آیه وَ يَوْمَ نَبْعَثُ في كُلِّ أُمَّةٍ شَهيداً عَلَيْهِمْ مِنْ أَنْفُسِهِمْ وَ جِئْنا بِكَ شَهيداً عَلى هؤُلاءِ وَ نَزَّلْنا عَلَيْكَ الْكِتابَ تِبْياناً لِكُلِّ شَيْ‌ءٍ وَ هُدىً وَ رَحْمَةً وَ بُشْرى لِلْمُسْلِمينَ [89]
[به یاد آور] روزى را که از هر امّتى، گواهى از خودشان بر آنها برمى‌انگیزیم؛ و تو را گواه بر آنان قرار مى دهیم؛ و این کتاب را که بیانگر همه چیز و مایه‌ي هدایت و رحمت و بشارت براى مسلمانان است، بر تو نازل کردیم.
علی‌ّبن‌ابراهیم (رحمة الله علیه)- وَ یَوْمَ نَبْعَثُ فِی کُلِّ أُمَّةٍ شَهِیداً عَلَیْهِمْ مِنْ أَنْفُسِهِمْ یَعْنِی مِنَ الْأَئِمَّهًِْ (علیهم السلام) ثُمَّ قَالَ لِنَبِیِّهِ (صلی الله علیه و آله) وَ جِئْنا بِکَ یَا مُحَمَّدُ (صلی الله علیه و آله) شَهِیداً عَلی هؤُلاءِ یَعْنِی عَلَی الْأَئِمَّهًِْ (علیهم السلام) فَرَسُولُ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) شَهِیدٌ عَلَی الْأَئِمَّهًِْ (علیهم السلام) وَ هُمْ شُهَدَاءُ عَلَی النَّاسِ.
علی‌بن‌ابراهیم (رحمة الله علیه)- وَ یَوْمَ نَبْعَثُ فِی کُلِّ أُمَّةٍ شَهِیداً عَلَیْهِمْ مِنْ أَنْفُسِهِمْ؛ منظور ائمّه (علیهم السلام) است؛ آنگاه [در ادامه‌ی آیه] به پیامبر (صلی الله علیه و آله) میفرماید: وَ جِئْنا بِکَ ای محمّد (صلی الله علیه و آله)! تو را می‌آوریم، شَهِیداً عَلی هؤُلاءِ تا گواه بر ائمّه (علیهم السلام) باشی! پس پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) گواه بر ائمّه (علیهم السلام) است و آنها گواه بر مردم هستند.
الباقر (علیه السلام)- مَا بَعَثَ اللَّهُ نَبِیّاً إِلَّا أَعْطَاهُ مِنَ الْعِلْمِ بَعْضَهُ مَا خَلَا النَّبِیَّ (صلی الله علیه و آله) فَإِنَّهُ أَعْطَاهُ مِنَ الْعِلْمِ کُلَّهُ فَقَالَ تِبْیاناً لِکُلِّ شَیْءٍ.
امام باقر (علیه السلام)- خداوند هیچ پیامبری را بر نیانگیخت؛ مگر اینکه بخشی از علم را به او داد به جز پیامبر ما (صلی الله علیه و آله)، که به او تمام علم را داد و در قرآن فرمود: تِبْیاناً لِکُلِّ شَیْءٍ.
الصّادق (علیه السلام)- قَالَ اللَّهُ لِمُوسَی (علیه السلام) وَ کَتَبْنا لَهُ فِی الْأَلْواحِ مِنْ کُلِّ شَیْءٍ فَعَلِمْنَا أَنَّهُ لَمْ یَکْتُبْهُ لِمُوسَی (علیه السلام) الشَّیْءَ کُلَّهُ وَ قَالَ اللَّهُ لِعِیسَی (علیه السلام) لِیُبَیِّنَ لَهُمُ الَّذِی یَخْتَلِفُونَ فِیهِ وَ قَالَ اللَّهُ لِمُحَمَّدٍ (صلی الله علیه و آله) وَ جِئْنا بِکَ شَهِیداً عَلی هؤُلاءِ وَ نَزَّلْنا عَلَیْکَ الْکِتابَ تِبْیاناً لِکُلِّ شَیْءٍ.
امام صادق (علیه السلام)- خداوند تبارک و تعالی درباره‌ی موسی (علیه السلام) فرموده است: و برای او در الواح از هر موضوعی نوشتیم. (اعراف/۱۴۵) پس دانستیم که خداوند همه چیز را برای موسی ننوشت و خدا برای عیسی (علیه السلام) فرموده است: تا چیزهایی را که در آن اختلاف می‌کنید بیان کنم. (زخرف/۶۳) و درباره‌ی محمّد (صلی الله علیه و آله) فرموده است: وَجِئْنَا بِکَ شَهِیدًا عَلَی هَؤُلاء وَنَزَّلْنَا عَلَیْکَ الْکِتَابَ تِبْیَانًا لِّکُلِّ شَیْءٍ. [یعنی فقط کتاب پیامبر اسلام (صلی الله علیه و آله) کامل بود].
