آیه ۱۲ - سوره عنکبوت

آیه وَ قالَ الَّذِينَ كَفَرُوا لِلَّذِينَ آمَنُوا اتَّبِعُوا سَبِيلَنا وَ لْنَحْمِلْ خَطاياكُمْ وَ ما هُمْ بِحامِلِينَ مِنْ خَطاياهُمْ مِنْ شَيْءٍ إِنَّهُمْ لَكاذِبُونَ [12]

وكافران به مؤمنان گفتند:«شما از راه ما پيروى‌كنيد،[و اگر گناهى داشته‌باشد] ما گناهانتان را برعهده مى‌گيريم.» آنان هرگز چيزى ازگناهان اين‌ها را بر عهده نخواهند‌گرفت؛آنان به يقين دروغگو هستند.

۱
(عنکبوت/ ۱۲)

علیّ‌ّبن‌ابراهیم (رحمة الله علیه)- قَوْلُهُ وَ لْنَحْمِلْ خَطایاکُمْ قَالَ کَانَ الْکُفَّارُ یَقُولُونَ لِلْمُؤْمِنِینَ کُونُوا مَعَنَا فَإِنَّ الَّذِی تَخَافُونَ أَنْتُمْ لَیْسَ بِشَیْءٍ فَإِنْ کَانَ حَقّاً فَنَحْمِلُ نَحْنُ ذُنُوبَکُمْ فَیُعَذِّبُهُمُ اللَّهُ مَرَّتَیْنِ مَرَّهًًْ بِذُنُوبِهِمْ وَ مَرَّهًًْ بِذُنُوبِ غَیْرِهِمْ.

علیّ‌ّبن‌ابراهیم (رحمة الله علیه)- وَ لْنَحْمِلْ خَطایاکُمْ؛ کفّار به مؤمنین می‌گفتند: با ما باشید آنچه موجب ترس شما است اهمیتی ندارد. اگر صحیح باشد ما گناهان شما را به گردن می‌گیریم. خداوند آن‌ها را دو مرتبه عذاب می‌کند یک بار به‌واسطه‌ی گناهان خودشان و یک بار به‌واسطه‌ی گناهان دیگران.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۱، ص۳۳۰
بحار الأنوار، ج۹، ص۲۲۹/ القمی، ج۲، ص۱۴۸
۲
(عنکبوت/ ۱۲)

الباقر (علیه السلام)- ِ عَنْ إِسْحَاقَ اللَّیْثِیِّ قَالَ قُلْتُ لِأَبِی‌جَعْفَرٍ‌مُحَمَّدِ‌بْنِ‌عَلِیٍّ الْبَاقِرِ (علیه السلام) یَا ابْنَ رَسُولِ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) ِ أَخْبِرْنِی عَنِ الْمُؤْمِن ... قَالَ فَإِذَا عُرِضَتْ هَذِهِ الْأَعْمَالُ کُلُّهَا عَلَی اللَّهِ عَزَّوَجَلَّ قَالَ أَنَا عَدْلٌ لَا أَجُورُ وَ مُنْصِفٌ لَا أَظْلِمُ وَ حَکَمٌ لَا أَحِیفُ وَ لَا أَمِیلُ وَ لَا أَشْطُطُ أَلْحِقُوا الْأَعْمَالَ السَّیِّئَهًَْ الَّتِی اجْتَرَحَهَا الْمُؤْمِنُ بِسِنْخِ النَّاصِبِ وَ طِینَتِهِ وَ أَلْحِقُوا الْأَعْمَالَ الْحَسَنَهًَْ الَّتِی اکْتَسَبَهَا النَّاصِبُ بِسِنْخِ الْمُؤْمِنِ وَ طِینَتِهِ رُدُّوهَا کُلَّهَا إِلَی أَصْلِهَا ... فَقُلْتُ یَا ابْنَ رَسُولِ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) مَا أَعْجَبَ هَذَا تُؤْخَذُ حَسَنَاتُ أَعْدَائِکُمْ فَتُرَدُّ عَلَی شِیعَتِکُمْ وَ تُؤْخَذُ سَیِّئَاتُ مُحِبِّیکُمْ فَتُرَدُّ عَلَی مُبْغِضِیکُمْ قَالَ إِی وَ اللَّهِ الَّذِی لَا إِلَهَ إِلَّا هُوَ فَالِقِ الْحَبَّهًِْ وَ بَارِئِ النَّسَمَهًِْ وَ فَاطِرِ الْأَرْضِ وَ السَّمَاءِ مَا أَخْبَرْتُکَ إِلَّا بِالْحَقِّ وَ مَا أَتَیْتُکَ إِلَّا بِالصِّدْقِ وَ ما ظَلَمَهُمُ اللَّهُ وَ مَا اللَّهُ بِظَلَّامٍ لِلْعَبِیدِ وَ إِنَّ مَا أَخْبَرْتُکَ لَمَوْجُودٌ فِی الْقُرْآنِ کُلَّهُ{کُلُّهُ} قُلْتُ هَذَا بِعَیْنِهِ یُوجَدُ فِی الْقُرْآنِ قَالَ نَعَمْ یُوجَدُ فِی أَکْثَرَ مِنْ ثَلَاثِینَ مَوْضِعاً فِی الْقُرْآنِ أَتُحِبُّ أَنْ أَقْرَأَ ذَلِکَ عَلَیْکَ قُلْتُ بَلَی یَا ابْنَ‌رَسُولِ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) فَقَالَ قَالَ اللَّهُ عَزَّوَجَلَّ وَ قالَ الَّذِینَ کَفَرُوا لِلَّذِینَ آمَنُوا اتَّبِعُوا سَبِیلَنا وَ لْنَحْمِلْ خَطایاکُمْ وَ ما هُمْ بِحامِلِینَ مِنْ خَطایاهُمْ مِنْ شَیْءٍ إِنَّهُمْ لَکاذِبُونَ* وَ لَیَحْمِلُنَّ أَثْقالَهُمْ وَ أَثْقالًا مَعَ أَثْقالِهِمْ.

