آیه ۳۲ - سوره عنکبوت

آیه قالَ إِنَّ فِيها لُوطاً قالُوا نَحْنُ أَعْلَمُ بِمَنْ فِيها لَنُنَجِّيَنَّهُ وَ أَهْلَهُ إِلَّا امْرَأَتَهُ كانَتْ مِنَ الْغابِرِينَ [32]

[ابراهيم] گفت: «در آنجا لوط است»! گفتند: «ما به كسانى كه در آن هستند آگاه‌تريم؛ او و خانواده اش را نجات مى‌دهيم؛ جز همسرش كه از بازماندگان در شهرو از هلاك شدگان خواهد بود.»

۱
(عنکبوت/ ۳۲)

الصّادق (علیه السلام)- إِنَّ اللَّهَ عَزَّوَجَلَّ بَعَثَ أَرْبَعَهًَْ أَمْلَاکٍ فِی إِهْلَاکِ قَوْمِ لُوطٍ (علیه السلام) جَبْرَئِیلَ وَ مِیکَائِیلَ وَ إِسْرَافِیلَ وَ کَرُوبِیلَ فَمَرُّوا بِإِبْرَاهِیمَ (علیه السلام) ... فَقَالَ لَهُمْ إِبْرَاهِیمُ (علیه السلام) لِمَا ذَا جِئْتُمْ قَالُوا فِی إِهْلَاکِ قَوْمِ لُوطٍ (علیه السلام) فَقَالَ لَهُمْ إِنْ کَانَ فِیهِمْ مِائَهًٌْ مِنَ الْمُؤْمِنِینَ أَ تُهْلِکُونَهُمْ فَقَالَ جَبْرَئِیلُ لَا قَالَ فَإِنْ کَانَ فِیهَا خَمْسُونَ قَالَ لَا قَالَ فَإِنْ کَانَ فِیهَا ثَلَاثُونَ قَالَ لَا قَالَ فَإِنْ کَانَ فِیهَا عِشْرُونَ قَالَ لَا قَالَ فَإِنْ کَانَ فِیهَا عَشَرَهًٌْ قَالَ لَا قَالَ فَإِنْ کَانَ فِیهَا خَمْسَهًٌْ قَالَ لَا قَالَ فَإِنْ کَانَ فِیهَا وَاحِدٌ قَالَ لَا قَالَ فَإِنَّ فِیها لُوطاً قالُوا نَحْنُ أَعْلَمُ بِمَنْ فِیها لَنُنَجِّیَنَّهُ وَ أَهْلَهُ إِلَّا امْرَأَتَهُ کانَتْ مِنَ الْغابِرِینَ.

امام صادق (علیه السلام)- خداوند متعال برای نابود کردن قوم لوط (علیه السلام) چهار فرشته با نام‌های جبرئیل، میکائیل، اسرافیل و کروبیل فرستاد. آن‌ها درحالی‌که عمّامه بر سر داشتند، بر ابراهیم (علیه السلام) گذرکردند ... ابراهیم (علیه السلام) به آن‌ها فرمود: «برای چه آمده‌اید»؟ گفتند: «برای هلاکت قوم لوط (علیه السلام)». فرمود: «اگر در میان آن‌ها صد نفر مؤمن باشند آن‌ها را هلاک می‌کنید»؟ جبرئیل (علیه السلام)عرض کرد: «نه». ابراهیم (علیه السلام) فرمود: «اگر پنجاه نفر باشند»؟ گفت: «نه»! ابراهیم (علیه السلام) فرمود: «اگر سی نفر باشند»؟ گفت: «نه»! حضرت فرمود: «اگر بیست نفر باشند»؟ گفت: «نه»! حضرت فرمود: «اگر ده نفر باشند»؟ گفت: «نه»! ابراهیم (علیه السلام) فرمود: «اگر پنج نفر باشند»؟ گفت: «نه»! حضرت ابراهیم (علیه السلام) فرمود: «اگر یک نفر باشد»؟ گفت: «نه»! [در این‌هنگام] ابراهیم (علیه السلام) گفت: «در آنجا لوط است»! گفتند: «ما به کسانی که در آن هستند آگاه‌تریم؛ او و خانواده‌اش را نجات می‌دهیم؛ جز همسرش که از بازماندگان در شهر و از هلاک‌شدگان خواهد بود».

