آیه وَ لِلّهِ یَسْجُدُ مَنْ فِی السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ طَوْعاً وَ کَرْهاً وَ ظِلالُهُمْ بِالْغُدُوِّ وَ الْاصَالِ [15]
کسانى که در آسمانها و زمین هستند از روى اختیار یا اجبار، و همچنین سایههایشان، هر صبح و شام براى خدا سجده مىکنند.
الصّادق (علیه السلام)- عَنْ غَالِبِبْنِعَبْدِاللَّه عَنْ أَبِیعَبْدِاللَّهِ (علیه السلام) فِی قَوْلِ اللَّهِ تَبَارَکَ وَ تَعَالَی سورهًُْ الرّعد: وَ ظِلالُهُمْ بِالْغُدُوِّ وَ الْآصالِ قَالَ هُوَ الدُّعَاءُ قَبْلَ طُلُوعِ الشَّمْسِ وَ قَبْلَ غُرُوبِهَا وَ هِیَ سَاعَهًُْ إِجَابَهًٍْ.
امام صادق (علیه السلام)- غالببنعبدالله گوید: امام صادق (علیه السلام) در مورد آیه: وَ ظِلالُهُم بِالْغُدُوِّ وَ الآصَالِ؛ فرمود: «مقصود، دعاکردن قبل از طلوع آفتاب و قبل از غروب آفتاب است که زمان استجابت دعا است».
الباقر (علیه السلام)- عَنْ جَابِرٍ (رحمة الله علیه) عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ (علیه السلام)قَوْلُهُ: وَ للهِ یَسْجُدُ مَنْ فِی السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ طَوْعاً وَ کَرْهاً وَ ظِلالُهُمْ بِالْغُدُوِّ وَ الْآصالِ قَالَ: بِالْعَشِیَّهًِْ قَالَ ظِلُّ الْمُؤْمِنِ یَسْجُدُ طَوْعاً وَ ظِلُّ الْکَافِرِ یَسْجُدُ کَرْهاً وَ هُوَ نُمُوُّهُمْ وَ حَرَکَتُهُمْ وَ زِیَادَتُهُمْ وَ نُقْصَانُهُمْ.
امام باقر (علیه السلام)- جابر (رحمة الله علیه) گوید: امام باقر (علیه السلام) در مورد آیه: وَ لِلهِ یَسْجُدُ مَن فِی السَّمَاوَاتِ وَ الأَرْضِ طَوْعًا وَ کَرْهًا وَ ظِلالُهُم بِالْغُدُوِّ وَ الآصَالِ؛ فرمود: «یعنی شامگاهان» و فرمود: «سایهی انسان مؤمن با میل و اطاعت سجده میکند و سایهی کافر از روی اجبار سجده میکند. مقصود از سجدهکردن، رشد، جنبش، افزایش و کاهش انسانها است».
الباقر (علیه السلام)- أَمَّا مَنْ یَسْجُدُ مِنْ أَهْلِ السَّمَاوَاتِ طَوْعاً فَالْمَلَائِکَهًُْ یَسْجُدُونَ طَوْعاً وَ مَنْ یَسْجُدُ مِنْ أَهْلِ الْأَرْضِ فَمَنْ وُلِدَ فِی الْإِسْلَامِ فَهُوَ یَسْجُدُ لَهُ طَوْعاً وَ أَمَّا مَنْ یَسْجُدُ لَهُ کَرْهاً فَمَنْ جُبِرَ عَلَی الْإِسْلَامِ وَ أَمَّا مَنْ لَمْ یَسْجُدْ فَظِلُّهُ یَسْجُدُ لَهُ بِالْغَدَاهًِْ وَ الْعَشِی.
امام باقر (علیه السلام)- امّا آن دسته از کسانی که در آسمانها با میل خود خداوند را اطاعت میکنند، فرشتگان هستند که از روی میلورغبت، مطیع خداوند هستند. امّا آنان که بر روی زمین از روی رغبت، مطیع خداوند هستند، مسلمانان و کسانی که در اسلام به دنیا آمدهاند، هستند که از روی میل و رغبت، برای خداوند سجده میکنند. امّا کسانی که از روی اجبار، سجده میآورند، کسانی هستند که اسلام را با زور و تحمیل قبول کردهاند. امّا آنان که سجده نمیکنند و ایمان ندارند، به هنگام صبحوشب، سایههایشان برای خداوند سجده میکنند.
أمیرالمؤمنین (علیه السلام)- فَتَبَارَکَ الَّذِی یَسْجُدُ لَهُ مَنْ فِی السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ طَوْعاً وَ کَرْهاً وَ یُعَفِّرُ لَهُ خَدّاً وَ وَجْهاً وَ یُلْقِی بِالطَّاعَهًِْ إِلَیْهِ سِلْماً وَ ضَعْفاً وَ یُعْطِی لَهُ الْقِیَادَ رَهْبَهًًْ وَ خَوْفا. و قال (علیه السلام): وَ سَجَدَتْ لَهُ بِالْغُدُوِّ وَ الآْصَالِ الْأَشْجَارُ
امام علی (علیه السلام)- در کتاب نهجالبلاغه آمده است: زوالناپذیر و پر برکت است کسیکه، آنچه در آسمانها و زمین هستند از روی اختیار یا اجبار، برای او سجده میکند و گونه و صورت برای او بر خاک میگذارد و از روی ضعف و تسلیم از او اطاعت میکند و از بیموترس فرمانبردار او میشود. همچنین فرمود: «درختان، صبحگاهان و شامگاهان برای او سجده میکنند».