آیه وَ لَوْ أَنَّ قُرْآناً سُیِّرَتْ بِهِ الْجِبَالُ أَوْ قُطِّعَتْ بِهِ الْأَرْضُ أَوْ کُلِّمَ بِهِ الْمَوْتَى بَلْ لِلّهِ الْأَمْرُ جَمِیعاً أَفَلَمْ یَیْئَسِ الَّذِینَ آمَنُوا أَنْ لَوْ یَشَاءُ اللهُ لَهَدَى النَّاسَ جَمِیعاً وَلا یَزالُ الَّذِینَ کَفَرُوا تُصِیبُهُمْ بِمَا صَنَعُوا قَارِعَةٌ أَوْ تَحُلُّ قَرِیباً مِنْ دَارِهِمْ حَتَّى یَأْتِىَ وَعْدُ اللهِ إِنَّ اللهَ لاَ یُخْلِفُ الْمِیعادَ [31]
اگر بهوسیلهی قرآن، کوهها به حرکت درآیند یا زمین قطعهقطعه شود، یا بهوسیلهی آن با مردگان سخن گفته شود، [باز هم کافران، ایمان نخواهند آورد]. ولى تمام امور در اختیار خداست. آیا آنها که ایمان آوردهاند نمىدانند که اگر خدا بخواهد همهی مردم را [به اجبار] هدایت مىکند؟! [امّا هدایت اجبارى سودى ندارد]. و پیوسته بلاهاى کوبندهاى بر کافران به سبب اعمالشان وارد مىشود، و یا به نزدیکى خانهی آنها فرود مىآید، تا وعدهی [نهایى] خدا فرارسد؛ بهیقین خداوند از وعدهی خود تخلّف نمىکند.
الباقر (علیه السلام)- وَلایَزالُ الَّذِینَ کَفَرُوا تُصِیبُهُمْ بِما صَنَعُوا قارِعَةٌ وَ هِیَ النَّقِمَهًُْ أَوْ تَحُلُّ قَرِیباً مِنْ دارِهِمْ فَتَحُلُّ بِقَوْمٍ غَیْرِهِمْ فَیَرَوْنَ ذَلِکَ وَ یَسْمَعُونَ بِهِ وَ الَّذِینَ حَلَّتْ بِهِمْ عُصَاهًٌْ کُفَّارٌ مِثْلُهُمْ وَ لَا یَتَّعِظُ بَعْضُهُمْ بِبَعْضٍ وَ لَنْ یَزَالُوا کَذَلِکَ حَتَّی یَأْتِیَ وَعْدُ اللَّهِ الَّذِی وَعَدَ الْمُؤْمِنِینَ مِنَ النَّصْرِ وَ خِزْیِ الْکَافِرِینَ.
امام باقر (علیه السلام)- وَلاَ یَزَالُ الَّذِینَ کَفَرُواْ تُصِیبُهُم بِمَا صَنَعُواْ قَارِعَةٌ؛ منظور، انتقام است أَوْ تَحُلُّ قَرِیبًا مِّن دَارِهِمْ؛ یعنی به قوم دیگری غیر از آنان فرود میآید و اینان شکنجهشدن و عذاب آنها را میبینند و آن را میشنوند و کسانی که دچار عذاب شدهاند، عصیانگرانی چون خودشان هستند و از همدیگر عبرت نمیگیرند و در چنین شرایطی به سر میبرند تا آنکه وعدهی الهی فرا میرسد؛ همان وعدهای که خداوند در آن، قول پیروزی اهل ایمان را داده است و کافران را رسوا و بیآبرو کند.
علیبنإبراهیم (رحمة الله علیه)- وَ لَوْ أَنَّ قُرْآناً ... قَالَ لَوْ کَانَ شَیْءٌ مِنَ الْقُرْآنِ کَذَلِکَ لَکَانَ هَذَا.
علیّبنابراهیم (رحمة الله علیه)- وَ لَوْ أَنَّ قُرْآناً؛ یعنی اگر مقداری از قرآن چنین باشد، هر آینه این طور خواهد بود که در آنان اثر نمیکند.
علیبنإبراهیم (رحمة الله علیه)- قَوْلُهُ: قارِعَةٌ أَیْ عَذَابٌ.
علیّبنابراهیم (رحمة الله علیه)- قَارِعَةٌ؛ یعنی عذاب.
الکاظم (علیه السلام)- إِنَّ اللَّهَ یَقُولُ فِی کِتَابِهِ: وَ لَوْ أَنَّ قُرْآناً سُیِّرَتْ بِهِ الْجِبالُ أَوْ قُطِّعَتْ بِهِ الْأَرْضُ أَوْ کُلِّمَ بِهِ الْمَوْتی وَ قَدْ وَرِثْنَا نَحْنُ هَذَا الْقُرْآنَ الَّذِی فِیهِ مَا تُسَیَّرُ بِهِ الْجِبَالُ وَ تُقَطَّعُ بِهِ الْبُلْدَانُ وَ تُحْیَا بِهِ الْمَوْتَی.
امام کاظم (علیه السلام)- خداوند در کتابش فرموده است: وَ لَوْ أَنَّ قُرْآنًا سُیِّرَتْ بِهِ الْجِبَالُ أَوْ قُطِّعَتْ بِهِ الأَرْضُ أَوْ کُلِّمَ بِهِ المَوْتَی و ما وارث قرآنی هستیم که در آن چنان قدرتی هست که کوهها را روانکرده و سرزمینها را قطعهقطعه کرده و مردگان با آن به سخن در میآیند.
ابنعبّاس (رحمة الله علیه)- أَ فَلَمْ یَیْأَسِ الَّذِینَ آمَنُوا أَیْ أَ فَلَمْ یَعْلَمُوا وَ یَتَبَیَّنُوا.
ابنعبّاس (رحمة الله علیه)- أَفَلَمْ یَیْأَسِ الَّذِینَ آمَنُوا؛ یعنی مگر نمیدانند و این مطلب برای آنها ثابت نشده است.