آیه سُبْحانَ رَبِّ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ رَبِّ الْعَرْشِ عَمَّا يَصِفُونَ [82]
منزّه است پروردگار آسمانها و زمين، پروردگار عرش، از آنچه [دربارهی او] توصيف مىكنند!
أمیرالمؤمنین (علیه السلام)- عَنْ یَزِیدَبْنِالْأَصَمِّ قَالَ: سَأَلَ رَجُلٌ عُمَرَبْنَالْخَطَّابِ فَقَالَ یَا أَمِیرَالْمُؤْمِنِینَ مَا تَفْسِیرُ سُبْحَانَ اللَّهِ؟ قَالَ: إِنَّ فِی هَذَا الْحَائِطِ رَجُلًا کَانَ إِذَا سُئِلَ أَنْبَأَ وَ إِذَا سَکَتَّ ابْتَدَأَ فَدَخَلَ الرَّجُلُ فَإِذَا هُوَ عَلِیُّبْنُأَبِیطَالِبٍ (علیه السلام) فَقَالَ: یَا أَبَاالْحَسَنِ (علیه السلام) مَا تَفْسِیرُ سُبْحانَ اللَّهِ؟ قَالَ: هُوَ تَعْظِیمُ جَلَالِ اللَّهِ عَزَّوَجَلَّ وَ تَنْزِیهُهُ عَمَّا قَالَ فِیهِ کُلُ مُشْرِکٍ فَإِذَا قَالَهُ الْعَبْدُ صَلَّی عَلَیْهِ کُلُّ مَلَک.
امام علی (علیه السلام)- یزیدبناصم گوید: مردی از عمربنخطاب پرسید: «سُبْحَانَ الله یعنی چه»؟ عمر گفت: «پشت این دیوار مردی است که هرگاه از او سؤال شود پاسخ میدهد و چنانچه سکوت کند، سخن را آغاز خواهد کرد. آن فرد وارد شد. ناگهان دیدیم که آن شخص علیّبنابیطالب (علیه السلام) است». عمر گفت: «ای ابوالحسن (علیه السلام)! تفسیر سُبْحَانَ الله چیست»؟ امام فرمود: «بزرگداشت خداوند عزّوجلّ و منزّهدانستن او از همه صفاتی است که مشرکان به او نسبت میدهند. هرگاه بندهای سبحان الله بگوید، همهی فرشتگان بر او درود خواهند فرستاد».
الصّادق (علیه السلام)- إِنَ لِلْعَرْشِ صِفَاتٍ کَثِیرَهًًْ مُخْتَلِفَهًًْ لَهُ فِی کُلِّ سَبَبِ وَضْعٍ فِی الْقُرْآنِ صِفَتُهُ عَلَی حِدَهًٍْ. یَقُولُ فِیهِ: فَمِنِ اخْتِلَافِ صِفَاتِ الْعَرْشِ أَنَّهُ قَالَ تَبَارَکَ وَ تَعَالَی رَبِّ الْعَرْشِ عَمَّا یَصِفُونَ وَ هُوَ وَصْفُ عَرْشِ الْوَحْدَانِیَّهًِْ لِأَنَّ قَوْماً أَشْرَکُوا کَمَا قُلْتُ لَکَ قَالَ تَبَارَکَ وَ تَعَالَی رَبِّ الْعَرْشِ رَبِّ الْوَحْدَانِیَّهًِْ عَمَّا یَصِفُونَ وَ قَوْماً وَصَفُوهُ بِیَدَیْنِ فَقَالُوا: یَدُ اللهِ مَغْلُولَةٌ وَ قَوْماً وَصَفُوهُ بِالرِّجْلَیْنِ، فَقَالُوا: وَضَعَ رِجْلَهُ عَلَی صَخْرَهًِْ بَیْتِ الْمَقْدِسِ فَمِنْهَا ارْتَقَی إِلَی السَّمَاءِ. وَ قَوْماً وَصَفُوهُ بِالْأَنَامِلِ فَقَالُوا: إِنَّ مُحَمَّداً (صلی الله علیه و آله) قَالَ: إِنِّی وَجَدْتُ بَرْدَ أَنَامِلِهِ عَلَی قَلْبِی. فَلِمِثْلِ هَذِهِ الصِّفَاتِ قَالَ رَبِ الْعَرْشِ عَمَّا یَصِفُونَ یَقُولُ: رَبِّ الْمَثَلِ الْأَعْلَی عَمَّا بِهِ مَثَّلُوهُ وَ لِلهِ الْمَثَلُ الْأَعْلی الَّذِی لَا یُشْبِهُهُ شَیْءٌ وَ لَا یُوصَفُ وَ لَا یُتَوَهَّمُ فَذَلِکَ الْمَثَلُ الْأَعْلَی.
امام صادق (علیه السلام)- عرش وصف بسیار و گوناگون دارد، هر وصفی در قرآن برایش یک معنا دارد. از جمله ویژگیهای مختلف عرش آن است که خداوند فرمود: رَبِّ العَرْشِ عَمَّا یصِفُونَ یعنی پروردگار یگانگی. عدّهای خداوند را دارای دو دست میدانستند و میگفتند: دست خدا، بسته است. (مائده/۶۴) گروهی نیز برای خداوند، دو پا قائل شده و گفتند: «خداوند پایش را بر روی صخره بیت المقدس گذاشت و از آنجا به آسمان عروج کرد» و معتقد بودند که خداوند انگشت دارد و مدّعی شدند که پیامبر (صلی الله علیه و آله) فرموده است: «سرمای انگشتان خداوند را بر روی قلبم احساس کردم. خداوند در ردّ چنین ادّعاهایی فرموده است: رَبِّ العَرْشِ عَمَّا یصِفُونَ پروردگار مثل اعلی است و او برتر از این صفاتی است که به او نسبت میدهند. خداوند دارای مثل اعلی است».