آیه ۸۵ - سوره زخرف

آیه وَ تَبارَكَ الَّذي لَهُ مُلْكُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ وَ ما بَيْنَهُما وَ عِنْدَهُ عِلْمُ السَّاعَةِ وَ إِلَيْهِ تُرْجَعُونَ [85]

پر بركت و زوال ناپذير است كسى كه حكومت آسمان‌ها و زمين و آنچه در ميان آن دو است از آن اوست؛ و آگاهى از قيام قيامت نزد اوست و به‌سوى او بازگردانده مى‌شويد.

۱
(زخرف/ ۸۵)

الباقر (علیه السلام)- عَنْ حَنَانِ‌بْنِ‌سَدِیرٍ عَنْ أَبِی‌جَعْفَرٍ (علیه السلام) قَالَ: إِنَّ لِلَّهِ عِلْماً عَامّاً وَ عِلْماً خَاصّاً فَأَمَّا الْخَاصُّ فَالَّذِی لَمْ یَطَّلِعْ عَلَیْهِ مَلَکٌ مُقَرَّبٌ وَ لَا نَبِیٌّ مُرْسَلٌ (علیه السلام) وَ أَمَّا عِلْمُهُ الْعَامُّ الَّذِی اطَّلَعَتْ عَلَیْهِ الْمَلَائِکَهًُْ الْمُقَرَّبُونَ وَ الْأَنْبِیَاءُ الْمُرْسَلُونَ (علیهم السلام) فَقَدْ دَفَعَ ذَلِکَ کُلَّهُ إِلَیْنَا ثُمَّ قَالَ أَ مَا تَقْرَأُ وَ عِنْدَهُ عِلْمُ السَّاعَة.

امام باقر (علیه السلام)- حنّان‌بن‌سدیر گوید: امام باقر (علیه السلام) فرمود: برای خدا علم عامّ و علم خاصّ است. امّا علم خاصّ، علمی است که ملائکه‌ی مقرّب و انبیای مرسلش را از آن مطّلع نساخته. امّا علم عامّ آن علمی است که ملائکه‌ی مقرّب و انبیای مرسلش را از آن مطّلع ساخته. تمام آن علم به ما رسیده است. سپس فرمود: «آیا نخوانده‌ای که می فرماید: وَ عِنْدَهُ عِلْمُ السَّاعَة».

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۴، ص۱۳۸
بحارالأنوار، ج۲۶، ص۱۶۳
۲
(زخرف/ ۸۵)

أمیرالمؤمنین (علیه السلام)- قَالَ لَهُ بَعْضُ أَصْحَابِهِ لَقَدْ أُعْطِیتَ یَا أَمِیرَ‌الْمُؤْمِنِینَ (علیه السلام) عِلْمَ الْغَیْبِ فَضَحِکَ وَ قَالَ لِلرَّجُلِ وَ کَانَ کَلْبِیّاً یَا أَخَا کَلْبٍ لَیْسَ هُوَ بِعِلْمِ غَیْبٍ وَ إِنَّمَا هُوَ تَعَلُّمٌ مِنْ ذِی عِلْمٍ وَ إِنَّمَا عِلْمُ الْغَیْبِ عِلْمُ السَّاعَهًِْ وَ مَا عَدَّدَهُ اللَّهُ سُبْحَانَهُ بِقَوْلِهِ إِنَّ اللهَ عِنْدَهُ عِلْمُ السَّاعَةِ الْآیَهًَْ فَیَعْلَمُ سُبْحَانَهُ مَا فِی الْأَرْحَامِ مِنْ ذَکَرٍ أَوْ أُنْثَی أَوْ قَبِیحٍ أَوْ جَمِیلٍ أَوْ سَخِیٍّ أَوْ بَخِیلٍ أَوْ شَقِیٍّ أَوْ سَعِیدٍ وَ مَنْ یَکُونُ فِی النَّارِ حَطَباً أَوْ فِی الْجِنَانِ لِلنَّبِیِّینَ مُرَافِقاً فَهَذَا عِلْمُ الْغَیْبِ الَّذِی لَا یَعْلَمُهُ أَحَدٌ إِلَّا اللَّهُ وَ مَا سِوَی ذَلِکَ فَعِلْمٌ عَلَّمَهُ اللَّهُ نَبِیَّهُ فَعَلَّمَنِیهِ وَ دَعَا لِی بِأَنْ یَعِیَهُ صَدْرِی وَ تَضْطَمَّ عَلَیْهِ جَوَانِحِی.

امام علی (علیه السلام)- یکی از اصحاب به ایشان عرض کرد: «ای امیرمؤمنان (علیه السلام) تو را علم غیب دادند»؟ امام (علیه السلام) خندید و به آن مرد که از طایفه‌ی بنی‌کلب بود فرمود: «ای برادر کلبی! این اخباری که اطّلاع می‌دهم علم غیب نیست، علمی است که از دارنده‌ی علم غیب (پیامبر (صلی الله علیه و آله)) آموخته‌ام، همانا علم غیب علم قیامت است، و آنچه خدا در کلام خود آورده: علم قیامت در نزد خداست، خدا باران را نازل کرده. و آنچه در شکم مادران است می‌داند، و کسی نمی‌داند که فردا چه خواهد کرد؟ و در کدام سرزمین خواهد مرد»؟ (لقمان/۳۴) پس خداوند سبحان، از آنچه در رحم مادران است، از پسر یا دختر، از زشت یا زیبا، سخاوتمند یا بخیل، سعادتمند یا شقی آگاه است، و از آن کسی که آتشگیره آتش جهنّم است یا در بهشت همسایه و دوست پیامبران (علیهم السلام) است، از همه‌ی این‌ها آگاهی دارد. این است آن علم غیبی (ذاتی) که غیر از خدا کسی نمی‌داند. جز این‌ها، علومی است که خداوند به پیامبرش تعلیم داده (علم غیب اکتسابی) و او به من آموخته است، پیامبر (صلی الله علیه و آله) برای من دعا کرد که خدا این دسته از علوم و اخبار را در سینه‌ام جای دهد و اعضاء و جوارح بدن من از آن پر گردد.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۴، ص۱۳۸
بحارالأنوار، ج۲۶، ص۱۰۳/ نهج البلاغهًْ، ص: ۱۸۶
بیشتر