آیه ۴۱ - سوره ق

آیه وَ اسْتَمِعْ يَوْمَ يُنَادِ الْمُنَادِ مِن مَّكانٍ قَرِيبٍ [41]

و گوش فرا ده و منتظر روزى باش كه منادى از مكانى نزديك ندا مى‌دهد.

و گوش فرا ده و منتظر روزی باش که منادی ندا می‌دهد

۱ -۱
(ق/ ۴۱)

الرّسول (صلی الله علیه و آله)- سُئِلَ عَن رَسُولِ الله (صلی الله علیه و آله) مَا الْحِکْمَهًُْ فِی أَنَّهُ جُعِلَ لِلصَّلَاهًِْ الْأَذَانُ وَ لَمْ یُجْعَلْ لِسَائِرِ الْعِبَادَاتِ أَذَانٌ‌وَ لَا دُعَاءٌ قَالَ لِأَنَّ الصَّلَاهًَْ شَبِیهٌ بِأَحْوَالِ یَوْمِ الْقِیَامَهًِْ لِأَنَّ الْأَذَانَ شَبِیهٌ بِالنَّفْخَهًِْ الْأَوْلَی بِمَوْتِ الْخَلَائِقِ وَ الْإِقَامَهًَْ شَبِیهٌ بِالنَّفْخَهًِْ الثَّانِیَهًِْ کَمَا قَالَ اللَّهُ تَعَالَی: وَ اسْتَمِعْ یَوْمَ یُنادِ الْمُنادِ مِنْ مَکانٍ قَرِیبٍ.

پیامبر (صلی الله علیه و آله)- از رسول خدا (صلی الله علیه و آله) سؤال شد: «چه حکمتی است در اینکه برای نماز، اذان قرار داده شده است ولی برای سایر عبادت‌ها، نه اذان قرار داده شده است و نه دعا»؟ فرمود: «زیرا نماز شبیه حالات روز قیامت است چون اذان شبیه به نفخه‌ی اوّل برای مرگ مخلوقات است و اقامه شبیه نفخه‌ی دوّم [برای زنده‌شدن مخلوقات در روز قیامت] است. همان‌گونه که خداوند تعالی فرمود: وَ اسْتَمِعْ یَوْمَ یُنادِ الْمنادِ مِنْ مَکانٍ قَرِیبٍ».

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۵، ص۹۲
جامع الأخبار، ص۷۸/ بحارالأنوار، ج۳۶، ص۱۱۵
۱ -۲
(ق/ ۴۱)

الصّادق (علیه السلام)- عَن جَمیلِ بنِ دَرّاجٍ قالَ قُلْتُ لَهُ: وَ اسْتَمِعْ یَوْمَ یُنادِ الْمُنادِ مِنْ مَکانٍ قَرِیبٍ یَوْمَ یَسْمَعُونَ الصَّیْحَهًَْ بِالْحَقِّ ذلِکَ یَوْمُ الْخُرُوجِ. قَالَ: هِیَ الرَّجْعَهًُْ.

امام صادق (علیه السلام)- جمیل‌بن‌درّاج گوید: از امام صادق (علیه السلام) درباره‌ی سخن خداوند عزّوجلّ: و اسْتَمِعْ یَومَ یُنَادِ المُنَادِ مِن مَّکَانٍ قَرِیبٍ یَومَ یَسْمَعُونَ الصَّیْحَةَ بِالحَقِّ ذَلکَ یَومُ الخُرُوجِ پرسیدم. آن حضرت (علیه السلام) فرمود: «منظور از آن، رجعت است».

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۵، ص۹۲
بحارالأنوار، ج۵۳، ص۶۵/ نورالثقلین/ البرهان
۱ -۳
(ق/ ۴۱)

أمیرالمؤمنین (علیه السلام)- أَنَا الْمُنَادِی مِنْ مَکَانٍ قَرِیبٍ قَدْ سَمِعَهُ الثَّقَلَانِ الْجِنُ وَ الْإِنْسُ وَ فَهِمَهُ قَوْمٌ‌إِنِّی لَأَسْمَعُ کُلَّ قَوْمٍ الْجَبَّارِینَ وَ الْمُنَافِقِینَ بِلُغَاتِهِم.

