آیه ۴۸ - سوره قمر

آیه يَوْمَ يُسْحَبُونَ فِي النَّارِ عَلى وُجُوهِهِمْ ذُوقُوا مَسَّ سَقَرَ [48]

در آن روز كه به‌صورت در آتش دوزخ كشيده مى‌شوند [و به آن‌ها گفته مى‌شود]: بچشيد عذاب دوزخ را!

۱
(قمر/ ۴۸)

أمیرالمؤمنین (علیه السلام)- إِنَّ أَرْوَاحَ الْقَدَرِیَّهًِْ یُعْرَضُونَ عَلَی النَّارِ غُدُوّاً وَ عَشِیّاً حَتَّی تَقُومَ السَّاعَهًُْ فَإِذَا قَامَتِ السَّاعَهًُْ عُذِّبُوا مَعَ أَهْلِ النَّارِ بِأَلْوَانِ الْعَذَابِ فَیَقُولُونَ یَا رَبَّنَا عَذَّبْتَنَا خَاصَّهًًْ وَ تُعَذِّبْنَا عَامَّهًًْ فَیَرُدُّ عَلَیْهِمْ ذُوقُوا مَسَّ سَقَرَ إِنَّا کُلَّ شَیْءٍ خَلَقْناهُ بِقَدَرٍ.

امام علی (علیه السلام)- همانا ارواح فرقه [ی قدریّه نافیان قدر الهی در افعال اختیاری انسان] را هر سحرگاه و شامگاه مقابل آتش می‌نهند تا اینکه رستاخیز برپا می‌شود، وقتی رستاخیز برپا شد به همراه دوزخیان با انواع عذاب‌ها عذاب می‌شوند، آنگاه آنان گویند: «پروردگارا! ما را به‌گونه‌ای ویژه و مخصوص عذاب نمودی و اینک ما را با سایر دوزخیان عذاب می‌کنی»؟ به آنان پاسخ داده شود: ذُوقُوا مَسَّ سَقَرَإِنّا کُلَّ شَیْءٍ خَلَقْناهُ بِقَدَرٍ.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۵، ص۳۷۲
بحارالأنوار، ج۵، ص۱۱۷/ ثواب الأعمال، ص۲۱۲/ جامع الأخبار، ص۱۶۱/ نورالثقلین؛ «تفاوت لفظی»
۲
(قمر/ ۴۸)

الباقر (علیه السلام)- نَزَلَتْ هَذِهِ الْآیَهًُْ فِی الْقَدَرِیَّهًِْ ذُوقُوا مَسَّ سَقَرَ إِنَّا کُلَّ شَیْءٍ خَلَقْناهُ بِقَدَر.

امام باقر (علیه السلام)- این آیه درباره‌ی قدریّه فرو فرستاده شده: ذُوقُوا مَسَّ سَقَرَ إِنّا کُلَّ شَیْءٍ خَلَقْناهُ بِقَدَرٍ.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۵، ص۳۷۲
بحارالأنوار، ج۵، ص۱۱۸/ ثواب الأعمال، ص۲۱۲/ نورالثقلین
۳
(قمر/ ۴۸)

الصّادق (علیه السلام)- عَنْ عَلِیِّ‌بْنِ‌سَالِمٍ عَنْ أَبِی‌عَبْدِاللَّهِ (علیه السلام) قَالَ: سَأَلْتُهُ عَنِ الرُّقَی أَ تَدْفَعُ مِنَ الْقَدَرِ شَیْئاً فَقَالَ هِیَ مِنَ الْقَدَرِ وَ قَالَ (علیه السلام) إِنَّ الْقَدَرِیَّهًَْ مَجُوسُ هَذِهِ الْأُمَّهًِْ وَ هُمُ الَّذِینَ أَرَادُوا أَنْ یَصِفُوا اللَّهَ بِعَدْلِهِ فَأَخْرَجُوهُ مِنْ سُلْطَانِهِ وَ فِیهِمْ نَزَلَتْ هَذِهِ الْآیَهًُْ یَوْمَ یُسْحَبُونَ فِی النَّارِ عَلی وُجُوهِهِمْ ذُوقُوا مَسَّ سَقَرَ إِنَّا کُلَّ شَیْءٍ خَلَقْناهُ بِقَدَرٍ.

امام صادق (علیه السلام)- از علیّ‌بن‌سالم روایت است که گوید: از امام صادق (علیه السلام) درباره‌ی افسون‌ها سؤال کردم: «آیا از قدر چیزی را دفع می‌کنند»؟ فرمود: «آن‌ها از جمله‌ی قدرند». و حضرت (علیه السلام) فرمود: «قدریّه، مجوس این امّت‌اند و ایشان کسانی هستند که خواستند خدا را به عدلش وصف کنند ولی او را از سلطنتش بیرون بردند و این آیه درباره‌ی آن‌ها نازل شده است: یَوْمَ یُسْحَبُونَ فِی النَّارِ عَلی وُجُوهِهِمْ ذُوقُوا مَسَّ سَقَرَ إِنَّا کُلَّ شَیْءٍ خَلَقْناهُ بِقَدَرٍ یعنی آن‌ها را بر صورت انداخته و می‌کشند و به دوزخ می‌افکنند و در آن حال به آن‌ها گویند: «بچشید سودن دوزخ یعنی حرارت آتش و الم آن را». و در بیان عدل خود می‌فرماید: إِنَّا کُلَّ شَیْءٍ خَلَقْناهُ بِقَدَرٍ.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۵، ص۳۷۲
التوحید، ص۳۸۲/ نورالثقلین
۴
(قمر/ ۴۸)

الصّادق (علیه السلام)- إِنَ فِی جَهَنَّمَ لَوَادِیاً لِلْمُتَکَبِّرِینَ یُقَالُ لَهُ سَقَرُ شَکَا إِلَی اللَّهِ شِدَّهًَْ حَرِّهِ سَأَلَهُ أَنْ یَتَنَفَّسَفَأَذِنَ لَهُ فَتَنَفَّسَ فَأَحْرَقَ جَهَنَّم.

امام صادق (علیه السلام)- در جهنّم جایی هست به نام سقر که متکبّران در آنجا می‌باشند، سقر از شدّت حرارت به خداوند خود شکایت کرد و از خداوند اجازه خواست تا نفسی بکشد، خدا اجازه داد و او نفسی کشید و جهنّم را سوزانید.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۵، ص۳۷۲
القمی، ج۲، ص۲۵۱/ نورالثقلین
بیشتر