آیه مُهْطِعينَ إِلَى الدَّاعِ يَقُولُ الْكافِرُونَ هذا يَوْمٌ عَسِرٌ [8]
درحالىكه بهسوى اين دعوتكنندهی الهى گردن مىكشند؛ كافران مىگويند: «امروز روز سخت [و دردناكى] است»!
أمیرالمؤمنین (علیه السلام)- إِذَا کَانَ یَوْمُ الْقِیَامَهًِْ بَعَثَ اللَّهُ تَبَارَکَ وَ تَعَالَی النَّاسَ مِنْ حُفَرِهِمْ عُزْلًا بُهْماً جُرْداً مُرْداً فِی صَعِیدٍ وَاحِدٍ یَسُوقُهُمُ النُّورُ وَ تَجْمَعُهُمُ الظُّلْمَهًُْ حَتَّی یَقِفُوا عَلَی عَقَبَهًِْ الْمَحْشَرِ فَیَرْکَبُ بَعْضُهُمْ بَعْضاً وَ یَزْدَحِمُونَ دُونَهَا فَیُمْنَعُونَ مِنَ الْمُضِیِّ فَتَشْتَدُّ أَنْفَاسُهُمْ وَ یَکْثُرُ عَرَقُهُمْ وَ تَضِیقُ بِهِمْ أُمُورُهُمْ وَ یَشْتَدُّ ضَجِیجُهُمْ وَ تَرْتَفِعُ أَصْوَاتُهُمْ قَالَ وَ هُوَ أَوَّلُ هَوْلٍ مِنْ أَهْوَالِ یَوْمِ الْقِیَامَهًِْ قَالَ فَیُشْرِفُ الْجَبَّارُ تَبَارَکَ وَ تَعَالَی عَلَیْهِمْ مِنْ فَوْقِ عَرْشِهِ فِی ظِلَالٍ مِنَ الْمَلَائِکَهًِْ فَیَأْمُرُ مَلَکاً مِنَ الْمَلَائِکَهًِْ فَیُنَادِی فِیهِمْ یَا مَعْشَرَ الْخَلَائِقِ أَنْصِتُوا وَ اسْتَمِعُوا مُنَادِیَ الْجَبَّارِ قَالَ فَیَسْمَعُ آخِرُهُمْ کَمَا یَسْمَعُ أَوَّلُهُمْ قَالَ فَتَنْکَسِرُ أَصْوَاتُهُمْ عِنْدَ ذَلِکَ وَ تَخْشَعُ أَبْصَارُهُمْ وَ تَضْطَرِبُ فَرَائِصُهُمْ وَ تَفْزَعُ قُلُوبُهُمْ وَ یَرْفَعُونَ رُءُوسَهُمْ إِلَی نَاحِیَهًِْ الصَّوْتِ مُهْطِعِینَ إِلَی الدَّاعِ قَالَ فَعِنْدَ ذَلِکَ یَقُولُ الْکَافِرُ هذا یَوْمٌ عَسِرٌ.
امام علی (علیه السلام)- وقتی روز قیامت فرا رسد، خداوند تبارکوتعالی آنها را از قبرهایشان بیرون میآورد درحالیکه ختنه کرده و لال و لخت و بدون ریش و سبیل همگی در یک میدانگاه هستند و نور آنها را به جلو میبرد و تاریکی آنها را در جایی جمع مینماید. تا اینکه در انتهای محشر میایستند و بعضی از آنها بر بعضی دیگر سوار میشوند و در آنجا اجتماع مینمایند و از حرکتکردن و رفتن منع میشوند. تندتند نفس میکشند و به شدّت عرق میکنند و کارهایشان بر آنها دشوار میشود و فریادشان زیاد میشود و صدایشان بالا میرود. این اوّلین ترس و هول از ترسهای روز قیامت است. و خداوند تبارکوتعالی از بالای عرش خود در زیر سایبانی از فرشتگان بر آنها اشراف دارد و به فرشتهای از فرشتگان دستور میدهد و او در میان آنها فریاد برمیآورد: «ای گروه مردم! ساکت باشید و به صدای ندادهندهی خداوند جبّار گوش فرا دهید». آخرین نفر آنها به خوبیِ اوّلین نفر آنها این صدا را میشنود و صدایشان در برابر صدای او میشکند و ضعیف میشود و چشمهایشان فرو میخوابد و پهلوهایشان میلرزد و قلبهایشان میترسد. سرهایشان را بهطرف آن صدا بالا میگیرند. درحالیکه بهسوی این دعوتکنندهی الهی گردن میکشند. در آن روز است که کافران میگویند: «امروز روز سخت [و دردناکی] است».
علیبنإبراهیم (رحمة الله علیه)- قَوْلُهُ مُهْطِعِینَ إِلَی الدَّاعِ إذا رَجَعَ فَیَقولُ إرْجِعُوا یَقُولُ الْکافِرُونَ هذا یَوْمٌ عَسِرٌ.
علیّّبنابراهیم (رحمة الله علیه)- مُّهْطِعِینَ إِلی الدَّاعِ؛ وقتی برگشت، پس میگوید: «باز گردید». یَقُول الکَافِرُونَ هَذَا یَومٌ عَسِرٌ.