آیه أَفَمَنْ یَعْلَمُ أَنَّمَا أُنزِلَ إِلَیْکَ مِنْ رَبِّکَ الْحَقُّ کَمَنْ هُوَ أَعْمَى إِنَّمَا یَتَذَکَّرُ أُوْلُوا الْأَلْبَابِ [19]
آیا کسى که مى داند آنچه از طرف پروردگارت بر تو نازل شده حق است، همانند کسى است که نابیناست؟! تنها خردمندان متذکّر مى‌شوند.
الباقر (علیه السلام)- قَوْلُهُ عَزَّوَجَلَّ: أَفَمَنْ یَعْلَمُ أَنَّما أُنْزِلَ إِلَیْکَ مِنْ رَبِّکَ الْحَقُّ هُوَ عَلِیُّ‌بْنُ‌أَبِی‌طَالِبٍ (علیه السلام) وَ الْأَعْمَی هُنَا هُوَ عَدُوُّهُ وَ أُولُو الْأَلْبَابِ شِیعَتُهُ الْمَوْصُوفُونَ بِقَوْلِهِ تَعَالَی: الَّذِینَ یُوفُونَ بِعَهْدِ اللهِ وَ لا یَنْقُضُونَ الْمِیثاقَ الْمَأْخُوذَ عَلَیْهِمْ فِی الذَّرِّ بِوَلَایَتِهِ وَ یَوْمِ الْغَدِیرِ.
امام باقر (علیه السلام)- أَفَمَنْ یَعْلَمُ أَنَّما أُنْزِلَ إِلَیْکَ مِنْ رَبِّکَ الحَقُّ؛ یعنی امیرالمؤمنین علیّ‌بن‌ابی‌طالب (علیه السلام) و اعمی و کور در آیه دشمن اوست. و الوالألباب شیعیان علی (علیه السلام) هستند. که چنین توصیف شده‌اند: آن‌ها که به عهد الهی وفا می‌کنند، و پیمان را که در عالم ذر از آن‌ها در مورد ولایت اامام علی (علیه السلام) و روز غدیر گرفته‌شده نمی‌شکنند».
ابن‌عبّاس (رحمة الله علیه)- إِنَّ قَوْلَهُ تَعَالَی: أَ فَمَنْ یَعْلَمُ أَنَّما أُنْزِلَ إِلَیْکَ مِنْ رَبِّکَ الْحَقُّ هُوَ عَلِیُّ‌بْنُ‌أَبِی‌طَالِبٍ (علیه السلام).
ابن‌عبّاس (رحمة الله علیه)- أَ فَمَن یَعْلَمُ أَنَّمَا أُنزِلَ إِلَیْکَ مِن رَبِّکَ الحَقُّ؛ مقصود، علیّ‌بن‌ابی‌طالب (علیه السلام) است.
الصّادق (علیه السلام)- عَنْ عُقْبَهًَْ‌بْنِ‌خَالِدٍ قَالَ دَخَلْتُ عَلَی أَبِی‌عَبْدِاللَّهِ (علیه السلام) فَأَذِنَ لِی وَ لَیْسَ هُوَ فِی مَجْلِسِهِ فَخَرَجَ عَلَیْنَا مِنْ جَانِبِ الْبَیْتِ مِنْ عِنْدِ نِسَائِهِ وَ لَیْسَ عَلَیْهِ جِلْبَابٌ فَلَمَّا نَظَرَ إِلَیْنَا رَحَّبَ بِنَا ثُمَّ جَلَسَ ثُمَّ قَالَ أَنْتُمْ أُولُو الْأَلْبَابِ فِی کِتَابِ اللَّهِ قَالَ اللَّهُ: إِنَّما یَتَذَکَّرُ أُولُوا الْأَلْبابِ.
امام صادق (علیه السلام)- عقبه‌بن‌خالد گوید: خدمت امام صادق (علیه السلام) رسیدم. به من اجازه حضور داد، امّا امام (علیه السلام) در اتاق پذیرایی نبود. پس از نزد همسران و از خانه‌ی خود بدون آنکه جلباب (لباس رسمی) بر تن داشته باشد، سوی ما آمد. وقتی ما را دید، فرمود: «ملاقات و دیدار با شما را دوست دارم». سپس نشست و فرمود: «شما در قرآن به صاحبان خرد و عقل معرّفی شده‌اید؛ خداوند متعال فرموده است: إِنَّمَا یَتَذَکَّرُ أُوْلُواْ الأَلْبَابِ».