الباقر (علیه السلام)- عَبْدِاللَّهِ‌بْنِ‌الْوَلِیدِالسَّلْمَانِ قَالَ قَالَ لِی أَبُوجَعْفَرٍ (علیه السلام) یَا عَبْدَ اللَّهِ مَا تَقُولُ الشِّیعَهًُْ فِی عَلِیٍّ وَ مُوسَی وَ عِیسَی (علیهم السلام) قَالَ قُلْتُ جُعِلْتُ فِدَاکَ وَ مِنْ أَیِّ الْحَالَاتِ تَسْأَلُنِی قَالَ أَسْأَلُکَ عَنِ الْعِلْمِ فَأَمَّا الْفَضْلُ فَهُمْ سَوَاءٌ قُلْتُ جُعِلْتُ فِدَاکَ فَمَا عَسَی أَقُولُ فِیهِمْ قَالَ هُوَ وَ اللَّهِ أَعْلَمُ مِنْهُمَا ثُمَّ قَالَ یَا عَبْدَ اللَّهِ أَ لَیْسَ یَقُولُونَ لِعَلِیٍّ (علیه السلام) مَا لِلرَّسُولِ (صلی الله علیه و آله) مِنَ الْعِلْمِ قَالَ قُلْتُ بَلَی قَالَ فَخَاصِمْهُمْ فِیهِ إِنَّ اللَّهَ تَبَارَکَ وَ تَعَالَی قَالَ لِمُوسَی (علیه السلام) وَ کَتَبْنا لَهُ فِی الْأَلْواحِ مِنْ کُلِّ شَیْءٍ فَأَعْلَمَنَا أَنَّهُ لَمْ یُبَیِّنْ لَهُ الْأَمْرَ کُلَّهُ وَ قَالَ تَبَارَکَ وَ تَعَالَی لِمُحَمَّدٍ (صلی الله علیه و آله) وَ جِئْنا بِکَ شَهِیداً عَلی هؤُلاءِ وَ نَزَّلْنا عَلَیْکَ الْکِتابَ تِبْیاناً لِکُلِّ شَیْءٍ.
امام باقر (علیه السلام)- عبد الله بن ولید سلمان گوید: «امام باقر (علیه السلام) به من فرمود: «ای عبدالله! شیعه درباره‌ی علی، موسی و عیسی (علیهم السلام) چه عقیده‌ای دارند»؟ پرسیدم: «فدایت شوم! از چه نظر پرسش می‌کنید»؟ فرمود: «از جهت علم، چون از نظر فضیلت یکسان‌اند»؟ گفتم: «فدایت شوم من در مورد آنها چه بگویم»؟ [شما داناترید] فرمود: «به خدا سوگند! علی (علیه السلام) از آن دو داناتر است». سپس فرمود: «عبدالله! آیا نمی‌دانی که علم علی (علیه السلام) عین علم محمّد (صلی الله علیه و آله) است»؟ گفتم: «آری»! فرمود: «این چنین به آنها ثابت کن که خداوند تبارک و تعالی درباره‌ی موسی (علیه السلام) میفرماید: و برای او در الواح از هر موضوعی نوشتیم. (اعراف/۱۴۵) این آیه به ما می‌فهماند که خداوند همه‌ی امور را برای او (موسی (علیه السلام)) آشکار نکرد امّا خداوند متعال درباره‌ی حضرت محمّد (صلی الله علیه و آله) فرمود: وَ جِئْنا بِکَ شَهِیداً عَلی هؤُلاءِ وَ نَزَّلْنا عَلَیْکَ الْکِتابَ تِبْیاناً لِکُلِّ شَیْءٍ».
الصّادق (علیه السلام)- ِ عَنْ أَبِی‌خُنَیْسٍ‌الْکُوفِیِّ قَال حَضَرْتُ مَجْلِسَ الصَّادِقِ (علیه السلام) وَ عِنْدَهُ جَمَاعَهًٌْ مِنَ النَّصَارَی فَقَالُوا فَضْلُ مُوسَی وَ عِیسَی (علیها السلام) وَ مُحَمَّدٍ (صلی الله علیه و آله) سَوَاءٌ لِأَنَّهُمْ صَلَوَاتُ اللَّهِ عَلَیْهِمْ أَصْحَابُ الشَّرَائِعِ وَ الْکُتُبِ فَقَالَ الصَّادِقُ (علیه السلام) إِنَّ مُحَمَّداً (صلی الله علیه و آله) أَفْضَلُ مِنْهُمَا وَ أَعْلَمُ وَ لَقَدْ أَعْطَاهُ اللَّهُ تَبَارَکَ وَ تَعَالَی مِنَ الْعِلْمِ مَا لَمْ یُعْطِ غَیْرَهُ فَقَالُوا آیَهًٌْ مِنْ کِتَابِ اللَّهِ تَعَالَی نَزَلَتْ فِی هَذَا قَالَ (علیه السلام) نَعَمْ قَوْلُهُ تَعَالَی وَ کَتَبْنا لَهُ فِی الْأَلْواحِ مِنْ کُلِّ شَیْءٍ وَ قَوْلُهُ تَعَالَی لِعِیسَی (علیه السلام) وَ لِأُبَیِّنَ لَکُمْ بَعْضَ الَّذِی تَخْتَلِفُونَ فِیهِ وَ قَوْلُهُ تَعَالَی لِلسَّیِّدِ الْمُصْطَفَی (صلی الله علیه و آله) وَ جِئْنا بِکَ شَهِیداً عَلی هؤُلاءِ وَ نَزَّلْنا عَلَیْکَ الْکِتابَ تِبْیاناً لِکُلِّ شَیْءٍ وَ قَوْلُهُ تَعَالَی لِیَعْلَمَ أَنْ قَدْ أَبْلَغُوا رِسالاتِ رَبِّهِمْ وَ أَحاطَ بِما لَدَیْهِمْ وَ أَحْصی کُلَّ شَیْءٍ عَدَداً فَهُوَ وَ اللَّهُ أَعْلَمُ مِنْهُمَا وَ لَوْ حَضَرَ مُوسَی وَ عِیسَی (علیها السلام) بِحَضْرَتِی وَ سَأَلَانِی لَأَجَبْتُهُمَا وَ سَأَلْتُهُمَا مَا أَجَابَا.
