آیه ۸۹ - سوره زخرف

آیه فَاصْفَحْ عَنْهُمْ وَ قُلْ سَلامٌ فَسَوْفَ يَعْلَمُونَ [89]

پس [اكنون] از آنان روى برگردان و بگو: «سلام بر شما»، امّا به‌زودى خواهند دانست!

۱
(زخرف/ ۸۹)

الصّادق (علیه السلام)- عَنْ عَبْدِ الصَّمَدِ‌بْنِ‌بَشِیرٍ قَالَ: ذُکِرَ عِنْدَ أَبِی‌عَبْدِ اللَّهِ (علیه السلام) بَدْءُ الْأَذَانِ وَ قِصَّهًُْ الْأَذَانِ فِی إِسْرَاءِ النَّبِیِّ ... قَالَ فَدَفَعَ إِلَیْهِ کِتَابَ أَصْحَابِ الْیَمِینِ وَ أَصْحَابَ الشِّمَال ... وَ فَتَحَ صَحِیفَهًَْ أَصْحَابِ الشِّمَالِ فَإِذَا فِیهَا أَسْمَاءُ أَهْلِ النَّارِ وَ أَسْمَاءُ آبَائِهِمْ وَ قَبَائِلِهِمْ قَالَ فَقَالَ رَسُولُ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) رَبِّ إِنَّ هؤُلاءِ قَوْمٌ لا یُؤْمِنُونَ قَالَ فَقَالَ اللَّهُ فَاصْفَحْ عَنْهُمْ وَ قُلْ سَلامٌ فَسَوْفَ یَعْلَمُونَ قَالَ فَلَمَّا فَرَغَ مِنْ مُنَاجَاهًِْ رَبِّهِ رُدَّ إِلَی الْبَیْتِ الْمَعْمُورِ ثُمَّ قَصَّ قِصَّهًَْ الْبَیْتِ وَ الصَّلَاهًَْ فِیهِ ثُمَّ نَزَلَ وَ مَعَهُ الصَّحِیفَتَانِ فَدَفَعَهُمَا إِلَی علی‌بن‌أبی‌طالب (علیه السلام).

امام صادق (علیه السلام)- عبدالصمدبن‌بشیر گوید: نزد امام صادق (علیه السلام) در مورد شروع اذان و داستان آن در معراج پیامبر (صلی الله علیه و آله) یاد شد ... امام صادق (علیه السلام) فرمود: «... [در شب معراج] آنگاه نوشته‌ی اصحاب شمال را گشود که در آن اسمای جهنّمیان و اسماء آباء آن‌ها و قبایل آن‌ها بود، پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) گفت: پروردگارا! این‌ها قومی هستند که ایمان نمی آورند. [غافل می‌شوند]؟. (زخرف/۸۸) خداوند فرمود: «فَاصْفَحْ عَنْهُمْ وَ قُلْ سَلامٌ فَسَوْفَ یَعْلَمُونَ». ... وقتی از مناجات پروردگار فراغت حاصل کرد به جانب بیت‌المعمور رفت بعد داستان خانه و نماز در آن را یاد کرد سپس پایین آمد و هر دو نوشته با او بود و آن‌ها را در اختیار علیّ‌بن‌ابی‌طالب (علیه السلام) گذاشت».

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۴، ص۱۴۲
بحارالأنوار، ج۱۸، ص۳۸۷/ بحارالأنوار، ج۲۶، ص۱۲۴/ العیاشی، ج۱، ص۱۵۷ و نورالثقلین، فیه: «قال فلمّا فرغ من مناجاهًْ ... الی آخر» محذوف
۲
(زخرف/ ۸۹)

الصّادق (علیه السلام)- فَلَمَّا بَعَثَ اللَّهُ عَزَّوَجَلَّ مُحَمَّداً (صلی الله علیه و آله) أَسْلَمَ لَهُ الْعَقِبُ مِنَ الْمُسْتَحْفِظِینَ وَ کَذَّبَهُ بَنُو إِسْرَائِیلَ وَ دَعَا إِلَی اللَّهِ عَزَّوَجَلَّ وَ جَاهَدَ فِی سَبِیلِهِ ثُمَّ أَنْزَلَ اللَّهُ جَلَّ ذِکْرُهُ عَلَیْهِ أَنْ أَعْلِنْ فَضْلَ وَصِیِّکَ فَقَالَ رَبِّ إِنَّ الْعَرَبَ قَوْمٌ جُفَاهًٌْ لَمْ یَکُنْ فِیهِمْ کِتَابٌ وَ لَمْ یُبْعَثْ إِلَیْهِمْ نَبِیٌّ (علیه السلام) وَ لَا یَعْرِفُونَ فَضْلَ نُبُوَّاتِ الْأَنْبِیَاءِ (علیهم السلام) وَ لَا شَرَفَهُمْ وَ لَا یُؤْمِنُونَ بِی إِنْ أَنَا أَخْبَرْتُهُمْ بِفَضْلِ أَهْلِ بَیْتِی (علیهم السلام) فَقَالَ اللَّهُ جَلَّ ذِکْرُهُ وَ لا تَحْزَنْ عَلَیْهِمْ وَ قُلْ سَلامٌ فَسَوْفَ یَعْلَمُونَ فَذَکَرَ مِنْ فَضْلِ وَصِیِّهِ ذِکْراً فَوَقَعَ النِّفَاقُ فِی قُلُوبِهِمْ فَعَلِمَ رَسُولُ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) ذَلِکَ وَ مَا یَقُولُون.

امام صادق (علیه السلام)- هنگامی‌که خدای عزّوجلّ محمّد (صلی الله علیه و آله) را مبعوث کرد، مستحفظین (حواریونِ مأمور به حفظ) پسین به او اسلام آوردند و بنی‌اسرائیل تکذیبش نمودند، او به‌سوی خدای عزّوجلّ دعوت کرد و در راهش جهاد نمود تا آنکه خدای عزّوجلّ به او امر فرستاد که فضیلت وصیّت را آشکار کن، پیغمبر (صلی الله علیه و آله) عرض کرد: «پروردگارا! عرب مردمی خشن هستند، در میان ایشان کتابی نبوده و برای آن‌ها پیغمبری مبعوث نگشته و به فضیلت و شرف پیغمبران (علیهم السلام) آگاه نیستند، اگر من فضیلت اهل بیتم را به آن‌ها بگویم، ایمان نمی‌آورند». خداوند فرمود: از [تکذیب و انکار] آنان غمگین مباش. (نمل/۷۰) و بگو: «سلام بر شما»، امّا به‌زودی خواهند دانست! پیغمبر (صلی الله علیه و آله) اندکی از فضیلت وصیّش تذکّر داد، و در دل‌ها نفاق افتاد. درحالی‌که رسول خدا (صلی الله علیه و آله) آن نفاق و گفتار ایشان را می‌دانست.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۴، ص۱۴۴
الکافی، ج۱، ص۲۹۳/ البرهان/ نورالثقلین، فیه: «فعلم رسول الله (ص) ذلک و ما یقولون» محذوف
بیشتر