آیه ۸۰ - سوره نحل

آیه وَ اللهُ جَعَلَ لَكُمْ مِنْ بُيُوتِكُمْ سَكَناً وَ جَعَلَ لَكُمْ مِنْ جُلُودِ الْأَنْعامِ بُيُوتاً تَسْتَخِفُّونَها يَوْمَ ظَعْنِكُمْ وَ يَوْمَ إِقامَتِكُمْ وَ مِنْ أَصْوافِها وَ أَوْبارِها وَ أَشْعارِها أَثاثاً وَ مَتاعاً إِلى حينٍ [80]

و خدا براى شما از خانههایتان محلّ سکونت [و آرامش] قرار داد؛ و از پوست چهارپایان نیز براى شما خانههایى (خیمههایى) قرار داد که روز کوچکردن و روز اقامتتان، به آسانى مىتوانید آن‌ها را جابهجا کنید؛ و از پشمها و کرکها و موهاى آن‌ها، براى شما وسایل زندگى تا زمان معیّنى قرار داد.

۱
(نحل/ ۸۰)

علی‌ّابن‌ابراهیم (رحمة الله علیه)- قَوْلُهُ وَ اللهُ جَعَلَ لَکُمْ مِنْ بُیُوتِکُمْ سَکَناً یَعْنِی الْمَسَاکِنَ وَ جَعَلَ لَکُمْ مِنْ جُلُودِ الْأَنْعامِ بُیُوتاً یَعْنِی الْخِیَمَ وَ الْمَضَارِبَ تَسْتَخِفُّونَها یَوْمَ ظَعْنِکُمْ أیْ یَوْمَ سَفَرِکُم وَ یَوْمَ إِقامَتِکُمْ یَعْنِی فِی مَقَامِکُمْ وَ مِنْ أَصْوافِها وَ أَوْبارِها وَ أَشْعارِها أَثاثاً وَ مَتاعاً إِلی حِینٍ وَ فِی رَوَایَهًِْ أبِی‌الْجَارُودِ فِی قَوْلِهِ أَثاثاً قَالَ الْمَالَ وَ مَتاعاً قَالَ الْمَنَافِعَ إِلی حِینٍ أیْ إلَی حِینَ بَلَاغِهَا.

علی‌بن‌ابراهیم (رحمة الله علیه)- وَاللهُ جَعَلَ لَکُم مِّن بُیُوتِکُمْ سَکَنًا یعنی خانه و منزل. وَجَعَلَ لَکُم مِّن جُلُودِ الأَنْعَامِ بُیُوتًا یعنی خیمه، تَسْتَخِفُّونَهَا یَوْمَ ظَعْنِکُمْ یعنی در سفرهایتان. وَیَوْمَ إِقَامَتِکُمْ وقتی‌که جایی مقیم و ساکن شدید، وَ مِنْ أَصْوَافِهَا وَأَوْبَارِهَا وَأَشْعَارِهَا أَثَاثًا وَمَتَاعًا إِلَی حِینٍ. در روایت ابوجارود آمده است که درباره‌ی این آیه فرمود: أَثَاثًا یعنی مال، وَ مَتَاعًا یعنی منافع و سود و بهره، إِلَی حِینٍ یعنی تا زمان رسیدن آن.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۷، ص۶۹۴
القمی، ج۱، ص۳۸۷/ البرهان/ نورالثقلین؛ «قوله و الله جعل لکم ... متاعا الی حین» محذوف
۲
(نحل/ ۸۰)

الصّادق (علیه السلام)- فَعُلِمَ أَنَّ إِلَهَ الْبَرِّ وَ الْبَحْرِ وَ السَّمَاءِ وَ الْأَرْضِ وَ مَا بَیْنَهُمَا وَاحِدٌ حَیٌّ قَیُّومٌ مُدَبِّرٌ حَکِیمٌ وَ أَنَّهُ لَوْ کَانَ غَیْرَهُ لَاخْتَلَفَتِ الْأَشْیَاءُ وَ کَذَلِکَ السَّمَاءُ نَظِیرُ الْأَرْضِ الَّتِی أَخْرَجَ اللَّهُ مِنْهَا حَبًّا وَ عِنَباً وَ قَضْباً وَ زَیْتُوناًوَ نَخْلًا وَ حَدائِقَ غُلْباً وَ فاکِهَةً وَ أَبًّا بِتَدْبِیرٍ مُؤَلَّفٍ مُبَیَّنٍ بِتَصْوِیرِ الزَّهْرَهًِْ وَ الثَّمَرَهًِْ حَیَاهًًْ لِبَنِی آدَمَ وَ مَعَاشاً یَقُومُ بِهِ أَجْسَادُهُمْ وَ تَعِیشُ بِهَا أَنْعَامُهُمُ الَّتِی جَعَلَ اللَّهُ فِی أَصْوافِها وَ أَوْبارِها وَ أَشْعارِها أَثاثاً وَ مَتاعاً إِلی حِینٍ وَ الِانْتِفَاعِ بِهَا وَ الْبَلَاغِ عَلَی ظُهُورِهَا مَعَاشاً لَهُمْ لَا یَحْیَوْنَ إِلَّا بِهِ وَ صَلَاحاً لَا یَقُومُونَ إِلَّا عَلَیْهِ.

