آیه إِنَّ الْمُتَّقينَ في جَنَّاتٍ وَ نَهَرٍ [54]
به يقين پرهيزگاران در باغ‌ها و نهرهاى بهشتى جاى دارند.
الرّضا (علیه السلام)- عَنْ مُحَمَّدِ‌بْنِ‌أَبِی جَرِیرٍ الْقُمِّیِّ قَالَ: سَمِعْتُ أَبَا الْحَسَنِ الرِّضَا (علیه السلام) یَقُولُ لِأَبِی مَنْ زَارَ الْحُسَیْنَ بْنَ عَلِیٍّ (علیه السلام) عَارِفاً بِحَقِّهِ کَانَ مِنْ مُحَدِّثِی اللَّهِ تَعَالَی فَوْقَ عَرْشِهِ ثُمَّ قَرَأَ إِنَّ الْمُتَّقِینَ فِی جَنَّاتٍ وَ نَهَرٍفِی مَقْعَدِ صِدْقٍ عِنْدَ مَلِیکٍ مُقْتَدِر.
امام رضا (علیه السلام)- محمّدبن‌أبی جریر قمی گوید: از امام رضا (علیه السلام) شنیدم که به پدرم می‌فرمود: «کسی که حضرت حسین‌بن‌علی (علیه السلام) را زیارت کند درحالی‌که به حقّ آن حضرت (علیه السلام) عارف و آگاه باشد از هم‌صحبت‌های حق تعالی در بالای عرش می‌باشد». سپس این آیه را قرائت فرمود: «إِنَّ الْمتَّقِینَ فِی جَنَّاتٍ وَ نَهَرٍ* فِی مَقْعَدِ صِدْقٍ عِنْدَ مَلِیکٍ مُقْتَدِرٍ
الرّسول (صلی الله علیه و آله)- عَنْ جَابِرِ‌بْنِ‌عَبْدِ اللَّهِ الْأَنْصَارِیِّ (رحمة الله علیه) قَالَ: اکْتَنَفْنَا رَسُولَ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) ذَاتَ یَوْمَ عِنْدَهُ {قَالَ} فَاطَّلَعَ {أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ} عَلِیُّ‌بْنُ‌أَبِی طَالِبٍ (علیه السلام) {قَالَ} فَقَالَ النَّبِیُّ (صلی الله علیه و آله) تُرِیدُونَ أَنْ أُرِیَکُمْ أَوَّلَ مَنْ یَدْخُلُ الْجَنَّهًَْ قَالَ فَقَالُوا نَعَمْ قَالَ هَذَا فَقَامَ أَبُو دُجَانَهًَْ الْأَنْصَارِیُّ فَقَالَ یَا رَسُولَ اللَّهِ سَمِعْتُکَ وَ أَنْتَ تَقُولُ إِنَّ الْجَنَّهًَْ مُحَرَّمَهًٌْ عَلَی النَّبِیِّینَ وَ سَائِرِ الْأُمَمِ حَتَّی‌تَدْخُلَهَا أَنْتَ قَالَ یَا أَبَا دُجَانَهًَْ أَ مَا عَلِمْتَ أَنَّ لِلَّهِ لِوَاءً مِنْ نُورٍ عَمُودُهُ مِنْ یَاقُوتٍ مَکْتُوبٌ عَلَی ذَلِکَ اللِّوَاءِ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ مُحَمَّدٌ رَسُولُ اللَّهِ أَیَّدْتُهُ بِعَلِیٍّ قَالَ فَدَخَلَ عَلِیُّ‌بْنُ‌أَبِی طَالِبٍ (علیه السلام) فَأَجْلَسَهُ بَیْنَ یَدَیْهِ ثُمَّ ضَرَبَ بِیَدِهِ إِلَی مَنْکِبِهِ فَقَالَ لَهُ أَبْشِرْ یَا عَلِیُّ إِنَّهُ مَنْ أَحَبَّکَ وَ انْتَحَلَ مَحَبَّتَکَ وَ أَقَرَّ بِوَلَایَتِکَ أَسْکَنَهُ {اللَّهُ} مَعَنَا ثُمَّ تَلَا هَذِهِ الْآیَهًَْ‌إِنَّ الْمُتَّقِینَ فِی جَنَّاتٍ وَ نَهَرٍ. فِی مَقْعَدِ صِدْقٍ عِنْدَ مَلِیکٍ مُقْتَدِرٍ.
