آیه ۴۸ - سوره زخرف

آیه وَ ما نُريهِمْ مِنْ آيَةٍ إِلاَّ هِيَ أَكْبَرُ مِنْ أُخْتِها وَ أَخَذْناهُمْ بِالْعَذابِ لَعَلَّهُمْ يَرْجِعُونَ [48]

ما هيچ آيه [و معجزه‌اى] به آنان نشان نمى‌داديم مگر اينكه از ديگرى بزرگتر [و مهمتر] بود؛ و آن‌ها را به [انواع] عذاب گرفتار كرديم شايد [بيدار شوند و] بازگردند.

۱
(زخرف/ ۴۸)

الصّادق (علیه السلام)- عَن عَبْدِ اللَّهِ‌بْنِ‌بَکْرٍ الْأَرَّجَانِیِّ قَالَ صَحِبْتُ أَبَاعَبْدِاللَّهِ (علیه السلام) فِی طَرِیقِ مَکَّهًَْ مِنَ الْمَدِینَهًِْ فَنَزَلْنَا مَنْزِلًا یُقَالُ لَهُ عُسْفَانُ ثُمَّ مَرَرْنَا بِجَبَلٍ أَسْوَدَ عَنْ یَسَارِ الطَّرِیقِ ... وَحْشٍ فَقُلْتُ لَهُ جُعِلْتُ فِدَاکَ فَهَلْ یَرَی الْإِمَامُ مَا بَیْنَ الْمَشْرِقِ وَ الْمَغْرِبِ قَالَ یَا ابْنَ بَکْرٍ فَکَیْفَ یَکُونُ حُجَّهًًْ عَلَی مَا بَیْنَ قُطْرَیْهَا وَ هُوَ لَا یَرَاهُمْ وَ لَا یَحْکُمُ فِیهِمْ وَ کَیْفَ تَکُونُ حُجَّهًًْ عَلَی قَوْمٍ غُیَّبٍ لَا یَقْدِرُ عَلَیْهِمْ وَ لَا یَقْدِرُونَ عَلَیْهِ وَ کَیْفَ یَکُونُ مُؤَدِّیاً عَنِ اللَّهِ وَ شَاهِداً عَلَی الْخَلْقِ وَ هُوَ لَا یَرَاهُمْ وَ کَیْفَ یَکُونُ حَجَّهًًْ عَلَیْهِمْ وَ هُوَ مَحْجُوبٌ عَنْهُمْ وَ قَدْ حِیلَ بَیْنَهُمْ وَ بَیْنَهُ أَنْ یَقُومَ بِأَمْرِ رَبِّهِ فِیهِمْ وَ اللَّهُ یَقُولُ وَ ما أَرْسَلْناکَ إِلَّا کَافَّةً لِلنَّاسِ یَعْنِی بِهِ مَنْ عَلَی الْأَرْضِ وَ الْحُجَّهًُْ مِنْ بَعْدِ النَّبِیِّ یَقُومُ مَقَامَهُ وَ هُوَ الدَّلِیلُ عَلَی مَا تَشَاجَرَتْ فِیهِ الْأُمَّهًُْ وَ الْآخِذُ بِحُقُوقِ النَّاسِ وَ الْقِیَامُ {الْقَائِمُ بِأَمْرِ اللَّهِ وَ الْمُنْصِفُ لِبَعْضِهِمْ مِنْ بَعْضٍ فَإِذَا لَمْ یَکُنْ مَعَهُمْ مَنْ یَنْفُذُ قَوْلُهُ وَ هُوَ یَقُولُ سَنُرِیهِمْ آیاتِنا فِی الْآفاقِ وَ فِی أَنْفُسِهِمْ فَأَیُّ آیَهًٍْ فِی الْآفَاقِ غَیْرُنَا أَرَاهَا اللَّهُ أَهْلَ الْآفَاقِ وَ قَالَ ما نُرِیهِمْ مِنْ آیَةٍ إِلَّا هِیَ أَکْبَرُ مِنْ أُخْتِها فَأَیُّ آیَهًٍْ أَکْبَرُ مِنَّا وَ اللَّهِ إِنَّ بَنِی هَاشِمٍ وَ قُرَیْشاً لَتَعْرِفُ مَا أَعْطَانَا اللَّهُ وَ لَکِنَّ الْحَسَدَ أَهْلَکَهُمْ کَمَا أَهْلَکَ إِبْلِیسَ وَ إِنَّهُمْ لَیَأْتُونَّا إِذَا اضْطُرُّوا وَ خَافُوا عَلَی أَنْفُسِهِمْ فَیَسْأَلُونَّا فَنُوَضِّحُ لَهُمْ فَیَقُولُونَ نَشْهَدُ أَنَّکُمْ أَهْلُ الْعِلْمِ ثُمَّ یَخْرُجُونَ فَیَقُولُونَ مَا رَأَیْنَا أَضَلَّ مِمَّنِ اتَّبَعَ هَؤُلَاءِ وَ یَقْبَلُ مَقَالَاتِهِم.

