آیه ۴۴ - سوره ق

آیه يَوْمَ تَشَقَّقُ الْأَرْضُ عَنْهُمْ سِرَاعاً ذالِكَ حَشْرٌ عَلَيْنَا يَسِيرٌ [44]

روزى‌ كه زمين به‌ سرعت از روى آن‌ها شكافته مى‌شود و [از قبرها] خارج مى‌گردند و اين جمع‌كردن براى ما آسان است.

۱
(ق/ ۴۴)

أمیرالمؤمنین (علیه السلام)- أَشَدُّ سَاعَاتِ ابْنِ آدَمَ (علیه السلام) ثَلَاثُ سَاعَاتٍ السَّاعَهًُْ الَّتِی یُعَایِنُ فِیهَا مَلَکَ الْمَوْتِ وَ السَّاعَهًُْ الَّتِی یَقُومُ فِیهَا مِنْ قَبْرِه.

امام علی (علیه السلام)- سخت‌ترین ساعات انسان سه ساعت است؛ ساعتی که با ملک الموت روبرو می‌شود. و ساعتی که از قبر خود بر انگیخته می‌شود.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۵، ص۹۶
الخصال، ج۱، ص۱۱۹/ نورالثقلین
۲
(ق/ ۴۴)

علی‌بن‌إبراهیم (رحمة الله علیه)- یَوْمَ تَشَقَّقُ الْأَرْضُ عَنْهُمْ سِراعاً قَالَ: فِی الرَّجْعَهًِْ.

علیّ‌بن‌ابراهیم (رحمة الله علیه)- یَوْمَ تَشَقَّقُ الْأَرْضُ عَنْهُمْ سِراعاً یعنی در زمان رجعت.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۵، ص۹۶
بحارالأنوار، ج۵۳، ص۵۸/ القمی، ج۲، ص۳۲۷/ نورالثقلین/ البرهان
۳
(ق/ ۴۴)

أمیرالمؤمنین (علیه السلام)- لَا تَنْشَقُ الْأَرْضُ عَنْ أَحَدٍ یَوْمَ الْقِیَامَهًِْ إِلَّا وَ مَلَکَانِ آخِذَانِ بِضَبْعِهِ یَقُولَانِ أَجِبْ رَبَّ الْعِزَّهًْ.

امام علی (علیه السلام)- روز قیامت کسی سر از خاک برنمی‌دارد مگر آنکه دو فرشته بازویش را بگیرند و بگویند: «پروردگار با عزّت را اجابت کن».

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۵، ص۹۶
الأمالی للصدوق، ص۴۱۲/ نورالثقلین
۴
(ق/ ۴۴)

الرّسول (صلی الله علیه و آله)- أَعُوذُ بِکَرَمِ وَجْهِکَ أَنْ تُقِیمَنِی مَقَامَ الْخِزْیِ وَ الذُّلِّ یَوْمَ تُهْتَکُ فِیهِ الْأَسْتَارُ وَ الْفَضَائِحُ الْکِبَارُ وَ تُرْعَدُ فِیهِ الْفَرَائِصُ یَوْمَ الْحَسْرَهًِْ وَ النَّدَامَهًِْ یَوْمَ الْأَفِکَهًِْ یَوْمَ الْآزِفَهًِْ یَوْمَ التَّغَابُنِ یَوْمَ الْفَصْلِ یَوْمَ الْجَزَاءِ یَوْماً کانَ مِقْدارُهُ خَمْسِینَ أَلْفَ سَنَةً یَوْمَ النَّفْخَهًِْ یَوْمَ تَرْجُفُ الرَّاجِفَةٌ تَتْبَعُهَا الرَّادِفَةٌ یَوْمَ النَّشْرِ یَوْمَ الْعَرْضِ یَوْمَ یَقُومُ النَّاسُ لِرَبِّ الْعالَمِینَیَوْمَ یَفِرُّ الْمَرْءُ مِنْ أَخِیهِ، وَ أُمِّهِ وَ أَبِیهِ، وَ صاحِبَتِهِ وَ بَنِیهِ. یَوْمَ تَشَقَّقُ الْأَرْضُ عَنْهُمْ وَ أَکْنَافُ السَّمَاء.

پیامبر (صلی الله علیه و آله)- و به کرم ذاتت پناه میبرم از اینکه مرا در مقام ذلّت و خواری بنشانی در روزی که پردهها و فضاحتهای بزرگ برملا میشود و ستونها به لرزه درمیآید، روز حسرت و ندامت، روز قحطی، روز سر رسیدن، روز زیان، روز فصل، روز جزاء، روزی که مقدارش پنجاه هزار سال است! (معارج/۴)، روز دمیدن؛ آن روزی که زلزله‌های وحشتناک همه‌چیز را به لرزه درآورند و به دنبال آن حادثه دوّمین [صیحه‌ی عظیم] رخ می‌دهد، (نازعات/۷۶). روز نشر روز عرضه اعمال، روزی که مردم در پیشگاه پروردگار جهانیان می‌ایستند. (مطفّفین/۶)، روزی که انسان از برادر خود فرار می‌کند و از مادر و پدرش و زن و فرزندانش، (عبس/۳۶۳۴) روزی که زمین به سرعت از روی آن‌ها شکافته می‌شود.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۵، ص۹۶
بحارالأنوار، ج۹۷، ص۱۸۶
۵
(ق/ ۴۴)

الرّسول (صلی الله علیه و آله)- یَا عَلِیُّ إِنَّ اللَّهَ تَبَارَکَ وَ تَعَالَی أَعْطَانِی فِیکَ سَبْعَ خِصَالٍ أَنْتَ أَوَّلُ مَنْ یَنْشَقُّ عَنْهُ الْقَبْرُ مَعِی.