امام صادق (علیه السلام)- ابوخنیس کوفی گوید: خدمت امام صادق (علیه السلام) رسیدم، گروهی از نصرانیان در خدمت ایشان بودند. آنها ادّعا می کردند که مقام موسی (علیه السلام)، عیسی (علیه السلام) و محمّد (صلی الله علیه و آله) مساوی است چون همه‌ی آنها دارای شریعت و کتاب آسمانی هستند. امام صادق (علیه السلام) فرمود: «حضرت محمّد (صلی الله علیه و آله) بهتر و داناتر از آن دو است. خداوند به او آنقدر علم عطا فرموده که به دیگری نداده است». گفتند: «آیا آیه‌ای در قرآن هست که شاهد بر این مطلب باشد»؟ فرمود: «آری! این آیه: و برای او در الواح از هر موضوعی نوشتیم. (اعراف/۱۴۵) و این آیه که به عیسی (علیه السلام) میفرماید: تا چیزهایی را که در آن اختلاف می‌کنید بیان کنم (زخرف/۶۳) و فرمایش خداوند به حضرت محمد (صلی الله علیه و آله) که میفرماید: وَ جِئْنا بِکَ شَهِیداً عَلی هؤُلاءِ وَ نَزَّلْنا عَلَیْکَ الْکِتابَ تِبْیاناً لِکُلِّ شَیْءٍ. و این آیه: تا بداند که آنها پیام‌های پروردگارشان را رسانیده‌اند و خدا به آنچه در نزد آن‌هاست احاطه دارد و همه چیز را به عدد شماره کرده است (جن/۲۸). به خدا قسم! حضرت محمد (صلی الله علیه و آله) داناتر از هر دوی آن‌هاست؛ اگر حضرت موسی (علیه السلام) و عیسی (علیه السلام) پیش من بیایند و از من سؤال بنمایند به آنها جواب می‌دهم و [وقتی من] سؤال می‌کنم؛ آنها جواب نمی‌دهند».
الصّادق (علیه السلام)- حَجَّ هِشَامُ‌بْنُ‌عَبْدِ‌الْمَلِکِ‌بْنِ‌مَرْوَانَ سَنَهًًْ مِنَ السِّنِینَ وَ کَانَ قَدْ حَجَّ فِی تِلْکَ السَّنَهًِْ مُحَمَّدُ بْنُ‌عَلِیٍّ الْبَاقِرُ (علیه السلام) وَ ابْنُهُ جَعْفَرُ‌بْنُ‌مُحَمَّدٍ (علیه السلام) ... فَقَالَ جَعْفَرُ بْنُ مُحَمَّد (علیه السلام) قَالَ هِشَامُ‌بْنُ‌عَبْدِ‌الْمَلِکِ إِنَّ عَلِیّاً (علیه السلام) کَانَ یَدَّعِی عِلْمَ الْغَیْبِ وَ اللَّهُ لَمْ یُطْلِعْ عَلَی غَیْبِهِ أَحَداً فَمِنْ أَیْنَ ادَّعَی ذَلِکَ فَقَالَ أَبِی إِنَّ اللَّهَ جَلَّ ذِکْرُهُ أَنْزَلَ عَلَی نَبِیِّهِ (صلی الله علیه و آله) کِتَاباً بَیَّنَ فِیهِ مَا کَانَ وَ مَا یَکُونُ إِلَی یَوْمِ الْقِیَامَهًِْ فِی قَوْلِهِ تَعَالَی وَ نَزَّلْنا عَلَیْکَ الْکِتابَ تِبْیاناً لِکُلِّ شَیْءٍ وَ هُدیً وَ رَحْمَةً وَ بُشْری لِلْمُسْلِمِینَ وَ فِی قَوْلِهِ وَ کُلَّ شَیْءٍ أَحْصَیْناهُ فِی إِمامٍ مُبِینٍ وَ فِی قَوْلِهِ ما فَرَّطْنا فِی الْکِتابِ مِنْ شَیْءٍ وَ أَوْحَی اللَّهُ إِلَی نَبِیِّهِ (صلی الله علیه و آله) أَنْ لَا یَبْقَی فِی غَیْبِهِ وَ سِرِّهِ وَ مَکْنُونِ عِلْمِهِ شَیْئاً إِلَّا یُنَاجِی بِهِ عَلِیّاً (علیه السلام) فَأَمَرَهُ أَنْ یُؤَلِّفَ الْقُرْآنَ مِنْ بَعْدِهِ ... ثُمَّ قَالَ لِأَصْحَابِهِ عَلِیُّ‌بْنُ‌أَبِی‌طَالِبٍ (علیه السلام) یُقَاتِلُ عَلَی تَأْوِیلِ الْقُرْآنِ کَمَا قَاتَلْتُ عَلَی تَنْزِیلِهِ وَ لَمْ یَکُنْ عِنْدَ أَحَدٍ تَأْوِیلُ الْقُرْآنِ بِکَمَالِهِ وَ تَمَامِهِ إِلَّا عِنْدَ عَلِیٍّ (علیه السلام).
