آیه ۱۱۷ - سوره نحل

آیه مَتَاعٌ قَلِيلٌ وَ لهَمْ عَذَابٌ أَلِيم [117]

بهره كمى است [كه در اين دنيا نصيبشان مى شود]؛ و عذاب دردناكى در انتظار آنان است!

سبب نزول

۱
(نحل/ ۱۱۷)

علی‌ّبن‌ابراهیم (رحمة الله علیه)- وَ لا تَقُولُوا لِما تَصِفُ أَلْسِنَتُکُمُ الْکَذِبَ هذا حَلالٌ وَ هذا حَرامٌ لِتَفْتَرُوا عَلَی اللهِ الْکَذِبَ قَالَ: هُوَ مَا کَانَتِ الْیَهُودُ یَقُولُونَ: ما فِی بُطُونِ هذِهِ الْأَنْعامِ خالِصَةٌ لِذُکُورِنا وَ مُحَرَّمٌ عَلی أَزْواجِنا.

علی‌بن‌ابراهیم (رحمة الله علیه)- وَلاَ تَقُولُواْ لِمَا تَصِفُ أَلْسِنَتُکُمُ الْکَذِبَ هَذَا حَلاَلٌ وَهَذَا حَرَامٌ لِّتَفْتَرُواْ عَلَی اللهِ الْکَذِبَ منظور آن سخنی بود که یهودیان گفتند: آنچه در شکم این چارپایان است برای مردان ما حلال و برای زنانمان حرام است (انعام/۱۳۹).

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۷، ص۷۵۴
القمی، ج۱، ص۳۹۱/ نورالثقلین/ البرهان

به خاطر دروغی که بر زبانتان جاری می‌شود نگویید: «این حلال است و آن حرام»، تا بر خدا افترا ببندید. به‌یقین کسانی که به خدا افترا می‌بندند، رستگار نخواهند شد

۱ -۱
(نحل/ ۱۱۷)

الصّادق (علیه السلام)- عَنْ إِسْحَاقَ بْنِ مُوسَی قَالَ حَدَّثَنِی أَخِی وَ عَمِّی عَنْ أَبِی‌عَبْدِ‌اللَّهِ (علیه السلام) قَال ثَلَاثَهًُْ مَجَالِسَ یَمْقُتُهَا اللَّهُ وَ یُرْسِلُ نَقِمَتَهُ عَلَی أَهْلِهَا فَلَا تُقَاعِدُوهُمْ وَ لَا تُجَالِسُوهُمْ مَجْلِساً فِیهِ مَنْ یَصِفُ لِسَانُهُ کَذِباً فِی فُتْیَاهُ وَ مَجْلِساً ذِکْرُ أَعْدَائِنَا فِیهِ جَدِیدٌ وَ ذِکْرُنَا فِیهِ رَثٌّ وَ مَجْلِساً فِیهِ مَنْ یَصُدُّ عَنَّا وَ أَنْتَ تَعْلَمُ قَالَ ثُمَّ تَلَا أَبُوعَبْدِاللَّهِ (علیه السلام) ثَلَاثَ آیَاتٍ مِنْ کِتَابِ اللَّهِ کَأَنَّمَا کُنَّ فِی فِیهِ أَوْ قَالَ فِی کَفِّهِ وَ لا تَسُبُّوا الَّذِینَ یَدْعُونَ مِنْ دُونِ اللهِ فَیَسُبُّوا اللهَ عَدْواً بِغَیْرِ عِلْمٍ وَ إِذا رَأَیْتَ الَّذِینَ یَخُوضُونَ فِی آیاتِنا فَأَعْرِضْ عَنْهُمْ حَتَّی یَخُوضُوا فِی حَدِیثٍ غَیْرِهِ وَ لا تَقُولُوا لِما تَصِفُ أَلْسِنَتُکُمُ الْکَذِبَ هذا حَلالٌ وَ هذا حَرامٌ لِتَفْتَرُوا عَلَی اللهِ الْکَذِبَ.