امام علی (علیه السلام)- من از مکان نزدیکی که تمام جن و انس آن را می‌شنوند و گروهی می‌فهمند فریاد می‌زنم. من با هر گروهی چه ستمگران و چه منافقین به زبان خودشان صحبت می‌کنم.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۵، ص۹۲
بحارالأنوار، ج۲۶، ص۵
۱ -۴
(ق/ ۴۱)

علی‌بن‌إبراهیم (رحمة الله علیه)- قَوْلُهُ: وَاسْتَمِعْ یَوْمَ یُنادِ الْمُنادِ مِنْ مَکانٍ قَرِیبٍ. قَالَ: یُنَادِی الْمُنادِ بِاسْمِ الْقَائِمِ (عجل الله تعالی فرجه الشریف) وَ اسْمِ أَبِیهِ.

علیّ‌بن‌ابراهیم (رحمة الله علیه)- و اسْتَمِعْ یَومَ یُنَادِ المُنَادِ مِن مَّکَانٍ قَرِیبٍ، به این معنا است که منادی، به نام حضرت قائم (و به نام پدرش ندا می‌دهد.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۵، ص۹۴
القمی، ج۲، ص۳۲۶/ نورالثقلین/ البرهان

از مکانی نزدیک

۲ -۱
(ق/ ۴۱)

الصّادق (علیه السلام)- وَ الْمَکَانُ الْقَرِیبُ فَقَالَ تَعَالَی وَ اسْتَمِعْ یَوْمَ یُنادِ الْمُنادِ مِنْ مَکانٍ قَرِیبٍ یَعْنِی صَخْرَهًَْ بَیْتِ الْمَقْدِسِ سَمَّاهَا مَکَاناً قَرِیباً لِأَنَّهَا أَقْرَبُ مِنْ سَائِرِ الْأَرَضِینَ إِلَی السَّمَاءِ بِثَمَانِیَهًَْ عَشَرَ مِیلًا فَیَقُومُ مَلَکٌ عَلَیْهَا وَ یُنَادِی یَا أَیَّتُهَا الْعِظَامُ الْبَالِیَهًُْ وَ الْأَوْصَالُ الْمُقَطَّعَهًُْ إِنَّ اللَّهَ یَأْمُرُکُمْ أَنْ تَجْمَعْنَ لِفَصْلِ الْقَضَاءِ وَ الْأَرْضُ الْمُقَدَّسَهًُْ فَقَالَ تَعَالَی یا قَوْمِ ادْخُلُوا الْأَرْضَ الْمُقَدَّسَةَ الَّتِی کَتَبَ اللهُ لَکُمْ یَعْنِی بَیْتَ الْمَقْدِسِ وَ الْقُرَی الَّتِی حَوْلَهَا.

امام صادق (علیه السلام)- مکَانٍ قَرِیبٍ که خداوند متعال در آیه: وَ اسْتَمِعْ یَوْمَ یُنادِ المُنادِ مِنْ مَکانٍ قَرِیبٍ فرموده است، یعنی صخره‌ی بیت‌المقدّس و آن را از این‌جهت نزدیک گفته‌اند که از دیگر زمین‌ها هیجده میل به آسمان نزدیک‌تر است. فرشته‌ای بر آن می‌ایستد و ندا می‌دهد: ای استخوان‌های پوسیده و مفصل‌های گسیخته از یکدیگر! خداوند به شما فرمان می‌دهد که برای قیامت و رسیدگی فراهم آیید. و فرموده است: یا قَوْمِ ادْخُلُوا الْأَرْضَ المُقَدَّسَةَ الَّتِی کَتَبَ اللهُ لَکُمْ که منظور بیت المقدس و دهکده‌های اطراف آن است.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۵، ص۹۴
روضهًْ الواعظین، ج۲، ص۴۰۹
بیشتر