امام صادق (علیه السلام)- هشام‌بن‌عبدالملک‌بن‌مروان در سالی که امام باقر و امام صادق (علیها السلام) به حج رفتند، حج بجا آورد ... امام صادق (علیه السلام) فرمود: ... هشام گفت: «علی (علیه السلام) ادّعا می‌کرد که علم غیب می‌داند؛ حال آنکه پروردگار هیچ‌کس را به علم غیب خود مطّلع نساخته است؛ پس علی (علیه السلام) به چه دلیل چنین ادّعایی می‌کرد»؟! پدرم فرمود: «خداوند بر پیامبرش کتابی فرستاد که هرچه را بوده و تا روز واپسین خواهد بود در آن بیان داشته است؛ وَ نَزَّلْنا عَلَیْکَ الْکِتابَ تِبْیاناً لِکُلِّ شَیْءٍ وَ هُدیً وَ رَحْمَةً وَ بُشْری لِلْمُسْلِمِینَ و باز فرموده است: وَ کُلَّ شَیْءٍ أَحْصَیْناهُ فِی إِمامٍ مُبِینٍ و نیز میفرماید: ما فَرَّطْنا فِی الْکِتابِ مِنْ شَیْءٍ از طرفی خداوند به پیغمبر خود وحی کرد: هر غیب و رازی که به‌سوی تو فرستاده‌ایم، حتما علی (علیه السلام) را بر آنها آگاه ساز. پیرو این فرمان الهی بود که پیغمبر (صلی الله علیه و آله) به علی (علیه السلام) دستور داد بعد از وفاتش قرآن را جمع کند ... پیامبر (صلی الله علیه و آله) به اصحاب خود فرمود: «علیبن ابیطالب (علیه السلام) با منافقان بر اساس تأویل قرآن نبرد خواهد کرد؛ چنان‌که من بر اساس متن نازل شده‌ی قرآن با کافران جنگیدم». هیچ‌یک از صحابه، جز علی (علیه السلام)، تمام و کمال به همه‌ی تأویل قرآن آگاهی نداشت.
الصّادق (علیه السلام)- عَنْ حَمَّادٍ اللَّحَّامِ وَ قَالَ قَالَ أَبُوعَبْدِ اللَّهِ (علیه السلام) نَحْنُ وَ اللَّهِ نَعْلَمُ مَا فِی السَّمَاوَاتِ وَ مَا فِی الْأَرْضِ وَ مَا فِی الْجَنَّهًِْ وَ مَا فِی النَّارِ وَ مَا بَیْنَ ذَلِکَ فَبُهِتُّ أَنْظُرُ إِلَیْهِ قَالَ فَقَالَ یَا حَمَّادُ إِنَّ ذَلِکَ مِنْ کِتَابِ اللَّهِ إِنَّ ذَلِکَ مِنْ کِتَابِ اللَّهِ إِنَّ ذَلِکَ مِنْ کِتَابِ اللَّهِ ثُمَّ تَلَا هَذِهِ الْآیَهًَْ وَ یَوْمَ نَبْعَثُ فِی کُلِّ أُمَّةٍ شَهِیداً عَلَیْهِمْ مِنْ أَنْفُسِهِمْ وَ جِئْنا بِکَ شَهِیداً عَلی هؤُلاءِ وَ نَزَّلْنا عَلَیْکَ الْکِتابَ تِبْیاناً لِکُلِّ شَیْءٍ وَ هُدیً وَ رَحْمَةً وَ بُشْری لِلْمُسْلِمِینَ إِنَّهُ مِنْ کِتَابِ اللَّهِ فِیهِ تِبْیَانُ کُلِّ شَیْءٍ فِیهِ تِبْیَانُ کُلِّ شَیْءٍ.
