آیه وَ قارُونَ وَ فِرْعَوْنَ وَ هامانَ وَ لَقَدْ جاءَهُمْ مُوسى بِالْبَيِّناتِ فَاسْتَكْبَرُوا فِي الْأَرْضِ وَ ما كانُوا سابِقِينَ [39]
و «قارون» و «فرعون» و «هامان» را نيز [هلاك كرديم]؛ موسى با دلايل روشن به سراغشان آمد، امّا آنان در زمين تكبر ورزيدند، ولى نتوانستند [بر خدا] پيشى گيرند.
علیّّبنابراهیم (رحمة الله علیه)- قَوْلُهُ وَ قارُونَ وَ فِرْعَوْنَ وَ هامانَ وَ لَقَدْ جاءَهُمْ إِلَی قَوْلِهِ سابِقِینَ فَهَذَا رَدٌّ عَلَی الْمُجَبِّرَهًِْ الَّذِینَ زَعَمُوا أَنَّ الْأَفْعَالَ لِلَّهِ عَزَّوَجَلَّ وَ لَا صُنْعَ لَهُمْ فِیهَا وَ لَا اکْتِسَابَ فَرَدَّ اللَّهُ عَلَیْهِمْ فَقَالَ فَکُلًّا أَخَذْنا بِذَنْبِهِ وَ لَمْ یَقُلْ بِفِعْلِنَا لِأَنَّهُ عَزَّوَجَلَّ أَعْدَلُ مِنْ أَنْ یُعَذِّبَ الْعَبْدَ عَلَی فِعْلِهِ الَّذِی یُجْبِرُهُ عَلَیْهِ.
علیّّبنابراهیم (رحمة الله علیه)- وَقَارُونَ وَفِرْعَوْنَ وَهَامَانَ وَلَقَدْ جَاءهُم مُّوسَی بِالْبَیِّنَاتِ فَاسْتَکْبَرُوا فِی الْأَرْضِ وَمَا کَانُوا سَابِقِینَ، این آیه باور جبریون را که گمان میکنند فاعل همهی افعال خداوند عزّوجلّ است و آنها هیچ نقشی و ثوابی در آن ندارند، باطل میکند؛ زیرا خداوند به آنها پاسخ داده و میفرماید: فَکُلًّا أَخَذْنَا بِذَنبِهِ و نفرمود: بِفِعلِنَا به؛ زیرا خدای عزّوجلّ عادلتر از آن است که بندهاش را به خاطر فعلش که او را مجبور به انجام آن کرده، عذابدهد.
الرّسول (صلی الله علیه و آله)- ثُمَّ قَالَ {ابوذر (رحمة الله علیه)} أَ لَسْتُمْ تَشْهَدُونَ أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ ص قَالَ شَرُّ الْأَوَّلِینَ وَ الْآخِرِینَ اثْنَا عَشَرَ سِتَّهًٌْ مِنَ الْأَوَّلِینَ وَ سِتَّهًٌْ مِنَ الْآخِرِینَ ثُمَ سَمَّی السِّتَّهًَْ مِنَ الْأَوَّلِینَ ابْنَ آدَمَ الَّذِی قَتَلَ أَخَاهُ وَ فِرْعَوْنَ وَ هَامَانَ وَ قَارُونَ وَ السَّامِرِیَّ وَ الدَّجَّالَ اسْمُهُ فِی الْأَوَّلِینَ وَ یَخْرُجُ فِی الْآخِرِین.
پیامبر (صلی الله علیه و آله)- ابوذر (رحمة الله علیه) گوید: شما گواه نیستید که رسول خدا (صلی الله علیه و آله) فرمود: «بدترین مردم از اوّلین و آخرین دوازده نفر هستند: شش تن از پیشینیان و شش تن از متأخّرین؟ سپس شش نفر پیشینیان را چنین نام برد: فرزند آدم که برادرش را کشت، فرعون، هامان، قارون، سامری و دجّال که نامش در میان پیشینیان است ولی با متأخّرین خروج میکند».
أمیرالمؤمنین (علیه السلام)- إِنَّ فِی التَّابُوتِ الْأَسْفَلِ مِنَ النَّارِ سِتَّهًًْ مِنَ الْأَوَّلِینَ وَ سِتَّهًًْ مِنَ الْآخِرِینَ، فَأَمَّا السِّتَّهًُْ مِنَ الْأَوَّلِینَ: فَابْنُ آدَمَ (علیه السلام) الَّذِی قَاتَلَ أَخِیهِ، وَ فِرْعَوْنُ الْفَرَاعِنَهًِْ، وَ السَّامِرِیُّ، وَ الدَّجَّالُ، کِتَابُهُ فِی الْأَوَّلِینَ، وَ یَخْرُجُ فِی الْآخِرِینَ وَ هَامَانُ، وَ قَارُون.
امام علی (علیه السلام)- در تابوت ته دوزخ شش نفر از امّتهای پیشین جا دارند و شش نفر از امّت آخرالزّمان؛ اما آن شش نفر که از پیشینیاناند: فرزند آدم (علیه السلام) است که برادرش را کشت و فرعون فرعونها است و سامری است و دجّال است که نامش در زمرهی پیشینیان است ولی در آخرالزّمان خروج خواهد کرد و هامان و قارون.