پیامبر (صلی الله علیه و آله)- جابربن‌عبدالله انصاری (رحمة الله علیه) گفت: روزی اطراف رسول خدا (صلی الله علیه و آله) جمع شدیم. دراین‌هنگام امیر المؤمنین علیّ‌بن‌ابی‌طالب (علیه السلام) وارد شد. سپس پیامبر (صلی الله علیه و آله) فرمود: «می‌خواهید اوّلین کسی را که وارد بهشت می‌شود به شما نشان دهم»؟ گفتند: «بله»! فرمود: «این [و علی (علیه السلام) را نشان داد]». ابودجانه‌ی انصاری برخاست و گفت: «ای رسول خدا (صلی الله علیه و آله)! از شما شنیدم که می‌فرمایی: بهشت بر پیامبران و سایر امّت‌ها حرام است تا تو به آن وارد شوی». فرمود: «ای ابودجانه! آیا نمی‌دانی که خداوند پرچمی از نور دارد که میله‌ی آن از یاقوت است و بر روی آن پرچم نوشته شده است؛ معبودی جز الله نیست. محمّد (صلی الله علیه و آله) رسول خدا است. او را با علی (علیه السلام) یاری کردم». جابر گفت: علیّ‌بن‌ابی‌طالب (علیه السلام) وارد شد و پیامبر (صلی الله علیه و آله) او را روبروی خود نشاند. سپس با دستش بر شانه‌ی او زد و به او فرمود: «ای علی (علیه السلام)! بر تو بشارت باد که هرکس تو را دوست بدارد و به محبّت تو بگرود و به ولایت تو اقرار نماید، خداوند او را با ما سکونت می‌دهد». سپس این آیه را خواند: إِنَّ المُتَّقِینَ فِی جَنَّاتٍ وَ نَهَرٍ فِی مَقْعَدِ صِدْقٍ عِنْدَ مَلِیکٍ مُقْتَدِرٍ.
الرّسول (صلی الله علیه و آله)- أَبْشِرْ یا علی (علیه السلام) مَا مِنْ عَبْدٍ یُحِبُّکَ وَ یَنْتَحِلُ مَوَدَّتَکَ إِلَّا بَعَثَهُ اللَّهُ یَوْمَ الْقِیَامَهًِْ مَعَنَا ثُمَّ قَرَأَ النَّبِیُّ (صلی الله علیه و آله) هَذِهِ الْآیَهًَْ إِنَّ الْمُتَّقِینَ فِی جَنَّاتٍ وَ نَهَرٍ فِی مَقْعَدِ صِدْقٍ عِنْدَ مَلِیکٍ مُقْتَدِرٍ.
پیامبر (صلی الله علیه و آله)- ای علی (علیه السلام)! بر تو بشارت باد؛ هیچ بنده‌ای نیست که تو را دوست بدارد و به دوستی تو گرایش پیدا کند، مگر اینکه روز قیامت خداوند او را با ما محشور می‌گرداند. سپس پیامبر (صلی الله علیه و آله) این آیه را خواند: إِنَّ المُتَّقِینَ فِی جَنَّاتٍ وَ نَهَرٍ،* فِی مَقْعَدِ صِدْقٍ عِنْدَ مَلِیکٍ مُقْتَدِرٍ.
الرّسول (صلی الله علیه و آله)- عَنْ جَابِرِ‌بْنِ‌عَبْدِ اللَّهِ (رحمة الله علیه) قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) لِعَلِیٍّ (علیه السلام) مَنْ أَحَبَّکَ وَ تَوَلَّاکَ أَسْکَنَهُ اللَّهُ مَعَنَا ثُمَّ تَلَا رَسُولُ اللَّه (صلی الله علیه و آله) إِنَّ الْمُتَّقِینَ فِی جَنَّاتٍ وَ نَهَرٍ فِی مَقْعَدِ صِدْقٍ عِنْدَ مَلِیکٍ مُقْتَدِرٍ.
پیامبر (صلی الله علیه و آله)- ای علی (علیه السلام)! هرکس تو را دوست بدارد و ولایت تو را بپذیرد، خداوند او را با ما در بهشت ساکن می‌گرداند. سپس رسول خدا (صلی الله علیه و آله) این آیه را تلاوت فرمود: إِنَّ المُتَّقِینَ فِی جَنَّاتٍ ونَهَرٍ * فِی مَقْعَدِ صِدْقٍ عِنْدَ مَلِیکٍ مُقْتَدِرٍ.
الرّسول (صلی الله علیه و آله)- یَا عَلِیُّ أَ مَا عَلِمْتَ أَنَّهُ مَنْ أَحَبَّنَا وَ انْتَحَلَ مَحَبَّتَنَا أَسْکَنَهُ اللَّهُ مَعَنَا وَ تَلَا هَذِهِ الْآیَهًَْ إِنَّ الْمُتَّقِینَ فِی جَنَّاتٍ وَ نَهَرٍ فِی مَقْعَدِ صِدْقٍ عِنْدَ مَلِیکٍ مُقْتَدِرٍ.
