آیه ۱۷ - سوره عنکبوت

آیه إِنَّما تَعْبُدُونَ مِنْ دُونِ اللهِ أَوْثاناً وَ تَخْلُقُونَ إِفْكاً إِنَّ الَّذِينَ تَعْبُدُونَ مِنْ دُونِ اللهِ لايَمْلِكُونَ لَكُمْ رِزْقاً فَابْتَغُوا عِنْدَ اللهِ الرِّزْقَ وَ اعْبُدُوهُ وَ اشْكُرُوا لَهُ إِلَيْهِ تُرْجَعُونَ [17]

شماغير از خدا فقط بت‌هايى[از سنگ و چوب] را مى‌پرستيد و دروغى به هم مى‌بافيد؛ آن‌ها‌يى را كه غير از خدا پرستش مى‌كنيد، مالك هيچ گونه روزى براى شما نيستند؛ روزى را تنها نزد خدا بطلبيد و او را پرستش‌كنيد و شكر او را به جا آوريد كه به سوى او بازگردانده مى‌شويد.

۱
(عنکبوت/ ۱۷)

علیّ‌ّبن‌ابراهیم (رحمة الله علیه)- وَ تَخْلُقُونَ إِفْکاً أَیْ تُقَدِّرُونَ کَذِباً إِنَّ الَّذِینَ تَعْبُدُونَ إِلَی قَوْلِهِ إِلَیْهِ تُرْجَعُونَ وَ انْقَطَعَ خَبَرُ إِبْرَاهِیمَ (علیه السلام) ثُمَّ خَاطَبَ اللَّهُ أُمَّهًَْ مُحَمَّدٍ (صلی الله علیه و آله) فَقَالَ وَ إِنْ تُکَذِّبُوا إِلَی قَوْلِهِ وَ أُولئِکَ لَهُمْ عَذابٌ أَلِیمٌ ثُمَّ عَطَفَ عَلَی خَبَرِ إِبْرَاهِیمَ (علیه السلام) فَقَالَ فَما کانَ جَوابَ قَوْمِهِ إِلَی قَوْلِهِ لِقَوْمٍ یُؤْمِنُونَ فَهَذَا مِنَ الْمُنْقَطِعِ الْمَعْطُوف.

علیّ‌ّبن‌ابراهیم (رحمة الله علیه)- منظور از تَخْلُقُونَ إِفْکًا؛ این است که دروغ‌پردازی می‌کنید. ماجرای حضرت ابراهیم (علیه السلام) با آیه: إِنَّ الَّذِینَ تَعْبُدُونَ مِنْ دُونِ اللهِ لایَمْلِکُونَ لَکُمْ رِزْقاً فَابْتَغُوا عِنْدَ اللهِ الرِّزْقَ وَ اعْبُدُوهُ وَ اشْکُرُوا لَهُ إِلَیْهِ تُرْجَعُونَ؛ قطع می‌شود و از این پس خداوند امّت محمّد (صلی الله علیه و آله) را مورد خطاب قرار داده و می‌فرماید: وَ إِن تُکَذِّبُواْ فَقَدْ کَذَّبَ أُمَمٌ ...ِ وَ أُوْلَئکَ لهَمْ عَذَابٌ أَلِیم؛ سپس دوباره به ماجرای ابراهیم (علیه السلام) بازگشته و می‌فرماید: پاسخ قوم او جز این نبود که گفتند: بکشیدش یا بسوزانیدش. و خدایش از آتش برهانید. (عنکبوت/۲۴) و این روش را «منقطع معطوف» مینامند.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۱، ص۳۴۲
بحار الأنوار، ج۲۸، ص۱۲/ القمی، ج۲۹، ص۱۴۸/ البرهان
بیشتر