الرّسول (صلی الله علیه و آله)- عَنْ أَبِی‌أُمَامَهًَْ {الْبَاهِلِیِ} قَال: کُنَّا ذَاتَ یَوْمٍ عِنْدَ رَسُولِ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) جُلُوساً فَجَاءَنَا أَمِیرُالْمُؤْمِنِینَ علی‌بن‌أبیطالب (علیه السلام) وَ اتَّفَقَ مِنْ رَسُولِ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) قِیَامٌ فَلَمَّا رَأَی عَلِیّاً (علیه السلام) جَلَسَ فَقَالَ یَا ابْنَ أَبِیطَالِب ... لَقَدْ أَخَذَ اللَّهُ مِیثَاقِی وَ مِیثَاقَکَ وَ أَهْلَ مَوَدَّتِکَ وَ شِیعَتَکَ إِلَی یَوْمِ الْقِیَامَهًِْ فِیکُمْ شَفَاعَتِی ثُمَّ قَرَأَ: إِنَّما یَتَذَکَّرُ أُولُوا الْأَلْبابِ هُمْ شِیعَتُکَ یَا عَلِیُّ (علیه السلام).
پیامبر (صلی الله علیه و آله)- ابی‌امامه باهلی گوید: روزی محضر رسول‌خدا (صلی الله علیه و آله) نشسته بودیم که امیرالمؤمنین علیّ‌بن‌ابی‌طالب (علیه السلام) آمد و رسول‌خدا (صلی الله علیه و آله) برخاست [تا برود] و وقتی علی (علیه السلام) را دید، نشست و فرمود: «ای فرزند ابی‌طالب! خدا از من و تو و دوستدارانت و شیعیانت تا روز قیامت پیمان‌گرفته [که جز راه او راه دیگری را نپیماییم]. شفاعت من در مورد شما است». سپس این آیه را خواند: إِنَّما یَتَذَکَّرُ أُولُوا الْأَلْبابِ [و فرمود]: «ای علی (علیه السلام)! آنان شیعیان تو هستند».
الصّادق (علیه السلام)- تَفَکُّرُ سَاعَهًٍْ خَیْرٌ مِنْ عِبَادَهًِْ سَنَهًٍْ إِنَّما یَتَذَکَّرُ أُولُوا الْأَلْبابِ.
امام صادق (علیه السلام)- یک ساعت اندیشیدن بهتر از یک سال عبادت‌کردن است؛ زیرا خداوند فرموده است: إِنَّمَا یَتَذَکَّرُ أُوْلُواْ الأَلْبَابِ.
الباقر (علیه السلام)- أُولُوا الْأَلْبابِ أَیْ أُولُو الْعُقُولِ.
امام باقر (علیه السلام)- أُولُوا الْأَلْبابِ؛ یعنی صاحبان عقل.
الحسن (علیه السلام)- إِذَا طَلَبْتُمُ الْحَوَائِجَ فَاطْلُبُوهَا مِنْ أَهْلِهَا قِیلَ یَا ابْنَ رَسُولِ اللَّهِ (علیه السلام) وَ مَنْ أَهْلُهَا قَالَ الَّذِینَ قَصَّ اللَّهُ فِی کِتَابِهِ وَ ذَکَرَهُمْ فَقَالَ: إِنَّما یَتَذَکَّرُ أُولُوا الْأَلْبابِ قَالَ هُمْ أُولُو الْعُقُول.
امام حسن (علیه السلام)- اگر حاجتی می‌خواهید از اهلش بخواهید، عرض شد: «ای فرزند رسول‌خدا (صلی الله علیه و آله)! اهلش کیست»؟ فرمود: «آن‌ها که خدا در کتابش بیان کرده و ذکر نموده و فرمود: إِنَّما یَتَذَکَّرُ أُولُوا الْأَلْبابِ و فرمود: «آن‌ها خردمندانند».
