آیه ذلِكُمْ بِأَنَّهُ إِذا دُعِيَ اللهُ وَحْدَهُ كَفَرْتُمْ وَ إِنْ يُشْرَكْ بِهِ تُؤْمِنُوا فَالْحُكْمُ لِلهِ الْعَلِيِّ الْكَبيرِ [12]
[گفته مى‌شود] اين به سبب آن است كه وقتى خداوند به يگانگى خوانده مى‌شد انكار مى‌كرديد، و اگر براى او همتايى مى‌پنداشتند ايمان مى‌آورديد؛ اكنون داورى مخصوص خداوند بلند مرتبه و بزرگ است [و شما را مطابق عدل خود كيفر مى‌دهد].
الصّادق (علیه السلام)- عَنْ زَیْدِ‌بْنِ‌الْحَسَنِ قَال سَأَلْتُ أَبَاعَبْدِاللَّهِ (علیه السلام)عَنْ قَوْلِ اللَّهِ عزّوجلّ قالُوا رَبَّنا أَمَتَّنَا اثْنَتَیْنِ وَ أَحْیَیْتَنَا اثْنَتَیْنِ فَقَالَ فَأَجَابَهُمُ اللَّهُ تَعَالَی ذلِکُمْ بِأَنَّهُ إِذا دُعِیَ اللهُ وَحْدَهُ وَ أَهْلُ الْوَلَایَهًِْ کَفَرْتُمْ بِأَنَّهُ کَانَتْ لَهُمْ وَلَایَهًٌْ وَ إِنْ یُشْرَکْ بِهِ مَنْ لَیْسَتْ لَهُ وَلَایَهًٌْ تُؤْمِنُوا وَ إِن (بِأَنّ) لَهُ وَلَایَهًًْ فَالْحُکْمُ لِلهِ الْعَلِیِّ الْکَبِیرِ.
امام صادق (علیه السلام)- زیدبن‌حسن گوید: از امام صادق (علیه السلام) درباره‌ی آیه: قَالوا رَبَّنَا أَمَتَّنَا اثْنَتَیْنِ و أَحْیَیْتَنَا اثْنَتَیْنِ سؤال کردم. فرمود: «خداوند در پاسخ آنان فرموده است: هرگاه از خداوند و کسانی که ولایت خداوندی دارند به تنهایی یاد شود، شما به ولایت داشتن به آن ولی خدا کفر می‌ورزید؛ امّا چنان‌چه در ولایت او فردی که فاقد ولایت الهی است به‌عنوان شریک قرار داده شود، به ولایت او ایمان می‌آورید. اراده‌ی مطلق امور و قضاوت و حکومت در اختیار خداوند بزرگ و بلند مرتبه است».
الصّادق (علیه السلام)- عَن أَبِی‌عَبْدِ‌اللَّهِ (علیه السلام) فِی قَوْلِهِ إِذا دُعِیَ اللهُ وَحْدَهُ کَفَرْتُمْ وَ إِنْ یُشْرَکْ بِهِ تُؤْمِنُوا فَالْحُکْمُ لِلهِ الْعَلِیِّ الْکَبِیرِ یَقُولُ إِذَا ذُکِرَ اللَّهُ وَحْدَهُ بِوَلَایَهًِْ مَنْ أَمَرَ اللَّهُ بِوَلَایَتِهِ کَفَرْتُمْ وَ إِنْ یُشْرَکْ بِهِ مَنْ لَیْسَتْ لَهُ وَلَایَهًٌْ تُؤْمِنُوا بِأَنَّ لَهُ وَلَایَهًًْ.
امام صادق (علیه السلام)- إِذا دُعِیَ اللهُ وَحْدَهُ کَفَرْتُمْ وَ إِنْ یُشْرَکْ بِهِ تُؤْمِنُوا فَالحُکْمُ لِلهِ الْعَلِیِّ الْکَبِیرِ؛ وقتی خدا به تنهایی یاد شود با ولایت کسی که امر به ولایت او کرده کافر می‌شوید و اگر شریک او قرار دهد کسی را که ولایت ندارد ایمان می‌آورید که او دارای ولایت است.
الصّادق (علیه السلام)- عَن حَبِیبٍ الْخَثْعَمِیِّ قَالَ ذَکَرْتُ لِأَبِی‌عَبْدِاللَّهِ (علیه السلام) مَا یَقُولُ أَبُوالْخَطَّابِ فَقَالَ اذْکُرْ لِی بَعْضَ مَا یَقُول ... وَأَخْبَرْتُهُ بِالْآیَهًِْ الَّتِی فِی حم ذلِکُمْ بِأَنَّهُ إِذا دُعِیَ اللهُ وَحْدَهُ کَفَرْتُمْ ثُمَّ قَالَ قُلْتُ یَعْنِی بِذَلِکَ أَمِیرَالْمُؤْمِنِینَ (علیه السلام) قَالَ أَبُوعَبْدِاللَّهِ (علیه السلام) مَنْ قَالَ هَذَا فَهُوَ مُشْرِکٌ ثَلَاثاً أَنَا إِلَی اللَّهِ مِنْهُ بَرِیءٌ ثَلَاثاً بَلْ عَنَی بِذَلِکَ نَفْسَهُ بَلْ عَنَی بِذَلِکَ نَفْسَهُ.
امام صادق (علیه السلام)- حبیب خثعمی گفت: به امام صادق (علیه السلام) عرض کردم: «ابوالخطاب چه می‌گوید»؟ فرمود: «بعضی از گفتار او را نقل کن». «ذلِکُمْ بِأَنَّهُ إِذا دُعِیَ اللهُ وَحْدَهُ کَفَرْتُمْ را گوش زد کردم که می‌گوید منظور امیرالمؤمنین (علیه السلام) است». فرمود: «هرکس چنین حرفی بزند مشرک است» و سه مرتبه تکرار کرد. و سه مرتبه تکرار کرد: «من از او بیزارم. خداوند خود را در این آیه منظور نموده، منظورش خود خداست نه دیگری».
علی‌بن‌إبراهیم (رحمة الله علیه)- ذلِکُمْ بِأَنَّهُ إِذا دُعِیَ اللهُ وَحْدَهُ کَفَرْتُمْ أی جَحَدتُمْ وَ إِنْ یُشْرَکْ بِهِ تُؤْمِنُوا فَالْکُفْرِ هَاهُنَا الجُحُودُ قَالَ إذَا وَحَّدَ اللهُ کَفَرْتُمْ وَ إنْ جَعَلَ لِلَّهِ شَرِیکاً تُؤْمِنُوا.
علیّ‌ّبن‌ابراهیم ( ذَلکُم بِأَنَّهُ إِذَا دُعِیَ اللهُ وحْدَهُ کَفَرْتُمْ وإِن یُشْرَکْ بِهِ تُؤْمِنُوا کفر در اینجا به‌معنای جحود و انکار است؛ یعنی هرگاه از خداوند به یگانگی یاد شود کفر می‌ورزید و چنان‌چه برایش شریکی قرار داده شود، بدان ایمان می‌آورید.