امام صادق (علیه السلام)- معلوم شد که خدای خشکی و دریا، آسمان و زمین و هرچه در بین آن دو است، یکتا، زنده، قائم، مدبّر و حکیم است که اگر کسی غیر از او بود همه چیز دچار اختلاف می‌شد. [این نظم] در مورد آسمان، همانند [نظم] زمین است که خداوند از آن هسته‌ها و انگور و شاخه‌های مو و زیتون و خرما و باغ‌های پردرخت و میوه و چراگاه‌ها رویاند و این کار را با تدبیر انجام داد و این کار را تبیین کرد با ایجاد گل‌ها و میوه‌ها برای ادامه‌ی حیات بشر و خوراکی‌ای برای قدرت‌گرفتن بدن‌هایشان و بدن چهارپایانشان، چهارپایانی که خداوند از پشم و کرک و موی آن‌ها کالا و وسائل زندگی تا وقتی معین را آفرید، چهارپایانی برای بهره‌بردن از آنان و سوارشدن بر پشت آن‌ها. این‌ها برای امرار معاش آن‌ها است که جز با آن‌ها زنده نمی‌ماند و این کار مصلحتی است که کارها فقط براساس آن قوام می‌گیرد.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۷، ص۶۹۴
بحارالأنوار، ج۳، ص۱۹۱
۳
(نحل/ ۸۰)

أمیرالمؤمنین (علیه السلام)- الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِی سَخَّرَ لَنَا الْأَنْعَامَ لِنَأْکُلَ مِنْهَا وَ جَعَلَ لَنَا مِنْهَا رُکُوباً وَ جَعَلَ لَنَا مِنْ جُلُودِ الْأَنْعامِ بُیُوتاً وَ لِبَاساً وَ فِرَاشاً وَ مَتاعاً إِلی حِینٍ.

امام علی (علیه السلام)- ستایش خدایی را که چهارپایان را مسخّر ما کرد تا از آن‌ها بخوریم و آن‌ها را مرکب ما کرد و از پوست آن‌ها برایمان خانه و جامه و فرش و کالا (اسباب زندگی) برای مدّتی [در دنیا] ساخت.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۷، ص۶۹۴
بحارالأنوار، ج۹۴، ص۱۹۱
۴
(نحل/ ۸۰)

الصّادق (علیه السلام)- وَ عَنْ جَعْفَرِبْنِ‌مُحَمَّدٍ (علیه السلام) أَنَّهُ کَرِهَ شَعْرَ الْإِنْسَانِ فَقَالَ کُلُّ شَیْءٍ سَقَطَ مِنْ حَیٍّ فَهُوَ مَیْتَهًٌْ وَ کَذَا کُلُّ شَیْءٍ سَقَطَ مِنْ أَعْضَاءِ الْحَیَوَانِ وَ هِیَ أَحْیَاءٌ فَهُوَ مَیْتَهًٌْ لَا یُؤْکَلُ وَ رَخَّصَ فِیمَا جُزَّ عَنْهَا مِنْ أَصْوافِها وَ أَوْبارِها وَ أَشْعارِها إِذَا غُسِلَ أَنْ یُمَسَّ وَ یُصَلَّی فِیهِ وَ عَلَیْهِ إِذَا کَانَ طَاهِراً خِلَافَ شُعُورِ النَّاسِ.

امام صادق (علیه السلام)- امام صادق (علیه السلام) فرمود: [پوشیدن لباس] موی انسان مکروه است. هر چیزی که از موجود زنده‌ای کنده شود، حکم مردار دارد همین حکم در مورد اعضای کنده شده‌ی حیوانات است که اگر حیوان زنده باشد، عضو کنده شده، مردار است و نباید خورده شود مگر آن اعضایی که اجازه داده شده که پشم و کرک و موهای آن‌هاست که اگر دست خیس به آن زده شود یا در لباسی از جنس آن نماز خوانده شود یا بر سجّاده‌ای از آن جنس نماز خوانده شود، اشکالی ندارد، به شرط آنکه پاک باشد به خلاف موی انسان [که این امور در آن جایز نیست].

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۷، ص۶۹۴
بحارالأنوار، ج۸۰، ص۲۳۵/ مستدرک الوسایل، ج۱۶، ص۱۹۱؛ «کره شعر ... میته» محذوف و «یلبس» بدل «یمسّ»
بیشتر