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۱، ص۳۷۲
الکافی، ج۵، ص۵۴۶/ نورالثقلین
۲
(عنکبوت/ ۳۲)

الباقر (علیه السلام)- ٍ عَنْ أَبِی‌بَصِیرٍ قَال ... قَالَ أَبُو جَعْفَرٍ (علیه السلام) فَلَمَّا اشْتَدَّ أَسَفُ اللَّهِ عَلَی قَوْمِ لُوطٍ (علیه السلام) وَ قَدَّرَ عَذَابَهُمْ وَ قَضَی أَنْ یُعَوِّضَ إِبْرَاهِیمَ (علیه السلام) مِنْ عَذَابِ قَوْمِ لُوطٍ (علیه السلام) بِغُلَامٍ عَلِیمٍ فَیُسَلِّیَ بِهِ مُصَابَهُ بِهَلَاکِ قَوْمِ لُوطٍ (علیه السلام) فَبَعَثَ اللَّهُ رُسُلًا إِلَی إِبْرَاهِیمَ (علیه السلام) یُبَشِّرُونَهُ بِإِسْمَاعِیلَ (علیه السلام) فَدَخَلُوا عَلَیْهِ لَیْلًا فَفَزِعَ مِنْهُمْ وَ خَافَ أَنْ یَکُونُوا سُرَّاقاً فَلَمَّا رَأَتْهُ الرُّسُلُ فَزِعاً مَذْعُوراً قَالُوا سَلاماً قالَ سَلَامٌ. إِنَّا مِنْکُمْ وَجِلُونَ قالُوا لا تَوْجَلْ. إِنَّا رُسُلُ رَبِّکَ نُبَشِّرُکَ بِغُلامٍ عَلِیمٍ قَالَ أَبُوجَعْفَرٍ (علیه السلام) وَ الْغُلَامُ الْعَلِیمُ هُوَ إِسْمَاعِیلُ (علیه السلام) مِنْ هَاجَرَ فَقالَ إِبْرَاهِیمُ (علیه السلام) لِلرُّسُلِ أَ بَشَّرْتُمُونِی عَلی أَنْ مَسَّنِیَ الْکِبَرُ فَبِمَ تُبَشِّرُونَ قالُوا بَشَّرْناکَ بِالْحَقِّ فَلا تَکُنْ مِنَ الْقانِطِینَ فَقالَ إِبْرَاهِیمُ (علیه السلام) فَما خَطْبُکُمْ بَعْدَ الْبِشَارَهًِْ قالُوا إِنَّا أُرْسِلْنا إِلی قَوْمٍ مُجْرِمِینَ قَوْمِ لُوطٍ (علیه السلام) إِنَّهُمْ کَانُوا قَوْماً فَاسِقِینَ لِنُنْذِرَهُمْ عَذَابَ رَبِّ الْعَالَمِینَ قَالَ أَبُوجَعْفَرٍ (علیه السلام) فَقالَ إِبْرَاهِیمُ (علیه السلام) لِلرُّسُلِ إِنَّ فِیها لُوطاً قالُوا نَحْنُ أَعْلَمُ بِمَنْ فِیها لَنُنَجِّیَنَّهُ وَ أَهْلَهُ أَجْمَعِینَ إِلَّا امْرَأَتَهُ قَدَّرْنا إِنَّها لَمِنَ الْغابِرِینَ.