امام صادق (علیه السلام)- حمّاد گوید: امام صادق (علیه السلام) فرمود: «به خدا سوگند! ما اخبار آسمان‌ها و زمین، بهشت و جهنّم و هرچه در بین آن‌هاست را میدانیم». حیران و متحیّر به امام (علیه السلام) می‌نگریستم و امام (علیه السلام) سه بار فرمود: «ای حمّاد! همه آنچه گفتم در کتاب خدا وجود دارد». سپس این آیه را تلاوت فرمود: «وَ یَوْمَ نَبْعَثُ فِی کُلِّ أُمَّةٍ شَهِیداً عَلَیْهِم مِّنْ أَنفُسِهِمْ وَجِئْنَا بِکَ شَهِیدًا عَلَی هَؤُلاء وَنَزَّلْنَا عَلَیْکَ الْکِتَابَ تِبْیَانًا لِّکُلِّ شَیْءٍ وَهُدًی وَرَحْمَةً وَبُشْرَی لِلْمُسْلِمِینَ؛ این علم ناشی از کتاب خداست که توضیح و بیان همه چیز در آن یافت می‌شود».
الصّادق (علیه السلام)- بُکَیْرُ بْنُ أَعْیَنَ قَال قُبِضَ أَبُوعَبْدِ‌اللَّهِ (علیه السلام) عَلَی ذِرَاعِ نَفْسِهِ وَ قَالَ یَا بُکَیْرُ هَذَا وَ اللَّهِ جِلْدُ رَسُولِ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) وَ هَذِهِ وَ اللَّهِ عُرُوقُ رَسُولِ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) وَ هَذَا وَ اللَّهِ لَحْمُهُ وَ هَذَا عَظْمُهُ وَ اللَّهِ إِنِّی لَأَعْلَمُ مَا فِی السَّمَاوَاتِ وَ أَعْلَمُ مَا فِی الْأَرْضِ وَ أَعْلَمُ مَا فِی الدُّنْیَا وَ أَعْلَمُ مَا فِی الْآخِرَهًِْ فَرَأَی تَغَیُّرَ جَمَاعَهًٍْ فَقَالَ یَا بُکَیْرُ إِنِّی لَأَعْلَمَ ذَلِکَ مِنْ کِتَابِ اللَّهِ تَعَالَی إِذْ یَقُولُ وَ نَزَّلْنا عَلَیْکَ الْکِتابَ تِبْیاناً لِکُلِّ شَیْءٍ.
امام صادق (علیه السلام)- بکیر گوید: امام صادق (علیه السلام) آرنج خود را گرفت و فرمود: «بکیر! به خدا سوگند! این پوست پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) و به خدا سوگند! این رگ‌های پیامبر (صلی الله علیه و آله) است؛ به خدا قسم! این گوشت او و استخوان اوست. سوگند به خدا! من آنچه در زمین و دنیا و آخرت است را میدانم». امام (علیه السلام) متوجّه تغییر قیافه‌ی بعضی از حاضران شده فرمود: «بکیر! من این مطلب را بر اساس کتاب خدا می دانم. زیرا در این آیه می فرماید: وَ نَزَّلْنا عَلَیْکَ الْکِتابَ تِبْیاناً لِکُلِّ شَیْءٍ».
الصّادق (علیه السلام)- عَنْ عَبْدِ الْأَعْلَی بْنِ أَعْیَنَ قَالَ سَمِعْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ (علیه السلام) یَقُولُ قَدْ وَلَدَنِی رَسُولُ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) وَ أَنَا أَعْلَمُ کِتَابَ اللَّهِ وَ فِیهِ بَدْءُ الْخَلْقِ وَ مَا هُوَ کَائِنٌ إِلَی یَوْمِ الْقِیَامَهًِْ وَ فِیهِ خَبَرُ السَّمَاءِ وَ خَبَرُ الْأَرْضِ وَ خَبَرُ الْجَنَّهًِْ وَ خَبَرُ النَّارِ وَ خَبَرُ مَا کَانَ وَ خَبَرُ مَا هُوَ کَائِنٌ أَعْلَمُ ذَلِکَ کَمَا أَنْظُرُ إِلَی کَفِّی إِنَّ اللَّهَ یَقُولُ فِیهِ تِبْیَانُ کُلِّ شَیْء.
امام صادق (علیه السلام)- عبدالأعلی‌بن‌اعین گوید: شنیدم امام صادق (علیه السلام) می‌فرمود: «من، فرزند رسول خدا (صلی الله علیه و آله) هستم و کتاب خدا را میدانم؛ در کتاب خدا آغاز آفرینش و جریان هستی و هرچه تا روز قیامت وجود خواهد داشت، آمده است. اخبار آسمان و زمین و اخبار بهشت و جهنّم و هرچه هست و هرچه به وجود خواهد آمد در آن است همه این اخبار را همانند کف دست خود می‌شناسم که خداوند فرمود که بیان هرچیزی در آن هست».
