آیه وَ لا تَشْتَرُوا بِعَهْدِ اللهِ ثَمَناً قَليلاً إِنَّما عِنْدَ اللهِ هُوَ خَيْرٌ لَكُمْ إِنْ كُنْتُمْ تَعْلَمُونَ [95]
و [هرگز] پیمان الهى را با بهاى کمى مبادله نکنید [که هر بهایى در برابر آن ناچیز است.] آنچه نزد خداست، براى شما بهتر است اگر مى دانستید.
ابنعباس (رحمة الله علیه)- إِنَّ رَجُلًا مِنْ حَضْرَمَوْتَ یُقَالُ لَهُ: عَبْدَانُ الْأَشْرَعُ قَالَ: یَا رَسُولَ اللهِ (صلی الله علیه و آله) إِنَّ امْرَءَ الْقَیْسِ الْکِنْدِیَّ جَاوَرَنِی فِی أَرْضِی فَاقْتَطَعَ مِنْ أَرْضِی فَذَهَبَ بِهَا مِنِّی وَ الْقَوْمُ یَعْلَمُونَ أَنِّی لَصَادِقٌ، لَکِنَّهُ أَکْرَمُ عَلَیْهِمْ مِنِّی. فَسَأَلَ رَسُولُ اللهِ (صلی الله علیه و آله) امْرَءَ الْقَیْسِ عَنْهُ، فَقَالَ: لَا أَدْرِی مَا یَقُولُ. فَأَمَرَهُ أَنْ یَحْلِفَ. فَقَالَ عَبْدَانُ: إِنَّهُ فَاجِرٌ لَا یُبَالِی أَنْ یَحْلِفَ. فَقَالَ: إِنْ لَمْ یَکُنْ لَکَ شُهُودٌ فَخُذْ یَمِینَهُ. فَلَمَّا قَامَ لِیَحْلِفَ أَنْظَرَهُ فَانْصَرَفَا. فَنَزَلَ قَوْلُهُ وَ لَا تَشْتَرُوا بِعَهْدِ اللهِ الْآیَتَانِ. فَلَمَّا قَرَأَهُمَا رَسُولُ اللهِ (صلی الله علیه و آله) قَالَ امْرُءُ الْقَیْسِ: أَمَّا مَا عِنْدِی فَیَنْفَدُ وَ هُوَ صَادِقٌ فِیمَا یَقُولُ، لَقَدِ اقْتَطَعْتُ أَرْضَهُ وَ لَمْ أَدْرِ کَمْ هِیَ؟ فَلْیَأْخُذْ مِنْ أَرْضِی مَا شَاءَ وَ مِثْلَهَا مَعَهَا بِمَا أَکَلْتُ مِنْ ثَمَرِهَا. فَنَزَلَ فِیهِ مَنْ عَمِلَ صالِحاً الْآیَهًَْ.
ابن عباس مردی از حضرموت که عبدان اشرع نام داشت گفت: ای رسول خدا (صلی الله علیه و آله)! امرءالقیسکندی به حق من تجاوز کرده و جلو راه مرا گرفته و مال مرا برده است، این درحالی است که قوم من میدانند که من راستگو هستم ولی او از من بیشتر نزد قوم من مورد احترام است [لذا به دادخواهی من نمیپردازند]»؛ پیامبر (صلی الله علیه و آله) از امرءالقیس در مورد شکایت او سؤال کرد و او در پاسخ گفت: «من نمیدانم او از چه چیزی سخن میگوید»! پیامبر (صلی الله علیه و آله) دستور داد که قسم بخورد [که چیزی نمیداند]، عبدان گفت: «او فاجر و گناهکار است و از اینکه قسم دروغ بخورد باکی ندارد»! پیامبر (صلی الله علیه و آله) فرمود: «اگر شاهدی نداری [تنها راهش این است که] از او طلب قسم خوردن کن و وقتی که برای قسم خوردن ایستاد، به او نگاه کن. چنین کردند و سپس هر دو از آنجا رفتند؛ این آیه نازل شد که وَ لَا تَشْتَرُوا بِعَهْدِ اللهِ ... و این آیه و آیه بعد نازل شد. وقتی پیامبر (صلی الله علیه و آله) این دو آیه را برای آنان تلاوت فرمود، امرءالقیس گفت: «آنچه نزد من است، از میان رفتنی است، او (عبدان) راست میگوید و من راه او را سدّ کردم و مال او را دزدیدم و نمیدانم که چقدر بوده است، پس در قبال آن، هر مقدار که میخواهد از زمینی که مال من است و همان مقدار از میوههای آن بردارد [تا راضی شود]. پس این آیه نازل شد: مَنْ عَمِلَ صالِحاً ... .
علیّبنابراهیم (رحمة الله علیه)- وَ لا تَشْتَرُوا بِعَهْدِ اللهِ ثَمَناً قَلِیلًا مَعطُوفٌ عَلَی قَولِهِ وَ أَوْفُوا بِعَهْدِ اللهِ إِذا عاهَدْتُم.
علیبنابراهیم (رحمة الله علیه)- وَلاَ تَشْتَرُواْ بِعَهْدِ اللهِ ثَمَنًا قَلِیلًا بر جملهی: وَأَوْفُواْ بِعَهْدِ اللهِ إِذَا عَاهَدتُّمْ معطوف است.