امام باقر (علیه السلام)- ابابصیر گوید: ... امام باقر (علیه السلام) فرمود: «وقتی در اثر کثرت فعل گناه غضب حق تعالی بر قوم لوط (علیه السلام) شدید شد و بر آن‌ها عذاب مقدّر فرمود و جناب ابراهیم (علیه السلام) وقتی از حکم الهی به عذاب قوم لوط مطّلع شد سخت محزون و اندوهگین گردید و پروردگار مهربان به منظور تسلّی خاطر پیامبرش و اینکه آن حضرت را از غم و اندوه بیرون آورد فرشتگانی را به رسالت نزد آن حضرت فرستاد که به او بشارت دهند به زودی فرزندی دانا به وی عنایت خواهد شد و حضرت اسماعیل (علیه السلام) را به او خواهد داد، فرشتگان بر جناب ابراهیم (علیه السلام) شب داخل شدند، آن حضرت ترسید و پنداشت که دزدان به خانه‌اش آمده‌اند رسولان وقتی فزع و وحشت آن حضرت را دیدند گفتند: «سلام بر تو». ابراهیم (علیه السلام) جواب سلام آن‌ها را داده و گفت: «از اینکه بی‌موقع بر من داخل شدید بیمناک هستم». آن‌ها گفتند: «نترس ما رسولان پروردگارت بوده و آمده‌ایم تو را به فرزندی دانا بشارت دهیم». امام باقر (علیه السلام) فرمود: «مقصود از غُلَامٌ عَلِیم حضرت اسماعیل‌بن‌هاجر (علیه السلام) می‌باشد». حضرت ابراهیم (علیه السلام) به رسولان فرمود: «مرا در این سنّ پیری مژده فرزند می‌دهید، نشانه‌ی این مژده چیست»؟ گفتند: «ما تو را به حق بشارت دادیم و تو هرگز از لطف خدا ناامید مباش». ابراهیم (علیه السلام) فرمود: «بعد از بشارت بگویید کار شما چیست»؟ رسولان پاسخ دادند: «ما را بر قومی زشتکار فرستاده‌اند (حجر/۵۸)، ایشان، قوم لوط (علیه السلام) بوده که مردمی فاسق هستند ما آمده‌ایم تا آن‌ها را از عذاب پروردگار عالمیان بیم دهیم». ابراهیم (علیه السلام) به فرشتگان فرمود: «در میان این قوم لوط می‌باشد»! فرشتگان گفتند: «ما به کسی که در میان ایشان هست واقف و آگاهیم، ما او و تمام اهلش غیر از همسری که داشته و مقدّر کرده‌ایم که با زشتکاران هلاک شود را از بلا نجات خواهیم داد».

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۱، ص۳۷۴
بحار الأنوار، ج۱۲، ص۱۴۷/ العیاشی، ج۲، ص۲۴۴؛ «بتفاوت لفظی»/ علل الشرایع، ج۲، ص۵۴۸
۳
(عنکبوت/ ۳۲)

الصّادقین (علیها السلام)- إِنَّ الْمَلَائِکَهًَْ لَمَّا جَاءَتْ فِی هَلَاکِ قَوْمِ لُوط (علیه السلام) ... فَجَادَلَ إِبْرَاهِیمُ (علیه السلام) عَنْهُمْ وَ قالَ إِنَّ فِیها لُوطاً (علیه السلام) قَالَ جَبْرَئِیلُ نَحْنُ أَعْلَمُ بِمَنْ فِیها.

امام باقر (علیه السلام) و امام صادق (علیه السلام)- هنگامی‌که فرشتگان برای هلاک قوم لوط (علیه السلام) آمدند ... باری ابراهیم (علیه السلام) با فرشتگان عذاب به مجادله پرداخت و فرمود: چگونه این قوم را هلاک می‌کنید و حال آنکه در میان ایشان لوط می‌باشد؟

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۱، ص۳۷۴
بحار الأنوار، ج۱۲، ص۱۶۰/ العیاشی، ج۲، ص۱۵۴؛ «ان الملایکهًْ ... عنهم و قال» محذوف
۴
(عنکبوت/ ۳۲)

علیّ‌ّبن‌ابراهیم (رحمة الله علیه)- قَالَ إِبْرَاهِیمُ (علیه السلام) لِجَبْرَئِیلَ بِمَا ذَا أُرْسِلْتَ قَالَ بِهَلَاکِ قَوْمِ لُوطٍ (علیه السلام) فَقَالَ إِبْرَاهِیمُ (علیه السلام) إِنَّ فِیها لُوطاً قَالَ جَبْرَئِیلُ نَحْنُ أَعْلَمُ بِمَنْ فِیها لَنُنَجِّیَنَّهُ وَ أَهْلَهُ إِلَّا امْرَأَتَهُ کانَتْ مِنَ الْغابِرِینَ.

علیّ‌ّبن‌ابراهیم (رحمة الله علیه)- ابراهیم (علیه السلام) به جبرئیل (علیه السلام) گفت: «ای جبرئیل! (علیه السلام) برای چه مأموریتی ارسال شده‌ای»؟! پاسخ داد: «برای هلاکت قوم لوط (علیه السلام)»! ابراهیم (علیه السلام) گفت: «همانا لوط در میان ایشان است»، جبرئیل (علیه السلام) از جانب خداوند پاسخ داد: «ما به کسانی که در آن هستند آگاهتریم؛ او و خانواده اش را نجات می‌دهیم؛ جز همسرش که از بازماندگان در شهرو از هلاک شدگان خواهد بود.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۱، ص۳۷۴
بحار الأنوار، ج۱۲، ص۱۵۶
بیشتر