آیه ۶۷ - سوره غافر

آیه هُوَ الَّذي خَلَقَكُمْ مِنْ تُرابٍ ثُمَّ مِنْ نُطْفَةٍ ثُمَّ مِنْ عَلَقَةٍ ثُمَّ يُخْرِجُكُمْ طِفْلاً ثُمَّ لِتَبْلُغُوا أَشُدَّكُمْ ثُمَّ لِتَكُونُوا شُيُوخاً وَ مِنْكُمْ مَنْ يُتَوَفَّى مِنْ قَبْلُ وَ لِتَبْلُغُوا أَجَلاً مُسَمًّى وَ لَعَلَّكُمْ تَعْقِلُونَ [67]

او كسى است كه شما را از خاكى آفريد، سپس از نطفه‌اى، سپس از علقه [و خون بسته شده]اى، سپس شما را به‌صورت طفلى [از شكم مادر] بيرون مى‌آورد، بعد [رشد مى‌كنيد تا] به مرحله‌ی كمال قوّت خود مى‌رسيد، و بعد از آن پير مى‌شويد؛ و [در اين ميان] گروهى از شما پيش از رسيدن به اين مرحله مى‌ميرند و [در نهايت] به اجل حتمى خود مى‌رسيد؛ شايد [در اين مراحل] بينديشيد.

کلّیات

۱
(غافر/ ۶۷)

الکاظم (علیه السلام)- یَا هِشَامُ قَدْ جَعَلَ اللَّهُ ذَلِکَ دَلِیلًا عَلَی مَعْرِفَتِهِ بِأَنَّ لَهُمْ مُدَبِّراً فَقَالَ ... هُوَ الَّذِی خَلَقَکُمْ مِنْ تُرابٍ ثُمَّ مِنْ نُطْفَةٍ ثُمَّ مِنْ عَلَقَةٍ ثُمَّ یُخْرِجُکُمْ طِفْلًا ثُمَّ لِتَبْلُغُوا أَشُدَّکُمْ ثُمَّ لِتَکُونُوا شُیُوخاً وَ مِنْکُمْ مَنْ یُتَوَفَّی مِنْ قَبْلُ وَ لِتَبْلُغُوا أَجَلًا مُسَمًّی وَ لَعَلَّکُمْ تَعْقِلُون.

امام کاظم (علیه السلام)- [در سفارشات امام کاظم (علیه السلام) به هشام، و تعریف ایشان از «عقل» آمده است] ... ای هشام، خداوند این‌ها را دلیلی بر شناسایی خود قرار داده که بی‌شکّ آن‌ها را مدبّری است، و فرموده: ... هُوَ الَّذِی خَلَقَکُمْ مِنْ تُرابٍ ثُمَّ مِنْ نُطْفَةٍ ثُمَّ مِنْ عَلَقَةٍ ثُمَّ یُخْرِجُکُمْ طِفْلًا ثُمَّ لِتَبْلُغُوا أَشُدَّکُمْ ثُمَّ لِتَکُونُوا شُیُوخاً وَ مِنْکُمْ مَنْ یُتَوَفَّی مِنْ قَبْلُ وَ لِتَبْلُغُوا أَجَلًا مُسَمًّی وَ لَعَلَّکُمْ تَعْقِلُون.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۳، ص۴۵۸
الکافی، ج۱، ص۱۳
۲
(غافر/ ۶۷)

أمیرالمؤمنین (علیه السلام)- سُئِلَ أَمِیرُالْمُؤْمِنِینَ (علیه السلام) عَنْ مُشَابِهِ الْخَلْقِ فَقَالَ هُوَ عَلَی ثَلَاثَهًِْ أَوْجُهٍ فَمِنْه.. خَلْقُ الِاسْتِحَالَهًِْ قَوْلُهُ تَعَالَی.. هُوَ الَّذِی خَلَقَکُمْ مِنْ تُرابٍ ثُمَّ مِنْ نُطْفَةٍ ...

امام علی (علیه السلام)- از امیرالمؤمنین (علیه السلام) درباره نمونه‌های آفرینش پرسش شد. فرمود: «بر سه روش باشند ... و آفرینش دگرگونی چون قول خدای تعالی که فرمود: ... هُوَ الَّذِی خَلَقَکُمْ مِنْ تُرابٍ ثُمَّ مِنْ نُطْفَةٍ».

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۳، ص۴۵۸
بحارالأنوار، ج۵۷، ص۳۳۳

کهنسالی

۱
(غافر/ ۶۷)

الصّادق (علیه السلام)- یُؤْتَی بِشَیْخٍ یَوْمَ الْقِیَامَهًِْ فَیُدْفَعُ إِلَیْهِ کِتَابُهُ ظَاهِرُهُ مِمَّا یَلِی النَّاسَ لَا یَرَی إِلَّا مَسَاوِئَ فَیَطُولُ ذَلِکَ عَلَیْهِ فَیَقُولُ: یَا رَبِّ أَ تَأْمُرُ بِی إِلَی النَّارِ؟ فَیَقُولُ الْجَبَّارُ جَلَّ جَلَالُهُ: یَا شَیْخُ أَنَا أَسْتَحْیِی أَنْ أُعَذِّبَکَ وَ قَدْ کُنْتَ تُصَلِّی لِی فِی دَارِ الدُّنْیَا اذْهَبُوا بِعَبْدِی إِلَی الْجَنَّهًْ.

امام صادق (علیه السلام)- روز رستاخیز پیرمردی را می‌آورند و نامه‌ی اعمالش را به دستش می‌دهند. طرف پشت نامه به سوی مردم است و او در آن جز بدی و گناه نمی‌بیند، بر او سخت گران می‌آید. می‌گوید: «ای پروردگار من! آیا دستور می‌فرمایی که به سوی آتش بروم»؟ خداوند جبّار فرماید: «ای پیرمرد! من شرم دارم که تو را عذاب کنم، با اینکه تو در دنیا همواره نماز می‌خواندی. بنده مرا به سوی بهشت ببرید».

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۳، ص۴۵۸
وسایل الشیعه، ج۴، ص۴۰/ نورالثقلین
بیشتر