آیه إِنَّما قَوْلُنا لِشَيْ‌ءٍ إِذا أَرَدناهُ أَنْ نَقُولَ لَهُ كُنْ فَيَكُونُ [40]
[رستاخیز مردگان براى ما مشکل نیست؛ زیرا] وقتى چیزى را اراده مي‌کنیم، سخن ما این است که مى‌گوییم: «موجود باش»! بى¬درنگ موجود مى¬شود.
أمیرالمؤمنین (علیه السلام)- فَقَالَ أمیرالمؤمنین (علیه السلام) وَ أَمَّا وَضْعُ الْأَسْمَاءِ فَإِنَّهُ تَبَارَکَ وَ تَعَالَی اخْتَارَ لِنَفْسِهِ الْأَسْمَاءَ الْحُسْنَی فَسَمَّی نَفْسَهُ الْمَلِکَ الْقُدُّوسَ السَّلَامَ الْمُؤْمِنَ الْمُهَیْمِنَ الْعَزِیزَ الْجَبَّارَ الْمُتَکَبِّرَ وَ غَیْرَ ذَلِکَ وَ کُلُّ اسْمٍ یُسَمَّی بِهِ فَلِعِلَّهًٍْ مَّا وَ لَمَّا تَسَمَّی بِالْمَلِکِ أَرَادَ تَصْحِیحَ مَعْنَی الِاسْمِ لِمُقْتَضَی الْحِکْمَهًِْ فَخَلَقَ الْخَلْقَ وَ أَمَرَهُمْ وَ نَهَاهُمْ لِیَتَحَقَّقَ حَقِیقَهًُْ الِاسْمِ وَ مَعْنَی الْمَلِکِ وَ الْمُلْکُ لَهُ وُجُوهٌ أَرْبَعَهًٌْ الْقُدْرَهًُْ وَ الْهَیْبَهًُْ وَ السَّطْوَهًُْ وَ الْأَمْرُ وَ النَّهْیُ فَأَمَّا الْقُدْرَهًُْ فَقَوْلُهُ تَعَالَی إِنَّما قَوْلُنا لِشَیْءٍ إِذا أَرَدْناهُ أَنْ نَقُولَ لَهُ کُنْ فَیَکُونُ فَهَذِهِ الْقُدْرَهًُْ التَّامَّهًُْ الَّتِی لَا یَحْتَاجُ صَاحِبُهَا إِلَی مُبَاشَرَهًِْ الْأَشْیَاءِ بَلْ یَخْتَرِعُهَا کَمَا یَشَاءُ سُبْحَانَهُ وَ لَا یَحْتَاجُ إِلَی التَّرَوِّی فِی خَلْقِ الشَّیْءِ بَلْ إِذَا أَرَادَهُ صَارَ عَلَی مَا یُرِیدُهُ مِنْ تَمَامِ الْحِکْمَهًِْ وَ اسْتَقَامَ التَّدْبِیرُ لَهُ بِکَلِمَهًٍْ وَاحِدَهًٍْ وَ قُدْرَهًٍْ قَاهِرَهًٍْ بِأَنَّ بِهَا مِنْ خَلْقِه.