امام باقر (علیه السلام)- اسحاق لیثی گوید: به امام باقر (علیه السلام) عرض کردم: «ای پسر رسول خدا! (صلی الله علیه و آله) به من از مؤمن خبر بده ...» فرمود: «چون این اعمال (اعمالِ بدِ مؤمن و اعمالِ نیکِ ناصبی) بر حق تبارک‌وتعالی عرضه شود، می‌فرماید: «من عادل بوده، جور و ستم نمی‌کنم، منصف هستم ظلم را روا نمی‌دارم، حاکم بوده در حکم خود جور نکرده و از صواب میل به خطاء ننموده و از حق و واقع دور نمی‌شوم، اعمال زشت را که مؤمن را مرتکب شده ملحق به سنخ ناصب و طینتش کنید و اعمال حسنه و پسندیده را که ناصبی کسب نموده به سنخ مؤمن و طینت وی ملحق سازید. تمام این افعال را به اصل خود برگردانید ...». عرض‌کردم: «ای فرزند رسول خدا! (صلی الله علیه و آله) چقدر عجیب و شگفت انگیز است!! آیا اعمال حسنه و کردار نیک دشمنان را می‌گیرند و به شیعیان شما می‌دهند و در مقابل اعمال زشت دوستان شما را اخذ کرده و بر مبغضین شما رد می‌کنند»؟ حضرت فرمود: «آری! خدایی که معبودی غیر از او نیست، شکافنده‌ی حبّه و آفریننده‌ی انسان و ایجادکننده‌ی زمین و آسمان است؛ جز حق به تو خبر ندادم و جز صدق و راستی سخنی برایت نگفتم. خدا به بندگانش ظلم نکرده، و نسبت به آن‌ها ستمکار نیست، او ظلّام نسبت به عباد نیست و آنچه به تو خبر دادم در قرآن تمامش می‌باشد». عرض کردم: «این اخبار عیناً در قرآن می‌باشد»؟ فرمود: «بلی! در بیش از سی مورد از قرآن می‌باشد، آیا دوست داری بر تو آیاتش را قرائت کنم»؟ عرض کردم: «بلی ای فرزند رسول خدا! (صلی الله علیه و آله)»! حضرت فرمود: «خداوند متعال می‌فرماید: و کافران به مؤمنان گفتند: «شما از راه ما پیروی‌کنید، [و اگر گناهی داشته‌باشد] ما گناهانتان را برعهده می‌گیریم.» آنان هرگز چیزی ازگناهان اینها را بر عهده نخواهندگرفت؛ آنان به یقین دروغگو هستند* آن‌ها بار سنگین [گناهان] خویش را بر دوش می‌کشند، و [همچنین] بارهای سنگین دیگری را اضافه بر بارهای سنگین خود».

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۱، ص۳۳۲
بحار الأنوار، ج۵، ص۲۳۱/ بحار الأنوار، ج۶۴، ص۱۰۶؛ «بتفاوت»/ علل الشرایع، ج۲، ص۶۱۰/ البرهان
بیشتر