آیه إِنَّما يَفْتَرِي الْكَذِبَ الَّذينَ لا يُؤْمِنُونَ بِآياتِ اللهِ وَ أُولئِكَ هُمُ الْكاذِبُونَ [105]
تنها کسانى [به خدا] دروغ مى بندند که به آیات خدا ایمان ندارند؛ [آرى]، دروغگویان [واقعى] آنها هستند.
أمیرالمؤمنین (علیه السلام)- إِنَّمَا هَلَکَ النَّاسُ حِینَ سَاوَوْا بَیْنَ أَئِمَّهًِْ الْهُدَی وَ بَیْنَ أَئِمَّهًِْ الْکُفْرِ وَ قَالُوا إِنَّ الطَّاعَهًَْ مَفْرُوضَهًٌْ لِکُلِّ مَنْ قَامَ مَقَامَ النَّبِیِّ (صلی الله علیه و آله) بَرّاً کَانَ أَوْ فَاجِراً فَأْتُوا مِنْ قِبَلِ ذَلِکَ قَالَ اللَّهُ سُبْحَانَهُ أَ فَنَجْعَلُ الْمُسْلِمِینَ کَالْمُجْرِمِینَ ما لَکُمْ کَیْفَ تَحْکُمُونَ وَ قَالَ اللَّهُ تَعَالَی هَلْ یَسْتَوِی الْأَعْمی وَ الْبَصِیرُ أَمْ هَلْ تَسْتَوِی الظُّلُماتُ وَ النُّورُ فَقَالَ فِیمَنْ سَمَّوْهُمْ مِنْ أَئِمَّهًِْ الْکُفْرِ بِأَسْمَاءِ أَئِمَّهًِْ الْهُدَی مِمَّنْ غَصَبَ أَهْلَ الْحَقِّ مَا جَعَلَهُ اللَّهُ لَهُمْ وَ فِیمَنْ أَعَانَ أَئِمَّهًَْ الضَّلَالِ عَلَی ظُلْمِهِمْ إِنْ هِیَ إِلَّا أَسْماءٌ سَمَّیْتُمُوها أَنْتُمْ وَ آباؤُکُمْ ما أَنْزَلَ اللهُ بِها مِنْ سُلْطانٍ فَأَخْبَرَهُمُ اللَّهُ سُبْحَانَهُ بِعَظِیمِ افْتِرَائِهِمْ عَلَی جُمْلَهًِْ أَهْلِ الْإِیمَانِ بِقَوْلِهِ تَعَالَی إِنَّما یَفْتَرِی الْکَذِبَ الَّذِینَ لا یُؤْمِنُونَ بِآیاتِ اللهِ.
امام علی (علیه السلام)- مردم هنگامی هلاک شدند که بین رهبران حق و کفر فرقی قائل نشدند و همه را یکسان دانستند و گفتند: «هرکس که در جای رسول اکرم (صلی الله علیه و آله) نشست، اطاعتش واجب می‌باشد؛ خواه نیکوکار و یا بدکار باشند» و از همین جا هلاک شدند. خداوند متعال فرمود: آیا با تسلیم‌شدگان چون مجرمان رفتار می‌کنیم؟ شما را چه می‌شود؟ (قلم/۳۶۳۵) و فرمود: بگو: آیا نابینا و بینا برابرند؟ یا تاریکی و روشنی یکسانند؟ (رعد/۱۶) درباره‌ی کسانی که رهبران کفر را رهبران راستین می‌دانند و غاصبان حقوقی را که خداوند برای امامان به حق قرار داده و گمراهان را بر ظلم و فساد تأیید می‌کنند فرمود: اینها چیزی نیستند جز نامهایی که خود و پدرانتان به آنها داده‌اید؛ و خداوند هیچ دلیلی بر آنها نفرستاده است. (نجم/۲۳) خداوند با آیه: إِنَّما یَفْتَرِی الْکَذِبَ الَّذِینَ لا یُؤْمِنُونَ بِآیاتِ اللهِ به همه‌ی مؤمنان اطّلاع داده و آنان را بر دروغ بزرگی که آنان گفتند مطّلع فرموده است.
الرِّضا (علیه السلام)- مَنْ شَبَّهَ اللَّهَ بِخَلْقِهِ فَهُوَ مُشْرِکٌ وَ مَنْ وَصَفَهُ بِالْمَکَانِ فَهُوَ کَافِرٌ وَ مَنْ نَسَبَ إِلَیْهِ مَا نَهَی عَنْهُ فَهُوَ کَاذِبٌ ثُمَّ تَلَا هَذِهِ الْآیَهًَْ إِنَّما یَفْتَرِی الْکَذِبَ الَّذِینَ لا یُؤْمِنُونَ بِآیاتِ اللهِ وَ أُولئِکَ هُمُ الْکاذِبُونَ.
امام رضا (علیه السلام)- هر کس خداوند را به مخلوقاتش تشبیه نماید، مشرک است و هر کس برای خداوند مکانی را فرض کند، کافر است و هر کس به خداوند آنچه را او از آن نهی فرموده نسبت دهد، دروغگوست. سپس امام (علیه السلام) این آیه را تلاوت فرمود: إِنَّما یَفْتَرِی الْکَذِبَ الَّذِینَ لا یُؤْمِنُونَ بِآیاتِ اللهِ وَ أُولئِکَ هُمُ الْکاذِبُونَ.
الرِّضا (علیه السلام)- أَنَّهُ ذَکَرَ رَجُلًا کَذَّاباً ثُمَّ قَالَ قَالَ اللَّهُ إِنَّما یَفْتَرِی الْکَذِبَ الَّذِینَ لا یُؤْمِنُونَ.
امام رضا (علیه السلام)- امام رضا (علیه السلام) از مردی دروغگو سخن می گفت و سپس فرمود: خداوند می‌فرماید: إِنَّمَا یَفْتَرِی الْکَذِبَ الَّذِینَ لاَ یُؤْمِنُونَ. [یعنی آن فرد به خاطر این که ایمان ندارد دروغ می‌گوید].
الرّسول (صلی الله علیه و آله)- قَالَ النَّبِیُّ (صلی الله علیه و آله) أَرْبَی الرِّبَا الْکَذِبُ وَ قَالَ رَجُلٌ لَهُ (صلی الله علیه و آله) الْمُؤْمِنُ یَزْنِی قَالَ قَدْ یَکُونُ ذَلِکَ قَالَ الْمُؤْمِنُ یَسْرِقُ قَالَ (صلی الله علیه و آله) قَدْ یَکُونُ ذَلِکَ قَالَ یَا رَسُولَ‌اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) الْمُؤْمِنُ یَکْذِبُ قَالَ لَا قَالَ اللَّهُ تَعَالَی إِنَّما یَفْتَرِی الْکَذِبَ الَّذِینَ لا یُؤْمِنُونَ.
پیامبر (صلی الله علیه و آله)- [در کتاب دعوات آمده است: رسول اکرم (صلی الله علیه و آله) فرمود:] دروغ بالاتر از ربا می‌باشد، مردی به حضور ایشان عرض کرد: «[آیا] مؤمن زنا می‌کند؟! فرمود: «گاهی امکان دارد». پرسید: «مؤمن دزدی می‌کند»؟! فرمود: «گاهی امکان آن هست». پرسید: «ای رسول خدا (صلی الله علیه و آله)! [مؤمن] دروغ می‌گوید»؟! فرمود: «خیر؛ خداوند فرموده: إِنَّما یَفْتَرِی الْکَذِبَ الَّذِینَ لا یُؤْمِنُونَ».