امام علی (علیه السلام)- ماجرای اسم‌های الهی چنین است که خداوند تبارک‌وتعالی برای خود نام‌های نیکویی برگزید و خود را به قدّوس، سلام، مؤمن، مهیمن، عزیز، جبّار و متکبّر و اسامی‌ای از این قبیل نامید؛ و هر اسمی که خود را به آن نامید، بنا به علّتی است. [مثلاً] آن هنگام که خود را به نام ملک نامید؛ خواست تا معنای این اسم را بر اساس علم و حکمت اصلاح کند، پس مخلوقات را آفرید و اوامر و نواهی را به آن‌ها دستور داد تا حقیقت این اسم و معنی مَلِک را محقّق کند، مُلک چهار وجه دارد: «قدرت»، «شکوه»، «شدّت» و «امر و نهی». قدرت در این سخن خداوند بیان شده است: إِنَّما قَوْلُنا لِشَیْءٍ إِذا أَرَدْناهُ أَنْ نَقُولَ لَهُ کُنْ فَیَکُونُ این معنای قدرت تامّه‌ای است که صاحب این قدرت، نیازی به نزدیک‌بودن به اشیاء [برای خلق آن] ندارد بلکه آن‌ها را همانگونه که بخواهد ایجاد می¬کند؛ و احتیاجی به تفکر و تصمیم‌گیری در خلق‌کردن اشیاء ندارد بلکه همان هنگام که آن‌ها را اراده کند، خلق می¬شوند؛ همانگونه که او می‌خواهد در نهایت حکمت و پایداری و تدبیر او را با کمک یک کلمه و یک قدرت چیره که خود از مخلوقات است، می‌آفریند.
الرضا (علیه السلام)- عَنْ صَفْوَانَ‌بْنِ یَحْیَی قَال قُلْتُ لِأَبِی الْحَسَنِ: أَخْبِرْنِی عَنِ الْإِرَادَهًِْ مِنَ اللَّهِ أَوْ مِنَ الْخَلْقِ؟ فَقَالَ: الْإِرَادَهًُْ مِنَ الْخَلْقِ الضَّمِیرُ وَ مَا یَبْدُو لَهُمْ بَعْدَ ذَلِکَ مِنَ الْفِعْلِ، وَ أَمَّا مِنَ اللَّهِ فَإِرَادَتُهُ إِحْدَاثُهُ لَا غَیْر، لِأَنَّهُ لَا یُرَوِّی وَ لَا یَهُمُّ وَ لَا یَتَفَکَّرُ، وَ هَذِهِ الصِّفَاتُ مَنْفِیَّهًٌْ عَنْهُ وَ هِیَ صِفَاتُ الْخَلْقِ، فَإِرَادَهًُْ اللَّهِ الْفِعْلُ لَا غَیْرُ ذَلِکَ، یَقُولُ لَهُ کُنْ فَیَکُونُ بِلَا لَفْظٍ وَ لَا نُطْقٍ بِلِسَانٍ وَ لَا هِمَّهًٍْ وَ لَا تَفَکُّرٍ وَ لَا کَیْفَ لِذَلِکَ، کَمَا أَنَّهُ لَا کَیْفَ لَه.
امام رضا (علیه السلام)- صفوان‌بن‌یحیی گوید: به امام رضا (علیه السلام) عرض کردم: «از اراده برایم بگویید؛ از اراده‌ی خدا و اراده‌ی خلق»؟ فرمود: «اراده‌ی خلق یعنی یک امر ذهنی و وجدانی و آنچه بعد از مرحله‌ی تفکّر به وقوع و فعلیّت می‌رسد؛ امّا اراده‌ی خداوند، مساوی با ایجاد آن امر است و نه چیز دیگر؛ زیرا خداوند درباره‌ی مسئله‌ای نمی‌اندیشد و آن را بررسی نمی‌کند و به آن فکر نمی‌کند. خداوند از این صفات دور است؛ این افعال و صفات مخصوص مخلوقات است. اراده‌ی خدا مساوی فعل است نه چیز دیگر، می‌گوید: کُن فَیَکوُنُ و این گفتن هم، به زبان، سخن، قصد، تفکر و بیان چگونگی نیست؛ همان‌طور که خداوند کیفیّت و چگونگی ندارد.
ابن‌عباس (رحمة الله علیه)- اِنَّما اَمُرنا لِشَی‌ًًءٍ اِذا اَرَدناهُ اَن نَقُولَ لَهُ کُن فَیَکُونُ.
ابن‌عباس (رحمة الله علیه)- إِنَّما قَوْلُنا یعنی امر و دستور ما چنین است؛ لِشَی‌ًًءٍ اِذا اَرَدناهُ اَن نَقُولَ لَهُ کُن فَیَکُونُ.