أمیرالمؤمنین (علیه السلام)- فَاللَّهَ اللَّهَ أَیُّهَا النَّاسُ فِیمَا اسْتَحْفَظَکُمْ مِنْ کِتَابِهِ وَ اسْتَوْدَعَکُمْ مِنْ حُقُوقِهِ فَإِنَّ اللَّهَ سُبْحَانَهُ لَمْ یَخْلُقْکُمْ عَبَثاً وَ لَمْ یَتْرُکْکُمْ سُدًی وَ لَمْ یَدَعْکُمْ فِی جَهَالَهًٍْ وَ لَا عَمًی قَدْ سَمَّی آثَارَکُمْ وَ عَلِمَ أَعْمَالَکُمْ وَ کَتَبَ آجَالَکُمْ وَ أَنْزَلَ عَلَیْکُمُ الْکِتَابَ تِبْیاناً لِکُلِّ شَیْءٍ وَ عَمَّرَ فِیکُمْ نَبِیَّهُ أَزْمَاناً حَتَّی أَکْمَلَ لَهُ وَ لَکُمْ فِیمَا أَنْزَلَ مِنْ کِتَابِهِ دِینَهُ الَّذِی رَضِیَ لِنَفْسِهِ وَ أَنْهَی إِلَیْکُمْ عَلَی لِسَانِهِ مَحَابَّهُ مِنَ الْأَعْمَالِ وَ مَکَارِهَهُ وَ نَوَاهِیَهُ وَ أَوَامِرَهُ وَ أَلْقَی إِلَیْکُمُ الْمَعْذِرَهًَْ وَ اتَّخَذَ عَلَیْکُمُ الْحُجَّهًَْ.
امام علی (علیه السلام)- ای بندگان خدا! خدا را خدا را در نظر گیرید. در قرآنش که رعایت آن را به شما دستور داده و در آنچه از حقوق خود پیش شما امانت نهاده، که خداوند شما را بی‌هدف نیافریده و مُهمل رها نکرده و در جهالت و کوردلی وانگذاشته. اعمال شما را به خیر و شرّ نام و نشان نهاده و آگاه به کردار شماست و مدّت اقامت شما را در دنیا معین نموده و کتابش را به عنوان بیان‌کننده‌ی حقایق بر شما نازل کرده و برای هدایت شما مدّت زمانی پیامبرش را در دنیا زندگی داده، تا آنکه دینش را برای او و شما در آنچه در قرآن فرستاده کامل کرد، دینی که آن را پسندیده و به زبان پیامبرش اعمال محبوب و مکروه و نواهی و اوامرش را به شما رساند و برای شما جای عذری نگذاشت و بر شما اتمام حجّت کرد.
أمیرالمؤمنین (علیه السلام)- عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ (علیه السلام) قَالَ قَالَ أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ (علیه السلام) أَیُّهَا النَّاسُ إِنَّ اللَّهَ تَبَارَکَ وَ تَعَالَی أَرْسَلَ إِلَیْکُمُ الرَّسُولَ ... فَجَاءَهُمْ بِنُسْخَهًِْ مَا فِی الصُّحُفِ الْأُولَی وَ تَصْدِیقِ الَّذِی بَیْنَ یَدَیْهِ وَ تَفْصِیلِ الْحَلَالِ مِنْ رَیْبِ الْحَرَامِ ذَلِکَ الْقُرْآنُ فَاسْتَنْطِقُوهُ وَ لَنْ یَنْطِقَ لَکُمْ أُخْبِرُکُمْ عَنْهُ إِنَّ فِیهِ عِلْمَ مَا مَضَی وَ عِلْمَ مَا یَأْتِی إِلَی یَوْمِ الْقِیَامَهًِْ وَ حُکْمَ مَا بَیْنَکُمْ وَ بَیَانَ مَا أَصْبَحْتُمْ فِیهِ تَخْتَلِفُونَ فَلَوْ سَأَلْتُمُونِی عَنْهُ لَعَلَّمْتُکُمْ.
امام علی (علیه السلام)- از امام صادق (علیه السلام) روایت است: امام علی (علیه السلام) فرمود: ای مردم! خداوند تبارکوتعالی پیامبر (صلی الله علیه و آله) را به‌سوی شما فرستاد ... پیامبر (صلی الله علیه و آله) برای آنها (مردم) نسخه‌ای از کتابی که در صحف اولی است را آورد و کتاب‌هایی را که همراه داشتند (تورات و انجیل) تأیید می‌کرد، در آن به طور مفصّل حلال‌ها ذکر شده و از شکّ بین آنها و بین حرام‌ها سخن آمده؛ این قرآن است! از آن بخواهید تا با شما حرف بزند، امّا هرگز با شما حرف نخواهد زد [ولی] من شما را از آن باخبر می‌کنم؛ در قرآن علم گذشتگان، خبر آیندگان تا قیامت و راه سامان‌دادن کارتان موجود است و هر چیزی که در آن اختلاف می‌کنید را تبیین می‌کند؛ [شما این‌ها را از قرآن نمی‌فهمید] امّا اگر از من [در این موارد] سؤال کنید به شما خواهم آموخت.
أمیرالمؤمنین (علیه السلام)- فِی ذَمِّ اخْتِلَافِ الْعُلَمَاءِ فِی الْفُتْیَا: أَمْ أَنْزَلَ اللَّهُ دِیناً نَاقِصاً فَاسْتَعَانَ بِهِمْ عَلَی إِتْمَامِهِ کَانُوا شُرَکَاءَ لَهُ فَلَهُمْ أَنْ یَقُولُوا وَ عَلَیْهِ أَنْ یَرْضَی أَمْ أَنْزَلَ اللَّهُ سُبْحَانَهُ دِیناً تَامّاً فَقَصَّرَ الرَّسُولُ (صلی الله علیه و آله) عَنْ تَبْلِیغِهِ وَ أَدَائِهِ وَ اللَّهُ سُبْحَانَهُ یَقُولُ ما فَرَّطْنا فِی الْکِتابِ مِنْ شَیْءٍ وَ فِیهِ تِبْیَانُ کُلِّ شَیْءٍ.
