آیه ۶۸ - سوره زخرف

آیه يا عِبادِ لا خَوْفٌ عَلَيْكُمُ الْيَوْمَ وَ لا أَنْتُمْ تَحْزَنُونَ [68]

اى بندگان من! امروز نه ترسى بر شماست و نه اندوهگين مى‌شويد.

۱
(زخرف/ ۶۸)

أمیرالمؤمنین (علیه السلام)- عَنْ جَابِرٍ عَنْ أَبِی‌جَعْفَرٍ (علیه السلام) قَالَ: قَالَ عَلِیٌّ (علیه السلام) إِذَا کَانَ یَوْمُ الْقِیَامَهًِْ نَادَی مُنَادٍ مِنَ السَّمَاءِ أَیْنَ عَلِیُ‌بْنُ‌أَبِی‌طَالِبٍ (علیه السلام)؟ قَالَ: فَأَقُومُ أَنَا فَیُقَالُ لِی أَنْتَ عَلِیٌّ (علیه السلام)؟ فَأَقُولُ: أَنَا ابْنُ عَمِّ النَّبِیِّ (صلی الله علیه و آله) وَ وَصِیُّهُ وَ وَارِثُهُ فَیُقَالُ لِی صَدَقْتَ ادْخُلِ الْجَنَّهًَْ فَقَدْ غَفَرَ اللَّهُ لَکَ وَ لِشِیعَتِکَ فَقَدْ آمَنَکَ اللَّهُ وَ آمَنَهُمْ مَعَکَ مِنَ الْفَزَعِ الْأَکْبَرِ ادْخُلُوا الْجَنَّهًَْ آمِنِینَ لا خَوْفٌ عَلَیْکُمْ وَ لا أَنْتُمْ تَحْزَنُون.

امام علی (علیه السلام)- جابر از امام باقر (علیه السلام) نقل کرده است: علی (علیه السلام) فرمود: در روز قیامت منادی از آسمان ندا می‌دهد که: «علی‌بن‌ابی‌طالب (علیه السلام)کجاست»؟ پس من برمیخیزم و به من میگویند: «تو علی هستی»؟ میگویم: «من پسر عموی پیامبر (صلی الله علیه و آله) و جانشین و وارث او هستم». به من می‌گویند: «راست گفت پس به بهشت وارد شو که خداوند تو و شیعه‌ی تو را آمرزیده است و به تو و همراهیانت از فزع اکبر امان داده است که با امنیّت به بهشت وارد شوید. لا خَوْفٌ عَلَیْکُمُ الْیَوْمَ وَ لا أَنْتُمْ تَحْزَنُونَ».

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۴، ص۱۱۰
بحارالأنوار، ج۸، ص۳۵۸/ فرات الکوفی، ص۴۰۸
۲
(زخرف/ ۶۸)

السّجّاد (علیه السلام)- عَنْ أَبِی‌حَمْزَهًَْ الثُّمَالِیِّ عَنْ عَلِیِّ‌بْنِ‌الْحُسَیْنِ (علیه السلام) قَالَ: إِذَا کَانَ یَوْمُ الْقِیَامَهًِْ نَادَی مُنَادٍ لا خَوْفٌ عَلَیْکُمُ الْیَوْمَ وَ لا أَنْتُمْ تَحْزَنُونَ فَإِذَا قَالَهَا لَمْ یَبْقَ أَحَدٌ إِلَّا رَفَعَ رَأْسَهُ فَإِذَا قَالَ الَّذِینَ آمَنُوا بِآیاتِنا وَ کانُوا مُسْلِمِینَ لَمْ یَبْقَ أَحَدٌ إِلَّا طَأْطَأَ رَأْسَهُ إِلَّا الْمُسْلِمِینَ الْمُحِبِّینَ قَالَ ثُمَّ یُنَادِی هَذِهِ فَاطِمَهًُْ‌بِنْتُ‌مُحَمَّدٍ (صلی الله علیه و آله) تَمُرُّ بِکُمْ هِیَ وَ مَنْ مَعَهَا إِلَی الْجَنَّهًِْ ثُمَّ یُرْسِلُ اللَّهُ لَهَا {إِلَیْهَا} مَلَکاً فَیَقُولُ یَا فَاطِمَهًُْ (سلام الله علیها) سَلِی حَاجَتَکِ فَتَقُولُ: یَا رَبِّ حَاجَتِی أَنْ تَغْفِرَ {لِی وَ} لِمَنْ نَصَرَ وُلْدِی.

