آیه ۴۴ - سوره قلم

آیه فَذَرْني وَ مَنْ يُكَذِّبُ بِهذَا الْحَديثِ سَنَسْتَدْرِجُهُمْ مِنْ حَيْثُ لا يَعْلَمُونَ [44]

اكنون مرا با آن‌ها كه اين سخن را تكذيب مى‌كنند واگذار! ما آنان را از آنجا كه نمى‌دانند بتدريج به‌سوى عذاب پيش مى‌بريم.

۱
(قلم/ ۴۴)

الصّادق (علیه السلام)- عَنْ عُمَرَ‌بْنِ‌یَزِیدَ قَالَ: قُلْتُ لِأَبِی‌عَبْدِاللَّهِ (علیه السلام) إِنِّی سَأَلْتُ اللَّهَ عَزَّوَجَلَّ أَنْ یَرْزُقَنِی مَالًا فَرَزَقَنِی وَ إِنِّی سَأَلْتُ اللَّهَ أَنْ یَرْزُقَنِی وَلَداً فَرَزَقَنِی وَلَداً وَ سَأَلْتُهُ أَنْ یَرْزُقَنِی دَاراً فَرَزَقَنِی وَ قَدْ خِفْتُ أَنْ یَکُونَ ذَلِکَ اسْتِدْرَاجاً فَقَالَ أَمَا وَ اللَّهِ مَعَ الْحَمْدِ فَلَا.

امام صادق (علیه السلام)- عمربن‌یزید گوید: به امام صادق (علیه السلام) عرض کردم: از خداوند خواستم مالی به من بدهد او هم عطاء فرمود و از او فرزندی خواستم آن را هم داد، از وی خانه‌ای خواستم آن را هم بخشید، فکر می‌کنم خداوند مرا آزمایش می‌کند و می‌خواهد کم‌کم مرا مؤاخذه کند، فرمود: «نه به خدا اگر شکر کنی باکی نیست».

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۶، ص۵۰۲
الکافی، ج۲، ص۹۷/ نورالثقلین
۲
(قلم/ ۴۴)

الصّادق (علیه السلام)- إِذَا أَرَادَ اللَّهُ تَعَالَی بِعَبْدٍ خَیْراً فَأَذْنَبَ ذَنْباً تَبِعَهُ بِنَقِمَهًْ وَ یُذَکِّرُهُ الِاسْتِغْفَارَ وَ إِذَا أَرَادَ اللَّهُ تَعَالَی بِعَبْدٍ شَرّاً فَأَذْنَبَ ذَنْباً تَبِعَهُ بِنِعْمَهًْ لِیُنْسِیَهُ الِاسْتِغْفَارَ وَ یَتَمَادَی بِهِ وَ هُوَ قَوْلُ اللَّهِ تَعَالَی سَنَسْتَدْرِجُهُمْ مِنْ حَیْثُ لا یَعْلَمُونَ بِالنِّعَمِ عِنْدَ الْمَعَاصِی.

امام صادق (علیه السلام)- هرگاه خداوند بخواهد به بنده‌ای خیری برساند؛ اگر او مرتکب گناهی شد خداوند او را در مشکلی گرفتار می‌کند و استغفار را به یادش می‌آورد. امّا هرگاه بخواهد او را گرفتار سازد؛ اگر از وی گناهی سر زد، به او نعمت می‌دهد، و استغفار را از یادش می‌برد و به او مهلت عطا می‌کند، و این است معنی آیه که فرمود: سَنَسْتَدْرِجُهُمْ مِنْ حَیْثُ لا یَعْلَمُونَ یعنی در هنگام گناه به آن‌ها مهلت می‌دهد.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۶، ص۵۰۲
علل الشرایع، ج۲، ص۵۶۱/ نورالثقلین/ البرهان
۳
(قلم/ ۴۴)

علیّ‌بن‌ابراهیم (رحمة الله علیه)- قَوْلُهُ سَنَسْتَدْرِجُهُمْ مِنْ حَیْثُ لا یَعْلَمُونَ قَالَ تَجْدِیداً لَهُمْ عِنْدَ الْمَعَاصِی.

علیّ‌بن‌ابراهیم (رحمة الله علیه)- سَنَسْتَدْرِجُهُمْ مِنْ حَیْثُ لا یَعْلَمُونَ یعنی با نیرو بخشیدن به آن‌ها هنگام [ارتکاب] گناهان [مهلت می‌دهد].

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۶، ص۵۰۲
القمی، ج۲، ص۳۸۲
۴
(قلم/ ۴۴)

علیّ‌بن‌ابراهیم (رحمة الله علیه)- سَنَسْتَدْرِجُهُمْ مِنْ حَیْثُ لا یَعْلَمُونَ قَالَ قَالَ تَحْذِیرا عِنْدَ الْمَعَاصِی.

علیّ‌بن‌ابراهیم (رحمة الله علیه)- سَنَسْتَدْرِجُهُم مِّنْ حَیْثُ لَا یَعْلَمُونَ، هشداری برای انجام گناهان است.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۶، ص۵۰۲
البرهان
۵
(قلم/ ۴۴)

ابن‌عبّاس (رحمة الله علیه)- قَوْلُهُ سُبْحَانَه سَنَسْتَدْرِجُهُمْ مِنْ حَیْثُ لا یَعْلَمُونَ ... إنَّهُمْ کُلَّمَا أحْدَثُوا خَطِیئَهًًْ جَدد لَهُمْ نِعْمَهًَْ وَ إنَّما یَسْتَدْرِجُهُمْ إلَی الضَّرَرِ وَ الْعِقَابُ الَّذی اسْتَحَقُّوهُ بِمَا تَقَدَّمَ مِنْ کُفْرِهِمْ.

ابن‌عبّاس (رحمة الله علیه)- سَنَسْتَدْرِجُهُمْ مِنْ حَیْثُ لا یَعْلَمُونَ؛ آن‌ها هر زمان گناه جدیدی به وجود آورند، [خداوند] نعمت جدیدی به آن‌ها می‌دهد و آن‌ها را به تدریج به‌سوی ضرر و عذابی پیش می‌برد که به خاطر کفر از پیش فرستاده خود مستحّق آن هستند.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۶، ص۵۰۲
متشابه القرآن، ج۱، ص۱۸۴
۶
(قلم/ ۴۴)

الصّادق (علیه السلام)- إِذَا أَحْدَثَ الْعَبْدُ ذَنْباً جُدِّدَ لَهُ نِعْمَهًْ فَیَدَعُ الِاسْتِغْفَارَ فَهُوَ الِاسْتِدْرَاجُ.

امام صادق (علیه السلام)- اگر بنده‌ای گناه کند و نعمت تازه‌ای به او برسد و استغفار را ترک نماید، مورد ریشخند و انتقام الهی است.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۶، ص۵۰۲
بحارالأنوار، ج۵، ص۲۱۵/ نورالثقلین
بیشتر