امام علی (علیه السلام)- امام علی (علیه السلام) در سرزنش عالمانی که در فتواهایشان اختلاف می‌کنند فرمود: آیا خداوند دین را ناقص فرستاده و از این علما برای تکمیل آن یاری خواسته است؟! یا اینکه این علما [در بیان دین] با خداوند شریک هستند. به این نحو که صدور رأی و حکم بر عهده‌ی این علماست و پذیرفتن آن برعهده‌ی خداست؟! یا اینکه خداوند دین را کامل فرستاده است؛ ولی پیامبر (صلی الله علیه و آله) در رساندن و اجرای کامل آن کوتاهی کرده است؟! خدای سبحان میفرماید: ما هیچ چیز را در این کتاب، فرو گذار نکردیم. (انعام/۳۸) و بیان‌کننده‌ی هر چیزی است.
الرِّضا (علیه السلام)- قَالَ الرِّضَا (علیه السلام) وَ کَذَلِکَ أَمْرُ مُحَمَّدٍ (صلی الله علیه و آله) وَ مَا جَاءَ بِهِ وَ أَمْرُ کُلِّ نَبِیٍّ بَعَثَهُ اللَّهُ وَ مِنْ آیَاتِهِ أَنَّهُ کَانَ یَتِیماً فَقِیراً رَاعِیاً أَجِیراً لَمْ یَتَعَلَّمْ کِتَاباً وَ لَمْ یَخْتَلِفْ إِلَی مُعَلِّمٍ ثُمَّ جَاءَ بِالْقُرْآنِ الَّذِی فِیهِ قِصَصُ الْأَنْبِیَاءِ أَخْبَارُهُمْ حَرْفاً حَرْفاً وَ أَخْبَارُ مَنْ مَضَی وَ مَنْ بَقِیَ إِلَی یَوْمِ الْقِیَامَهًْ.
امام رِضا (علیه السلام)- در کتاب عیون اخبارالرّضا (علیه السلام) آمده که امام رضا (علیه السلام) در میان گفتگویی که [با افرادی از دین‌های مختلف] داشت، فرمود: «[خداوند بر همه‌ی پیامبران امر به دین کرده و] به پیامبر (صلی الله علیه و آله) نیز امر کرده است. و در کتابی که با خود آورده نیز هست و به هر پیامبری که مبعوث می‌کرد چنین امر می‌کرد. از نشانه‌های [نبوّت پیامبر اسلام (صلی الله علیه و آله)] این است که او یتیم و فقیر و گوسفندچران و کارگر بود و هیچ کتابی را نخوانده بود و بر سر درس هیچ معلّمی حاضر نشده بود؛ با این حال قرآنی را آورد که قصّه‌های پیامبران (و حرف به حرف داستانشان و اخبار گذشتگان و آیندگان تا روز قیامت در آن است.
الصّادق (علیه السلام)- إِنَّ اللَّهَ عَزَّ ذِکْرُهُ خَتَمَ بِنَبِیِّکُمُ النَّبِیِّینَ فَلَا نَبِیَ بَعْدَهُ أَبَداً وَ خَتَمَ بِکِتَابِکُمُ الْکُتُبَ فَلَا کِتَابَ بَعْدَهُ أَبَداً وَ أَنْزَلَ فِیهِ تِبْیَانَ کُلِّ شَیْءٍ وَ خَلْقَکُمْ وَ خَلْقَ السَّمَاوَاتِ وَ الْأَرْضِ وَ نَبَأَ مَا قَبْلَکُمْ وَ فَصْلَ مَا بَیْنَکُمْ وَ خَبَرَ مَا بَعْدَکُمْ وَ أَمْرَ الْجَنَّهًِْ وَ النَّارِ وَ مَا أَنْتُمْ صَائِرُونَ إِلَیْه.
امام صادق (علیه السلام)- خداوند نبوّت را به پیامبر شما ختم کرد و بعد از او هرگز پیامبری مبعوث نخواهد شد؛ خداوند کتب آسمانی را به قرآن شما ختم کرد که بعد از قرآن کتابی نازل نخواهد گشت. خداوند توضیح و تبیین همه چیز را در قرآن مجید نازل کرد: آفرینش شما افراد بشر، آفرینش آسمان‌ها و زمین، تاریخ گذشتگان، داوری درباره‌ی همگان، سرنوشت آیندگان، مسائل بهشت و دوزخ، و آنچه که به سمت آن در حرکت هستید [و عاقبتتان است]، همه در آن ثبت است.
الصّادق (علیه السلام)- إِنَّ الْعَزِیزَ الْجَبَّارَ أَنْزَلَ عَلَیْکُمْ کِتَابَهُ وَ هُوَ الصَّادِقُ الْبَارُّ فِیهِ خَبَرُکُمْ وَ خَبَرُ مَنْ قَبْلَکُمْ وَ خَبَرُ مَنْ بَعْدَکُمْ وَ خَبَرُ السَّمَاءِ وَ الْأَرْضِ وَ لَوْ أَتَاکُمْ مَنْ یُخْبِرُکُمْ عَنْ ذَلِکَ لَتَعَجَّبْتُم.