الکاظم (علیه السلام)- عَنْ هِشَامِ‌بْنِ‌الْحَکَمِ، قَالَ: قَالَ لِی أبُوالْحَسَنُ‌مُوسَی‌بْن‌جَعفَرٍ (علیه السلام) ثم ذَکَرَ أُولِی الْأَلْبَابِ بِأَحْسَنِ الذِّکْرِ وَ حَلَّاهُمْ بِأَحْسَنِ الْحِلْیَهًِْ فَقَال: أَ فَمَنْ یَعْلَمُ أَنَّما أُنْزِلَ إِلَیْکَ مِنْ رَبِّکَ الْحَقُّ کَمَنْ هُوَ أَعْمی إِنَّما یَتَذَکَّرُ أُولُوا الْأَلْبابِ.
امام کاظم (علیه السلام)- هشام‌بن‌حکم گوید: امام کاظم (علیه السلام) فرمود: سپس پروردگار متعال خردمندان و اوصاف آن‌ها را به بهترین القاب بیان فرمود و به بهترین زیور آراست و فرمود: أَفَمَن یَعْلَمُ أَنَّمَا أُنزِلَ إِلَیْکَ مِن رَبِّکَ الْحَقُّ کَمَنْ هُوَ أَعْمَی إِنَّمَا یَتَذَکَّرُ أُوْلُواْ الأَلْبَابِ.
الرّسول (صلی الله علیه و آله)- مَا قَسَمَ اللَّهُ لِلْعِبَادِ شَیْئاً أَفْضَلَ مِنَ الْعَقْلِ فَنَوْمُ الْعَاقِلِ أَفْضَلُ مِنْ سَهَرِ الْجَاهِلِ وَ إِفْطَارُ الْعَاقِلِ أَفْضَلُ مِنْ صَوْمِ الْجَاهِلِ وَ إِقَامَهًُْ الْعَاقِلِ أَفْضَلُ مِنْ شُخُوصِ الْجَاهِلِ وَ لَا بَعَثَ اللَّهُ رَسُولًا وَ لَا نَبِیّاً حَتَّی یَسْتَکْمِلَ الْعَقْلَ وَ یَکُونَ عَقْلُهُ أَفْضَلَ مِنْ عُقُولِ جَمِیعِ أُمَّتِهِ وَ مَا یُضْمِرُ النَّبِیُّ (صلی الله علیه و آله) فِی نَفْسِهِ أَفْضَلُ مِنِ اجْتِهَادِ الْمُجْتَهِدِینَ وَ مَا أَدَّی الْعَاقِلُ فَرَائِضَ اللَّهِ حَتَّی عَقَلَ مِنْهُ وَ لَا بَلَغَ جَمِیعُ الْعَابِدِینَ فِی فَضْلِ عِبَادَتِهِمْ مَا بَلَغَ الْعَاقِلُ إِنَّ الْعُقَلَاءَ هُمْ أُولُو الْأَلْبَابِ الَّذِینَ قَالَ اللَّهُ عَزَّوَجَلَّ: إِنَّما یَتَذَکَّرُ أُولُوا الْأَلْبابِ.
پیامبر (صلی الله علیه و آله)- خدا چیزی برتر از عقل را برای بندگانش تقسیم نکرده است. پس خواب عاقل از شب‌زنده‌داری جاهل برتر است؛ افطار خردمند از روزه‌داری نادان بهتر است؛ و اقامت عاقل در منزلش، از مسافرت جاهل برتر است. خدا رسول و پیامبری را مبعوث نکرد مگر برای استکمال عقل. و عقل پیامبر، از عقل‌های تمام پیروانش برتر است و آنچه که پیامبر در نهان دارد، از اجتهاد مجتهدان بالاتر است. و عاقل واجبات خدا را ادا نمی‌کند، مگر با عقل از جانب خدا دریابد، و همه عبادت‌کنندگان از نظر برتری عبادتشان، به عبادت عاقل نمی‌رسند. همانا عاقلان الوالألباب هستند که خداوند در قرآن فرموده است: إِنَّما یَتَذَکَّرُ أُولُوا الْأَلْباب.