امام سجاد (علیه السلام)- ابوحمزه ثمالی گوید امام سجّاد (علیه السلام) فرمود: هنگامی‌که روز قیامت فرا رسد، نداکننده‌ای ندا می‌دهد: لا خَوْفٌ عَلَیْکُمُ الْیَوْمَ وَ لا أَنْتُمْ تَحْزَنُونَ. وقتی این سخن را می‌گوید، همه‌ی موجودات [امیدوار شده و] سرشان را بالا می‌گیرند ولی وقتی گفته می‌شود: الَّذِینَ آمَنُوا بِآیاتِنا وَ کانُوا مُسْلِمِینَ، همه‌ی موجودات سرشان را پایین می‌اندازند به جز مسلمانانی که دوستدار [اهل بیت] هستند. آنگاه ندا داده می‌شود: «این فاطمه (سلام الله علیها) دختر محمّد (صلی الله علیه و آله) است که او و کسانی که همراه او هستند از کنار شما به‌سمت بهشت عبور می‌کنند». آنگاه خداوند فرشته‌ای را سوی او (فاطمه (سلام الله علیها)) می‌فرستد. [فرشته] می‌گوید: «ای فاطمه (سلام الله علیها)! حاجتت را از من بخواه». [فاطمه (سلام الله علیها)] می‌گوید: «ای پروردگار من! حاجت من این است که من و هرکس که فرزندانم را یاری کرده است، بیامرزی»!

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۴، ص۱۱۰
فرات الکوفی، ص۴۰۹
۳
(زخرف/ ۶۸)

الرّسول (صلی الله علیه و آله)- عَنِ ابْنِ‌عَبَّاسٍ (رحمة الله علیه) قَالَ: بَیْنَمَا النَّبِیُّ (صلی الله علیه و آله) وَ عَلِیُّ‌بْنُ‌أَبِی‌طَالِبٍ (علیه السلام) بِمَکَّهًَْ أَیَّامَ الْمَوْسِمِ إِذَا الْتَفَتَ النَّبِیُّ (صلی الله علیه و آله) إِلَی عَلِیٍّ (علیه السلام) وَ قَالَ هَنِیئاً لَکَ وَ طُوبَی لَک یَا أَبَا الْحَسَنِ (علیه السلام) ... هَذَا جَبْرَئِیلُ یُخْبِرُنِی عَنِ اللَّهِ تَعَالَی أَنَّ اللَّهَ یَبْعَثُکَ وَ شِیعَتَکَ یَوْمَ الْقِیَامَهًِْ رُکْبَاناً غَیْرَ رِجَالٍ عَلَی نَجَائِبَ رَحَائِلُهَا مِنَ النُّورِ فَتُنَاخُ عِنْدَ قُبُورِهِمْ فَیُقَالُ لَهُمُ ارْکَبُوا یَا أَوْلِیَاءَ اللَّهِ فَیَرْکَبُونَ صَفّاً مُعْتَدِلًا أَنْتَ أَمَامُهُمْ إِلَی الْجَنَّهًِْ حَتَّی إِذَا صَارُوا إِلَی الْفَحْصِ ثَارَتْ فِی وُجُوهِهِمْ رِیحٌ یُقَالُ لَهَا الْمُثِیرَهًُْ فَتَذْرِی فِی وُجُوهِهِمُ الْمِسْکَ الْأَذْفَرَ فَیُنَادُونَ بِصَوْتٍ لَهُمْ نَحْنُ الْعَلَوِیُّونَ فَیُقَالُ لَهُمْ إِنْ کُنْتُمُ الْعَلَوِیُّونَ فَأَنْتُمُ الْآمِنُونَ وَ لا خَوْفٌ عَلَیْکُمُ الْیَوْمَ وَ لا أَنْتُمْ تَحْزَنُونَ.

پیامبر (صلی الله علیه و آله)- ابن‌عبّاس (رحمة الله علیه) گوید: روزی در ایام مناسک حج پیامبر (صلی الله علیه و آله) و علی‌بن‌أبی‌طالب (علیه السلام) در مکّه بودند، پیامبر (صلی الله علیه و آله) رو به علی (علیه السلام) کرده و فرمود: «گوارایت باد و خوشا به حالت ای ابوالحسن! ... این جبرئیل است که از جانب خداوند متعال مرا خبر میدهد که خداوند در روز قیامت تو و شیعیان تو را سواره برمیانگیزد نه پیاده، سواره بر اشترانی نجیب که زین و برگ از نور دارند و نزد گورهای ایشان خوابانده میشوند و به آنان گفته میشود: «ای اولیای خدا، سوار شوید»! پس در صفّی راست به سوی بهشت سوار میشوند درحالی‌که تو در پیشاپیش آنها قرار داری، و چون به آستانه بهشت رسند، بادی بر صورت آنها میوزد که آن را المثیرۀ نامند، این باد مشک أذفر به رخسارشان میباشد و آنان با صدای خاصی ندا میدهند: «ما علویان هستیم». پس به آنان گفته میشود: «اگر علوی باشید، در امان هستید و امروز هیچ بیمی بر شما نیست و اندوهگین نمیشوید».