امام صادق (علیه السلام)- اسحاق‌بن‌موسی گوید: برادرم و عمویم از امام صادق (علیه السلام) نقل کردند: سه مجلس است که خداوند آن‌ها را دشمن می‌دارد و عذاب خود را بر اهل آن می‌فرستد، پس با آنان ننشینید و مجالست نکنید؛ یک؛ آن مجلسی که در آن کسی باشد که در فتوای [شرعی و احکام] خود دروغ گوید و دیگر مجلسی که ذکر دشمنان ما در آن تازه و نو، ولی ذکر ما در آن کهنه باشد و دیگر مجلسی که در آن کسی است که از پیروی ما [مردم را] بازمی‌دارد و تو میدانی که او چنین کسی است. سپس حضرت صادق (علیه السلام) سه آیه از کتاب خدا خواند که گویا در مشتش بود. چیزهایی را که آنان به جای اللَّه می‌خوانند، دشنام مدهید که آنان نیز بی‌هیچ دانشی، از روی کینه‌توزی به اللَّه دشنام دهند (انعام/۱۰۸) و چون ببینی که در آیات ما از روی عناد گفت و گو می‌کنند از آن‌ها رویگردان شو تا به سخنی جز آن پردازند (انعام/۶۸) وَ لا تَقُولُوا لِما تَصِفُ أَلْسِنَتُکُمُ الْکَذِبَ هذا حَلالٌ وَ هذا حَرامٌ لِتَفْتَرُوا عَلَی اللهِ الْکَذِبَ.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۷، ص۷۵۶
الکافی، ج۲، ص۳۷۸/ بحارالأنوار، ج۷۱، ص۲۱۵/ وسایل الشیعهًْ، ج۱۶، ص۲۶۲/ نورالثقلین
۱ -۲
(نحل/ ۱۱۷)

الصّادق (علیه السلام)- فَإِذَا أَتَی الْعَبْدُ بِکَبِیرَهًٍْ مِنْ کَبَائِرِ الْمَعَاصِی أَوْ صَغِیرَهًٍْ مِنْ صَغَائِرِ الْمَعَاصِی الَّتِی نَهَی اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ عَنْهَا کَانَ خَارِجاً مِنَ الْإِیمَانِ وَ سَاقِطاً عَنْهُ اسْمُ الْإِیمَانِ وَ ثَابِتاً عَلَیْهِ اسْمُ الْإِسْلَامِ فَإِنْ تَابَ وَ اسْتَغْفَرَ عَادَ إِلَی الْإِیمَانِ وَ لَمْ یُخْرِجْهُ إِلَی الْکُفْرِ وَ الْجُحُودِ وَ الِاسْتِحْلَالِ وَ إِذَا قَالَ لِلْحَلَالِ هَذَا حَرَامٌ وَ لِلْحَرَامِ هَذَا حَلَالٌ وَ دَانَ بِذَلِکَ فَعِنْدَهَا یَکُونُ خَارِجاً مِنَ الْإِیمَانِ وَ الْإِسْلَامِ إِلَی الْکُفْرِ وَ کَانَ بِمَنْزِلَهًِْ رَجُلٍ دَخَلَ الْحَرَمَ ثُمَّ دَخَلَ الْکَعْبَهًَْ فَأَحْدَثَ فِی الْکَعْبَهًِْ حَدَثاً فَأُخْرِجَ عَنِ الْکَعْبَهًِْ وَ عَنِ الْحَرَمِ فَضُرِبَتْ عُنُقُهُ وَ صَارَ إِلَی النَّارِ.

امام صادق (علیه السلام)- وقتی بنده‌ای مرتکب گناه کبیره یا صغیره‌ای شود که خداوند از آن نهی کرده است، از ایمان خارج می‌شود ولی همچنان در دایره اسلام است و مسلمان نامیده می‌شود. اگر توبه کرده و استغفار نمود، به ایمان باز می‌گردد [و در هیچ حال کافر نمی‌شود]؛ تنها چیزی که فرد را از اسلام خارج می‌کند و به کفر داخل می‌کند، سرکشی و حلال‌شمردن حلال خداست و اینکه بگوید فلان حلال خدا حرام است و بر این عقیده بماند. چنین فردی از نظر ما از اسلام و ایمان وارد کفر شده است، مثل چنین فردی مثل آن شخص است که وارد مسجدالحرام و کعبه شود و در آن مرتکب گناه و نجاستی شود و سپس خارج شود و از مکه و حرم خارج شود، حکم او این است که گردنش را بزنند و به جهنّم خواهد رفت.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۷، ص۷۵۶
بحارالأنوار، ج۵، ص۳۲/ نورالثقلین
۱ -۳
(نحل/ ۱۱۷)

الرّسول (صلی الله علیه و آله)- مَنْ فَسَّرَ الْقُرْآنَ بِرَأْیِهِ فَقَدِ افْتَرَی عَلَی اللَّهِ الْکَذِب.

پیامبر (صلی الله علیه و آله)- هرکس قرآن را به رأی خود تفسیر کند، بر خدا دروغ بسته است.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۷، ص۷۵۶
وسایل الشیعهًْ، ج۲۷، ص۱۹۰/ نورالثقلین
بیشتر