آیه ۲۸ - سوره ق

آیه قالَ لاتَخْتَصِمُوا لَدَيَّ وَ قَدْ قَدَّمْتُ إِلَيْكُمْ بِالْوَعِيدِ [28]

[خداوند] مى‌گويد:«نزد من جدال و مخاصمه نكنيد؛ من پيشتر به شما هشدار داده‌ام [و اتمام حجّت كرده‌ام]!

۱
(ق/ ۲۸)

الرّسول (صلی الله علیه و آله)- قالَ اللهُ لا تَخْتَصِمُوا لَدَیَّ وَ قَدْ قَدَّمْتُ إِلَیْکُمْ بِالْوَعِیدِ مَا أَنْذَرْتُکُمْ فِیمَا مَضَی مِنَ الْأَیَّامِ أَ مَا حَذَّرْتُکُمْ بِالْعَدَائِدِ بِالْمَعَاصِی وَ الْآثَامِ أَ مَا وَعَدْتُکُمْ بِهَذَا الْیَوْمِ مِنْ سَائِرِ الْأَیَّام.

پیامبر (صلی الله علیه و آله)- قالَ لا تَخْتَصِمُوا لَدَیَّ وَ قَدْ قَدَّمْتُ إِلَیْکُمْ بِالْوَعِیدِ؛ و همانا شما را در گذشته از روزگار ترساندم، آیا شما را از معصیت‌ها و گناهان نترساندم؟ آیا شما را به این روز وعده ندادم؟!

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۵، ص۶۸
إرشادالقلوب، ج۱، ص۸۰
۲
(ق/ ۲۸)

أمیرالمؤمنین (علیه السلام)- فَلْیَعْمَلِ الْعَامِلُ مِنْکُمْ فِی أَیَّامِ مَهَلِهِ ... وَ أَنْزَلَ عَلَیْکُمُ الْکِتَابَ تِبْیاناً لِکُلِّ شَیْءٍ وَ عَمَّرَ فِیکُمْ نَبِیَّهُ أَزْمَاناً حَتَّی أَکْمَلَ لَهُ وَ لَکُمْ فِیمَا أَنْزَلَ مِنْ کِتَابِهِ دِینَهُ الَّذِی رَضِیَ لِنَفْسِهِ وَ أَنْهَی إِلَیْکُمْ عَلَی لِسَانِهِ مَحَابَّهُ مِنَ الْأَعْمَالِ وَ مَکَارِهَهُ وَ نَوَاهِیَهُ وَ أَوَامِرَهُ وَ أَلْقَی إِلَیْکُمُ الْمَعْذِرَهًَْ وَ اتَّخَذَ عَلَیْکُمُ الْحُجَّهًَْ وَ قَدَّمَ إِلَیْکُمْ بِالْوَعِید.

امام علی (علیه السلام)- در روزهایی‌که مهلت دارید و اجل فرا نرسیده ... و ما این کتاب را بر تو نازل کردیم که بیانگر همه چیز است. (نحل/۸۹) و پیامبر خویش را روزگاری میان شما زندگانی داد، تا با آیه‌ها که در کتاب خود نازل فرمود دینی را که پسندید، برای او و شما کامل نمود و به زبان او به شما خبرداد که چه چیزی را می‌پسندد و از چه چیزی خوشش نمی‌آید، از چه چیزی باز می‌دارد و انجام‌دادن چه کاری را فرمان می‌دهد. چنان که راه عذر را بر شما بست و حجّتی گرفت که از آن رها نخواهید شد و پیک تهدید را به‌سوی شما پیش راند.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۵، ص۶۸
نهج البلاغهًْ، ص۱۱۶
۳
(ق/ ۲۸)

أمیرالمؤمنین (علیه السلام)- کَانَ عَلِیٌّ (علیه السلام) یَسْتَغْفِرُ سَبْعِینَ مَرَّهًًْ فِی سَحَرِ کُلِّ لَیْلَهًٍْ بِعَقِبِ رَکْعَتَیِ الْفَجْرِ الِاسْتِغْفَارُ الْأَوَّل ... اللَّهُمَّ وَ أَسْتَغْفِرُکَ لِکُلِّ ذَنْبٍ یُوجِبُ سَوَادَ الْوُجُوهِ یَوْمَ تَبْیَضُّ وُجُوهُ أَوْلِیَائِکَ وَ تَسْوَدُّ وُجُوهُ أَعْدَائِکِ إِذْ أَقْبَلَ بَعْضُهُمْ عَلی بَعْضٍ یَتَلاوَمُونَ فَقِیلَ لَهُمْ لا تَخْتَصِمُوا لَدَیَّ وَ قَدْقَدَّمْتُ إِلَیْکُمْ بِالْوَعِیدِ فَصَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ (صلی الله علیه و آله) وَ آلِ مُحَمَّدٍ (علیهم السلام) وَ اغْفِرْهُ لِی یَا خَیْرَ الْغَافِرِین.

