آیه أَلَّذِي جَعَلَ لَكُمْ مِنَ الشَّجَرِ الْأَخْضَرِ ناراً فَإِذا أَنْتُمْ مِنْهُ تُوقِدُونَ [80]
همان كسى كه براى شما از درخت سبز، آتش آفريد و شما بهوسيلهی آن، آتش مىافروزيد.
الصّادق ( عن إِسْحَاقَبْنِجَرِیرٍ قَالَ قَالَ أَبُوعَبْدِاللَّهِ (أَیَّ شَیْءٍ یَقُولُ أَصْحَابُکَ فِی قَوْلِ إِبْلِیسَ خَلَقْتَنِی مِنْ نارٍ وَ خَلَقْتَهُ مِنْ طِینٍ قُلْتُ جُعِلْتُ فِدَاکَ قَدْ قَالَ ذَلِکَ وَ ذَکَرَهُ اللَّهُ فِی کِتَابِهِ قَالَ: کَذَبَ یَا إِسْحَاقُ مَا خَلَقَهُ اللهُ إِلَّا مِنْ طِینٍ ثُمَّ قَالَ قَالَ اللَّهُ الَّذِی جَعَلَ لَکُمْ مِنَ الشَّجَرِ الْأَخْضَرِ ناراً فَإِذا أَنْتُمْ مِنْهُ تُوقِدُونَ خَلَقَهُ اللَّهُ مِنْ ذَلِکَ النَّارِ مِنْ تِلْکَ الشَّجَرَهًِْ وَ الشَّجَرَهًُْ أَصْلُهَا مِنْ طِینٍ.
امام صادق ( اسحاقبنجریر نقل میکند: امام صادق (فرمود: «یارانت دربارهی گفتهی ابلیس: مرا از آتش آفریدهای و او را از گل!. (اعراف/۱۲) چه میگویند»؟ گفتم: «فدایت شوم! خداوند آن را در کتاب خود فرموده است». فرمود: «ای ابا اسحاق! شیطان دروغ گفته! خدا جز از گل او را نیافریده است». و آنگاه فرمود: «خدا فرموده است: الَّذِی جَعَلَ لَکُمْ مِنَ الشَّجَرِ الْأَخْضَرِ ناراً فَإِذا أَنْتُمْ مِنْهُ تُوقِدُونَ خداوند او را از این آتش آفرید و از این درخت، و مایهی درخت گل است».
علیبنإبراهیم ( قَوْلُهُ تَعَالَی الَّذِی جَعَلَ لَکُمْ مِنَ الشَّجَرِ الْأَخْضَرِ ناراً وَ هُوَ الْمَرْخُ وَ الْعَفَارُ یَکُونُ فِی نَاحِیَهًِْ بِلَادِ الْعَرَبِ فَإِذَا أَرَادُوا أَنْ یَسْتَوْقِدُوا أَخَذُوا مِنْ ذَلِکَ الشَّجَرِ ثُمَّ أَخَذُوا عُوداً فَحَرَّکُوهُ فِیهِ فَاسْتَوْقَدُوا مِنْهُ النَّارَ قَوْلُهُ داخِرُونَ أَیْ مَطْرُوحُونَ فِی النَّارِ.
علیّبنابراهیم ( الشَّجَرِ الْأَخْضَرِ در آیه الَّذِی جَعَلَ لَکُم مِّنَ الشَّجَرِ الْأَخْضَرِ نَارًا فَإِذَا أَنتُم مِّنْهُ تُوقِدُونَ. آن همان المَرخ و العَفَار است که در بخشی از کشور مغرب یافت میشود. دَاخِرُونَ یعنی در آتش افکنده میشوید.
الصّادق ( یُحْیِیهَا الَّذِی أَنْشَأَها أَوَّلَ مَرَّةٍ نَبَّهَ سُبْحَانَهُ عَلَی عَظِیمِ قُدْرَتِهِ بِقَوْلِهِ الَّذِی جَعَلَ لَکُمْ مِنَ الشَّجَرِ الْأَخْضَرِ ناراً عَلَی أَنَّ مَنْ کَمَنَ النَّارَ الحَارَّهًَْ فِی الْأَخْضَرِ هُوَ عَلَی إِعَادَهًِْ مَا یَفْنَی أَقْدَرُ.