امام صادق (علیه السلام)- براستی که عزیز جبّار کتاب خود را بر شماها فرو فرستاده و اوست که راستگو و نیک‌خواه است، گزارش شما و گزارش هرکه پیش از شما و گزارش هرکه پس از شماست و گزارش آسمان و زمین، در کتاب اوست. و اگر نزد شما کسی بیاید که شما را از آن گزارش دهد، هر آینه به شگفت می‌آیید.
الصّادق (علیه السلام)- کِتَابُ اللَّهِ فِیهِ نَبَأُ مَا قَبْلَکُمْ وَ خَبَرُ مَا بَعْدَکُمْ وَ فَصْلُ مَا بَیْنَکُمْ وَ نَحْنُ نَعْلَمُهُ.
امام صادق (علیه السلام)- هر خبری که پیش از شما بوده و هر خبری که بعد از شما باشد در قرآن آمده و قرآن داور میان شماست و ما آن را می دانیم.
الصّادق (علیه السلام)- إِنَّ اللَّهَ تَبَارَکَ وَ تَعَالَی أَنْزَلَ فِی الْقُرْآنِ تِبْیَانَ کُلِّ شَیْءٍ حَتَّی وَ اللَّهِ مَا تَرَکَ اللَّهُ شَیْئاً یَحْتَاجُ إِلَیْهِ الْعِبَادُ حَتَّی لَا یَسْتَطِیعَ عَبْدٌ یَقُولُ لَوْ کَانَ هَذَا أُنْزِلَ فِی الْقُرْآنِ إِلَّا وَ قَدْ أَنْزَلَهُ اللَّهُ فِیهِ.
امام صادق (علیه السلام)- به راستی خدای تبارک و تعالی در قرآن، بیان هر چیز را فرو فرستاده تا آنجا که خداوند چیزی را وانگذارده که بندگان بدان نیازمند باشند و تا آنجا که هیچ بنده‌ای نتواند بگوید: کاش این هم در قرآن بود مگر اینکه آن را هم خدا در قرآن فر و فرستاده است.
الکاظم (علیه السلام)- عَنْ سَمَاعَهًَْ عَنْ أَبِی الْحَسَنِ مُوسَی (علیه السلام) قَالَ: قُلْتُ لَهُ أَ کُلُّ شَیْءٍ فِی کِتَابِ اللَّهِ وَ سُنَّهًِْ نَبِیِّهِ (صلی الله علیه و آله) أَوْ تَقُولُونَ فِیهِ قَالَ بَلْ کُلُ شَیْءٍ فِی کِتَابِ اللَّهِ وَ سُنَّهًِْ نَبِیِّهِ (صلی الله علیه و آله).
امام کاظم (علیه السلام)- سماعه گوید: به امام کاظم (علیه السلام) عرض کردم: «آیا همه چیز در کتاب خدا و سنّت پیغمبرش موجود است یا شما این مطالب [و عجائب] را از [علم] خودتان می‌گویید»؟ فرمود: «همه چیز در کتاب خدا و سنّت پیغمبرش (صلی الله علیه و آله) می باشد».
الباقر (علیه السلام)- عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ (علیه السلام) قَالَ سَمِعْتُهُ یَقُولُ إِنَّ اللَّهَ تَبَارَکَ وَ تَعَالَی لَمْ یَدَعْ شَیْئاً یَحْتَاجُ إِلَیْهِ الْأُمَّهًُْ إِلَّا أَنْزَلَهُ فِی کِتَابِهِ وَ بَیَّنَهُ لِرَسُولِهِ (صلی الله علیه و آله) وَ جَعَلَ لِکُلِ شَیْءٍ حَدّاً وَ جَعَلَ عَلَیْهِ دَلِیلًا یَدُلُّ عَلَیْهِ وَ جَعَلَ عَلَی مَنْ تَعَدَّی ذَلِکَ الْحَدَّ حَدّاً.
امام باقر (علیه السلام)- خداوند تبارک وتعالی چیزی را که امّت به آن نیاز دارد، رها نکرده مگر آن را در کتابش نازل و برای رسولش بیان کرده است و خداوند برای هر چیزی حدودی و بر آن حدود راهنمایی گمارده که به آن راهنمایی می‌کند و بر هرکس که از حدود الهی تجاوز کند، حدّی [و مجازاتی] قرار داده است.
الصّادق (علیه السلام)- مَا مِنْ أَمْرٍ یَخْتَلِفُ فِیهِ اثْنَانِ إِلَّا وَ لَهُ أَصْلٌ فِی کِتَابِ اللَّهِ لَکِنْ لَا تَبْلُغُهُ عُقُولُ الرِّجَالِ.
امام صادق (علیه السلام)- هیچ امری نیست که دو نفر در آن اختلاف نظر داشته باشند مگر آنکه اصل و ریشه‌ی آن در کتاب خدا موجود است ولی عقل‌های مردم به آن نمی رسد.