امام صادق (علیه السلام)- عبدالله‌بن‌بکر ارجانی گفت: «در خدمت امام صادق (علیه السلام) بودم در سفری از مدینه به مکّه به منزلی فرود آمدیم که عسفان نامیده می‌شد بعد از کنار کوه وحشت‌انگیز و سیاهی در طرف چپ جاده رد شدیم. گفتم: ... فدایت شوم آیا امام بین مشرق و مغرب را می‌بیند»؟ فرمود: «پس چگونه می‌تواند حجّت و امام برای مشرق و مغرب باشد با اینکه آن‌ها را نمی‌بیند و در میان ایشان حکم نمی‌کند و چگونه حجّت خواهد بود بر مردمی که از دیده‌ی او پنهانند نه او بر آن‌ها قدرت دارد و نه آن‌ها بر او؟ چگونه سفیر از جانب خدا و شاهد و گواه بر خلق است با اینکه امام آن‌ها را نمی‌بیند و چگونه حجّت بر آن‌ها است با اینکه از نظر او پنهان هستند و بین آن‌ها و بین انجام مأموریّت پروردگار میان آن‌ها فاصله می‌باشد با اینکه خداوند می‌فرماید: و ما تو را جز برای همه‌ی مردم نفرستادیم. (سبأ/۲۸) منظور تمام مردم زمین هستند و حجّت پس از پیامبر (صلی الله علیه و آله) جانشین او خواهد بود با اینکه او راهنمای اختلافات بین مردم است و مدافع حقوق آن‌هاست و به امر خدا قیام می‌کند و داد یکی را از دیگری می‌گیرد. درصورتی‌که در میان آن‌ها کسی نمی‌باشد که امر خدا را میان آن‌ها اجرا کند، با اینکه می‌فرماید: به‌زودی نشانه‌های خود را در اطراف جهان و در درون جانشان به آن‌ها نشان می‌دهیم. (فصلت/۵۳). پس کدام نشانه‌ای در آفاق جز ما هست که خدا به اهل زمین نشان داده و فرموده است ما نُرِیهِمْ مِنْ آیَةٍ إِلَّا هِیَ أَکْبَرُ مِنْ أُخْتِها کدام آیه بزرگتر از ما است. به خدا قسم بنی‌هاشم و قریش می‌دانند چه چیزی خدا به ما عطا کرده ولی حسد موجب هلاک آن‌ها شده؛ همان‌طور که شیطان را هلاک کرد آن‌ها پیش ما وقتی مجبور شوند و بر خود بترسند می‌آیند و از ما می‌پرسند، برای آن‌ها توضیح می‌دهیم. خودشان اقرار می‌کنند که ما گواهی می‌دهیم شما دارای علم هستید بعد می‌روند و می‌گویند ما ندیدیم گمراه‌تر از کسانی که پیرو ایشان باشند و حرف آن‌ها را بپذیرند.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۴، ص۸۴
بحارالأنوار، ج۲۵، ص۳۷۵/ تأویل الآیات الظاهرهًْ، ص۸۴۳، فیه: «والله انّ بنی هاشم و قریشاً ... الی آخر» محذوف/ کامل الزیارات، ص۳۲۸/ البرهان؛ بتفاوت
بیشتر