امام صادق ( یُحْیِیهَا الَّذِی أَنْشَأَها أَوَّلَ مَرَّةٍ. خداوند سبحان از قدرت بزرگ خویش با این سخنش آگاه ساخت: الَّذِی جَعَلَ لَکُمْ مِنَ الشَّجَرِ الْأَخْضَرِ ناراً [و آگاه نمود] که، آن کسی که آتش گرم را در [درخت] سبز مخفی ساخت، او بر برگرداندن آنچه از بین میرود، تواناتر است.
الصّادق ( الْمُفَضَّلِبْنِعُمَرَ عَنْ أَبِیعَبْدِ اللَّهِ قَالَ: قِوَامُ الْإِنْسَانِ وَ بَقَاؤُهُ بِأَرْبَعَهًٍْ بِالنَّارِ وَ النُّورِ وَ الرِّیحِ وَ الْمَاءِ فَبِالنَّارِ یَأْکُلُ وَ یَشْرَبُ وَ بِالنُّورِ یُبْصِرُ وَ یَعْقِلُ وَ بِالرِّیحِ یَسْمَعُ وَ یَشَمُّ وَ بِالْمَاءِ یَجِدُ لَذَّهًَْ الطَّعَامِ وَ الشَّرَابِ فَلَوْ لَا النَّارُ فِی مَعِدَتِهِ لَمَا هَضَمَتِ الطَّعَامَ وَ الشَّرَابَ وَ لَوْ لَا أَنَّ النُّورَ فِی بَصَرِهِ لَمَا أَبْصَرَ وَ لَا عَقَلَ وَ لَوْ لَا الرِّیحُ لَمَا الْتَهَبَتْ نَارُ الْمَعِدَهًِْ وَ لَوْ لَا الْمَاءُ لَمْ یَجِدْ لَذَّهًَْ الطَّعَامِ وَ الشَّرَابِ قَالَ وَ سَأَلْتُهُ عَنِ النِّیرَانِ فَقَالَ النِّیرَانُ أَرْبَعَهًٌْ نَارٌ تَأْکُلُ وَ تَشْرَبُ وَ نَارٌ تَأْکُلُ وَ لَا تَشْرَبُ وَ نَارٌ تَشْرَبُ وَ لَا تَأْکُلُ وَ نَارٌ لَا تَأْکُلُ وَ لَا تَشْرَبُ فَالنَّارُ الَّتِی تَأْکُلُ وَ تَشْرَبُ فَنَارُ ابْنِ آدَمَ وَ جَمِیعِ الْحَیَوَانِ وَ الَّتِی تَأْکُلُ وَ لَا تَشْرَبُ فَنَارُ الْوَقُودِ وَ الَّتِی تَشْرَبُ وَ لَا تَأْکُلُ فَنَارُ الشَّجَرَهًِْ وَ الَّتِی لَا تَأْکُلُ وَ لَا تَشْرَبُ فَنَارُ الْقَدَّاحَهًِْ وَ الْحُبَاحِب.
امام صادق ( مفضّلبنعمر نقل میکند: امام صادق (فرمود: «قوام و بودن انسانی و زیستن او به چهار چیز یعنی به آتش، نور، باد و آب است؛ بهوسیلهی آتش میخورد و میآشامد؛ بهوسیلهی روشنی میبیند و میاندیشد؛ بهوسیلهی باد میشنود و میبوید؛ و بهوسیلهی آب لذّت خوراک و نوشیدنی را درمییابد. اگر آتش در معدهاش نبود خوراک و نوشیدنی در آن هضم نمیشد؛ اگر نور در چشمش نبود البتّه نمیدید و نمیفهمید؛ اگر باد نبود آتش معده نمیافروخت؛ و اگر آب نبود لذت خوراک و نوشیدنی را نمییافت». از او در مورد آتش پرسیدم. فرمود: «آتش چهار چیز است: آتشی که میخورد و مینوشد؛ آتشی که میخورد و نمینوشد؛ آتشی که مینوشد و نمیخورد؛ و آتشی که نمیخورد و نمینوشد. آتش اوّلی آتش فرزند انسان و همه جانداران است، آتش دوّم آتش هیزم، آتش سوّم آتش درخت، و چهارم آتش سنگ چخماق و کرم شب تاب است».