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۴، ص۱۱۰
بحارالأنوار، ج۳۶، ص۱۳۳/ فرات الکوفی، ص۱۱۹/ بحارالأنوار، ج۸، ص۱۷۴
۴
(زخرف/ ۶۸)

الرّسول (صلی الله علیه و آله)- عَنِ ابْنِ‌عَبَّاسٍ (رحمة الله علیه) قَالَ: بَیْنَا نَحْنُ مَعَ النَّبِیِّ (صلی الله علیه و آله) بِعَرَفَاتٍ إِذْ قَالَ أَ فِیکُمْ عَلِیُّ‌بْنُ أَبِی‌طَالِبٍ قُلْنَا بَلَی یَا رَسُولَ اللَّهِ فَقَرَّبَهُ مِنْهُ وَ ضَرَبَ یَدَهُ عَلَی مَنْکِبِهِ ثُمَّ قَال طُوبَی لَکَ یا علی (علیه السلام) هَذَا جَبْرَئِیلُ یُخْبِرُنِی عَنِ اللَّهِ إِذَا کَانَ یَوْمُ الْقِیَامَهًِْ جِئْتَ أَنْتَ وَ شِیعَتُکَ رُکْبَاناً عَلَی نُوقٍ مِنْ نُورِ الْبَرْقِ یُطِیرُهُمْ فِی أَرْجَاءِ الْهَوَاءِ یُنَادُونَ فِی عَرْصَهًِْ الْقِیَامَهًِْ نَحْنُ الْعَلَوِیُّونَ فَیَأْتِیهِمُ النِّدَاءُ مِنْ قِبَلِ اللَّهِ أَنْتُمُ الْمُقَرَّبُونَ الَّذِینَ لا خَوْفٌ عَلَیْکُمُ الْیَوْمَ وَ لا أَنْتُمْ تَحْزَنُونَ.

پیامبر (صلی الله علیه و آله)- ابن‌عبّاس (رحمة الله علیه) گوید: با پیامبر (صلی الله علیه و آله) در عرفات بودیم. که فرمود: خوشا به حال تو یا علی (علیه السلام)! این جبرئیل است که مرا از جانب خدا خبر می‌دهد که وقتی روز قیامت فرا می‌رسد، تو و شیعیانت سوار بر ناقه‌هایی از نور برق می‌آیید که آنان را در اطراف هوا به پرواز در می‌آورند و در موقف قیامت ندا سر می‌دهند: «ما علویان هستیم». پس ندا از جانب خدا به آنان می‌رسد که شما مقرّبانی هستید که امروز خوفی بر شما نیست و محزون نمی‌شوید. لا خَوْفٌ عَلَیْکُمُ الْیَوْمَ وَ لا أَنْتُمْ تَحْزَنُونَ».

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۴، ص۱۱۲
بحارالأنوار، ج۷، ص۲۳۶
۵
(زخرف/ ۶۸)

الرّسول (صلی الله علیه و آله)- عَنْ أَمِیرِالْمُؤْمِنِینَ عَلِیِّ‌بْنِ‌أَبِی‌طَالِبٍ (علیه السلام) قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) یا علی (علیه السلام) کَذَبَ مَنْ زَعَمَ أَنَّهُ یُحِبُّنِی وَ یُبْغِضُکَ یا علی (علیه السلام) إِنَّهُ إِذَا کَانَ یَوْمُ الْقِیَامَهًِْ نَادَی مُنَادٍ مِنْ بُطْنَانِ الْعَرْشِ أَیْنَ مُحِبُّو عَلِیٍّ (علیه السلام) وَ شِیعَتُهُ أَیْنَ مُحِبُّو عَلِیٍّ (علیه السلام) وَ مَنْ یُحِبُّهُ أَیْنَ الْمُتَحَابُّونَ فِی اللَّهِ أَیْنَ الْمُتَبَاذِلُونَ فِی اللَّهِ أَیْنَ الْمُؤْثِرُونَ عَلَی أَنْفُسِهِمْ أَیْنَ الَّذِینَ جَفَّتْ أَلْسِنَتُهُمْ مِنَ الْعَطَشِ أَیْنَ الَّذِینَ یُصَلُّونَ فِی اللَّیْلِ وَ النَّاسُ نِیَامٌ أَیْنَ الَّذِینَ یَبْکُونَ مِنْ خَشْیَهًِْ اللَّهِ لا خَوْفٌ عَلَیْکُمُ الْیَوْمَ وَ لا أَنْتُمْ تَحْزَنُونَ.

پیامبر (صلی الله علیه و آله)- ای علی! دروغ می‌گوید کسی که می‌پندارد مرا دوست دارد ولی تو را مبغوض می‌دارد! ای علی! وقتی روز قیامت فرا برسد، منادی از وسط عرش ندا می‌دهد: «محبّان علی و شیعیان او کجایند؟ محبّان علی و محبّان دوستداران علی کجایند؟ کجایند کسانی که به خاطر خدا محبّت می‌ورزند و به خاطر خدا بذل می‌کنند؟ کجایند کسانی که دیگران را بر خود ترجیح می‌دهند؟ کجایند کسانی که زبانهایشان از عطش خشک شد؟ کجایند کسانی که در دل شب نماز می‌خوانند درحالی‌که مردم خوابند؟ کجایند کسانی که از ترس خدا می گریند؟ لا خَوْفٌ عَلَیْکُمُ الْیَوْمَ وَ لا أَنْتُمْ تَحْزَنُونَ».

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۴، ص۱۱۲
بحارالأنوار، ج۷، ص۲۱۱/ فرات الکوفی، ص۴۰۸
بیشتر