (یس وَ نَحْنُ آلُهُ.
امام علی ( سلیمان‌بن قیس عامری نقل می‌کند: از علی (شنیدم که می‌گفت: «پیامبر خدا (یس است و ما خاندان او هستیم».
أمیرالمؤمنین ( یَا سَلْمَانُ (وَ یَا جُنْدَبُ وَ صَارَ مُحَمَّدٌ (یس وَ الْقُرْآنِ الْحَکِیمِ وَ صَارَ مُحَمَّدٌ (ن وَ الْقَلَمِ وَ صَارَ مُحَمَّدٌ (طه ما أَنْزَلْنا عَلَیْکَ الْقُرْآنَ لِتَشْقی وَ صَارَ مُحَمَّدٌ (صَاحِبَ الدَّلَالَاتِ وَ صِرْتُ أَنَا صَاحِبَ الْمُعْجِزَاتِ وَ الْآیَات.
امام علی ( ای سلمان و ای اباذر! محمّد (یس وَ الْقُرْآنِ الحَکِیمِ (یس/۲۱) است محمّد (ن وَ الْقَلَمِ (قلم/۱) است. و محمّد (طه* ما أَنْزَلْنا عَلَیْکَ الْقُرْآنَ لِتَشْقی (طه/۲۱) است. محمّد (صاحب دلیل‌ها و من صاحب معجزات و آیات هستم.
الرّسول ( مَرْوِیَّةٌ عَنِ النَّبِیِّ (: یَا اللَّهُ وَ أَسْأَلُکَ بِاسْمِک (وَ یس وَ الصَّافَّاتِ وَ حم عسق وَ کهیعص.
پیامبر ( از پیامبر (روایت است: بار خدایا از تو به حقّ اسمت ص و یس وَ الصَّافَّاتِ وَ حم عسق وَ کهیعص درخواست می‌کنم.
الصّادق ( قَالَ الشَّیْخُ الْمُفِیدُ وَ الشَّهِیدُ وَ السَّیِّدُ‌بْنُ‌طَاوُسٍ فِی کِتَابِ الْإِقْبَالِ رَضِیَ اللَّهُ عَنْهُمْ أَجْمَعِینَ رُوِی: أَنَّ جَعْفَرَبْنَ‌مُحَمَّدٍ الصَّادِقَ (زَارَ أَمِیرَالْمُؤْمِنِینَ (فِی هَذَا الْیَوْمِ بِهَذِهِ الزِّیَارَهًِْ ... السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا مُظْهِرَ الْبَرَاهِینِ السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا طه وَ یس السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا حَبْلَ اللَّهِ الْمَتِینَ.
امام صادق ( در کتاب اقبال آمده است: دراین روز (هفده ربیع‌الاول روز ولادت پیامبر ()، امام صادق (با این زیارت، امیرالمؤمنین (را زیارت فرمود: «... سلام بر تو ای آشکارکننده‌ی برهان‌ها. سلام بر تو ای طه و یس. سلام بر تو ای ریسمان محکم خدا».
الباقر ( أَبُو أَیُّوبَ الْمَخْزُومِیُّ قَالَ: ذَکَرَ أَبُوجَعْفَرٍ (أَسْمَاءَ الْخُلَفَاءِ الِاثْنَیْ عَشَرَ الرَّاشِدِینَ، فَلَمَّا بَلَغَ آخِرَهُمْ قَالَ: الثَّانِی عَشَرَ الَّذِی یُصَلِّی عِیسَی بْنُ مَرْیَمَ (خَلْفَهُ عِنْدَ سَنَهًِْ یس وَ الْقُرْآنِ الْحَکِیمِ.
امام باقر ( ابوایوب مخزومی از حضرت باقر (نقل می‌کند که آن حضرت اسامی امامان دوازده‌گانه را بیان فرمود، تا به آخرین آن‌ها که رسید فرمود: «دوازدهمین آنان کسی است که عیسی‌بن‌مریم (پشت سرش نماز می‌خواند و این در سال یس وَ الْقُرْآنِ الحَکِیمِ است.