امام علی (علیه السلام)- امام علی (علیه السلام) هفتاد مرتبه در سحر هر شبی بعد از دو رکعت نافله فجر، استتغفار میکرد؛.. بار خدایا! از تو آمرزش میطلبم برای هر گناهی که باعث روسیاهی میشود، در آن روزی که چهره‌ی دوستانت سفید و چهره‌ی دشمنانت سیاه میگردد. آن زمانی که گروهی یکدیگر را ملامت میکنند، پس گفته می‌شود: لا تَخْتَصِمُوا لَدَیَّ وَ قَدْ قَدَّمْتُ إِلَیْکُمْ بِالْوَعِیدِ، پس بر محمد (صلی الله علیه و آله) و آل محمد (علیهم السلام) درود فرست و این گناه مرا بیامرز، ای بهترین آمرزندگان!

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۵، ص۷۰
بحارالأنوار، ج۸۴، ص۳۳۴
۴
(ق/ ۲۸)

أمیرالمؤمنین (علیه السلام)- قَوْلُهُ عزّوجلّ: یَوْمَ الْقِیامَةِ یَکْفُرُ بَعْضُکُمْ بِبَعْضٍ وَ یَلْعَنُ بَعْضُکُمْ بَعْضاً وَ قَوْلُهُ: إِنَّ ذلِکَ لَحَقٌّ تَخاصُمُ أَهْلِ النَّارِ وَ قَوْلُهُ: لا تَخْتَصِمُوا لَدَیَّ وَ قَدْ قَدَّمْتُ إِلَیْکُمْ بِالْوَعِیدِ وَ قَوْلُهُ: الْیَوْمَ نَخْتِمُ عَلی أَفْواهِهِمْ وَ تُکَلِّمُنا أَیْدِیهِمْ وَ تَشْهَدُ أَرْجُلُهُمْ بِما کانُوا یَکْسِبُونَ فَإِنَّ ذَلِکَ فِی مَوَاطِنَ غَیْرِ وَاحِدٍ مِنْ مَوَاطِنِ ذَلِکَ الْیَوْمِ الَّذِی کَانَ مِقْدَارُهُ خَمْسِینَ أَلْفَ سَنَهًٍْ وَ الْمُرَادُ یَکْفُرُ أَهْلُ الْمَعَاصِی بَعْضُهُمْ بِبَعْضٍ وَ یَلْعَنُ بَعْضُهُمْ بَعْضاً وَ الْکُفْرُ فِی هَذِهِ الْآیَهًِْ الْبَرَاءَهًُْ یَقُولُ یَتَبَرَّأُ بَعْضُهُمْ مِنْ بَعْض.

امام علی (علیه السلام)- از یکدیگر بیزاری می‌جویید و یکدیگر را لعن می‌کنید. (عنکبوت/۲۵) و سخن دیگر خداوند عزّوجلّ: این یک واقعیت است گفتگوهای خصمانه دوزخیان!. (ص/۶۴) امروز بر دهانشان مُهر می‌نهیم، و دست‌هایشان با ما سخن می‌گویند و پاهایشان کارهایی را که انجام می‌دادند شهادت می‌دهند!. (یس/۶۵) اینها هر یک در یکی از جایگاههای آن روزی است که پنجاه هزار سال به درازا میکشد. مراد این است که معصیت پیشگان به یکدیگر کفر میورزند و همدیگر را لعنت میکنند. کفر در این آیه به معنای برائت و بیزاری جستن است. میفرماید: آنان از یکدیگر بیزاری میجویند.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۵، ص۷۰
بحارالأنوار، ج۹۰، ص۹۸/ الاحتجاج، ج۱، ص۲۴۰ وبحارالأنوار، ج۹۰، ص۱۲۷؛ «فیبرأ» بدل «یتبرأ»/ بحارالأنوار، ج۷، ص۱۱۷/ التوحید، ص۲۵۴ وبحارالأنوار، ج۷، ص۳۱۳؛ «بتفاوت»/ العیاشی، ج۱، ص۳۵۷
بیشتر