پیامبر (صلی الله علیه و آله)- ای علی (علیه السلام)! خدای تبارک‌وتعالی به من درباره‌ی تو هفت خصلت عطا فرموده است؛ تو نخستین کسی هستی که قبرش شکافته می‌شود و همزمان با من سر از خاک بیرون می‌آوری.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۵، ص۹۶
الخصال، ج۲، ص۳۴۲/ نورالثقلین
۶
(ق/ ۴۴)

الرّسول (صلی الله علیه و آله)- یَا عَلِیُّ سَأَلْتُ رَبِّی فِیکَ خَمْسَ خِصَالٍ فَأَعْطَانِی أَمَّا أَوَّلُهَا فَسَأَلْتُ رَبِّی أَنْ أَکُونَ أَوَّلَ مَنْ تَنْشَقُّ عَنْهُ الْأَرْضُ وَ أَنْفُضَ التُّرَابَ عَنْ رَأْسِی وَ أَنْتَ مَعِی.

پیامبر (صلی الله علیه و آله)- ای علی (علیه السلام)! از پروردگار خود درباره‌ی تو پنج چیز درخواست کردم و به من عطا فرمود؛ نخستین درخواستم این بود که اوّلین کسی که از شکاف زمین بیرون شود و خاک از سر خود بیفشاند من باشم و تو نیز همراه من باشی.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۵، ص۹۶
الخصال، ج۱، ص۳۱۴/ نورالثقلین
۷
(ق/ ۴۴)

الصّادق (علیه السلام)- لَا تَمْکُثُ جُثَّهًُْ نَبِیٍ وَ لَا وَصِیِ نَبِیٍّ فِی الْأَرْضِ أَکْثَرَ مِنْ أَرْبَعِینَ یَوْماً.

امام صادق (علیه السلام)- پیکر هیچ پیامبر یا جانشین پیامبری بیش از چهل روز در زمین باقی نمی‌ماند.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۵، ص۹۶
تهذیب الأحکام، ج۶، ص۱۰۶/ نورالثقلین
۸
(ق/ ۴۴)

الصّادق (علیه السلام)- مَا مِنْ نَبِیٍّ وَ لَا وَصِیِّ نَبِیٍّ یَبْقَی فِی الْأَرْضِ أَکْثَرَ مِنْ ثَلَاثَهًِْ أَیَّامٍ حَتَّی تُرْفَعَ رُوحُهُ وَ عَظْمُهُ وَ لَحْمُهُ إِلَی السَّمَاءِ وَ إِنَّمَا تُؤْتَی مَوَاضِعُ آثَارِهِمْ وَ یُبَلِّغُونَهُمْ مِنْ بَعِیدٍ السَّلَامَ وَ یُسْمِعُونَهُمْ فِی مَوَاضِعِ آثَارِهِمْ مِنْ قَرِیبٍ.

امام صادق (علیه السلام)- تمام پیامبران (علیهم السلام) و اوصیای آنها در کمتر از سه روز پس از مرگشان روح، استخوان و گوشتشان به آسمان می‌رود مردم به سراغ جایگاه دفن و قبر آنها رفته و از دور به آنها سلام می‌کنند و آنها صدای مردم را در مرقدهایشان از نزدیک می‌شنوند.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۵، ص۹۶
الکافی، ج۴، ص۵۶۷/ نورالثقلین
۹
(ق/ ۴۴)

العسکری (علیه السلام)- عَنْ عَلِیِّ‌بْنِ‌الْحَسَنِ‌بْنِ‌سَابُورَ قَالَ: قُحِطَ النَّاسُ بِسُرَّ مَنْ رَأَی فِی زَمَنِ الْحَسَنِ الْأَخِیر (علیه السلام) ... فَخَرَجَ الْجَاثَلِیقُ فِی الْیَوْمِ الرَّابِعِ إِلَی الصَّحْرَاء ... قَالَ (علیه السلام) ََهَذَا رَجُلٌ مَرَّ بِقَبْرِ نَبِیٍ مِنَ الْأَنْبِیَاءِ فَوَقَعَ إِلَی یَدِهِ هَذَا الْعَظْمُ وَ مَا کُشِفَ مِنْ عَظْمِ نَبِیٍّ إِلَّا وَ هَطَلَتِ السَّمَاءُ بِالْمَطَر.

امام عسکری (علیه السلام)- علی‌بن‌حسن‌بن شاپور می‌گوید: در زمان امام عسکری (علیه السلام) قحطی شد. خلیفه دستور داد وزیر دربار و تمام اهل مملکت برای نماز استسقاء به صحرا بروند. ... روز چهارم جاثلیق عالم نصاری با نصرانیان و رهبانان به صحرا رفتند. ... خلیفه گفت: «این استخوان چیست»؟ امام (علیه السلام) فرمود: «این مرد از قبر یکی از انبیاء (علیه السلام) گذشت و این استخوان به دست او آمد. استخوان پیامبری را نمی‌گشایند مگر اینکه باران به شدّت می‌بارد».

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۵، ص۹۸
بحارالأنوار، ج۵۰، ص۲۷۰
بیشتر