پیامبر (صلی الله علیه و آله)- یا علی (علیه السلام)! آیا می‌دانی هرکسی ما را دوست داشته باشد، خدای سبحان او را همراه ما، داخل بهشت می‌کند و آنگاه آیه: فِی مَقْعَدِ صِدْقٍ عِنْدَ مَلِیکٍ مُقْتَدِر را تلاوت کرد.
الرّسول (صلی الله علیه و آله)- اسْتَحْیِ مِنَ اللَّهِ اسْتِحْیَاءَکَ مِنْ صَالِحِی جِیرَانِکَ فَإِنَّ فِیهَا زِیَادَهًَْ الْیَقِینِ وَ قَدْ أَجْمَعَ اللَّهُ تَعَالَی مَا یَتَوَاصَی بِهِ الْمُتَوَاصُونَ مِنَ الْأَوَّلِینَ وَ الْآخِرِینَ فِی خَصْلَهًٍْ وَاحِدَهًٍْ وَ هِیَ التَّقْوَی قَالَ اللَّهُ جَلَّ وَ عَزَّ وَ لَقَدْ وَصَّیْنَا الَّذِینَ أُوتُوا الْکِتابَ مِنْ قَبْلِکُمْ وَ إِیَّاکُمْ أَنِ اتَّقُوا اللهَ وَ فِیهِ جِمَاعُ کُلِّ عِبَادَهًٍْ صَالِحَهًٍْ وَصَلَ مَنْ وَصَلَ إِلَی الدَّرَجَاتِ الْعُلَی وَ الرُّتْبَهًِْ الْقُصْوَی وَ بِهِ عَاشَ مَنْ عَاشَ مَعَ اللَّهِ بِالْحَیَاهًِْ الطَّیِّبَهًِْ وَ الْأُنْسِ الدَّائِمِ قَالَ اللَّهُ عَزَّوَجَلَّ إِنَّ الْمُتَّقِینَ فِی جَنَّاتٍ وَ نَهَرٍ فِی مَقْعَدِ صِدْقٍ عِنْدَ مَلِیکٍ مُقْتَدِرٍ.
پیامبر (صلی الله علیه و آله)- از خدا خجالت بکش همان‌طوری‌که از همسایگان صالحت خجالت می‌کشی در این عمل افزایش یقین است خداوند آنچه گذشتگان و آیندگان مردم را نصیحت و سفارش می‌کنند، در یک خصلت و صفت تکمیل نموده و آن تقوی است. و فرموده است: و ما به کسانی که پیش از شما، کتاب آسمانی به آنها داده شده بود، سفارش کردیم، [همچنین] به شما [نیز] سفارش می‌کنیم که از [نافرمانی] خدا بپرهیزید!. (نساء/۱۳۱) در تقوی مجموعه عبادات صالح است و به‌وسیله‌ی همان تقوی به درجات عالی و نهایی‌ترین مراتب می رسید. و زندگی عالی در پناه خدا و انس دائم [با او] به‌وسیله‌ی همین تقوی بوده است. خداوند می فرماید: الْمتَّقِینَ فِی جَنَّاتٍ وَ نَهَرٍ فِی مَقْعَدِ صِدْقٍ عِنْدَ مَلِیکٍ مُقْتَدِر.
الصّادق (علیه السلام)- ... وَ فِیهِ جِمَاعُ کُلِّ عِبَادَهًٍْ صَالِحَهًٍْ وَ بِهِ وَصَلَ مَنْ وَصَلَ إِلَی الدَّرَجَاتِ الْعُلَی وَ الرُّتَبِ الْقُصْوَی وَ بِهِ عَاشَ مَنْ عَاشَ بِالْحَیَاهًِْ الطَّیِّبَهًِْ وَ الْأُنْسِ الدَّائِمِ قَالَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَل إِنَّ الْمُتَّقِینَ فِی جَنَّاتٍ وَ نَهَرٍ فِی مَقْعَدِ صِدْقٍ عِنْدَ مَلِیکٍ مُقْتَدِرٍ.
امام صادق (علیه السلام)- ... و کلّ هر عبادت شایسته‌ای در آن است و هرکس به درجات بلندی رسیده به‌وسیله‌ی آن رسیده است. و هرکس با زندگی پاک و انس دایمی زندگی کرده به‌وسیله‌ی آن زندگی کرده است. خدای عزّوجلّ فرمود: إِنَّ المُتَّقِینَ فِی جَنَّاتٍ وَ نَهَرٍ فِی مَقْعَدِ صِدْقٍ عِنْدَ مَلِیکٍ مُقْتَدِرٍ.
الکاظم (علیه السلام)- مُحَمَّدُ بنُ الفُضَیلِ عَن أَبِی الحَسَنِ المَاضِی (علیه السلام) قُلْتُ إِنَّ الْمُتَّقِینَ قَالَ نَحْنُ وَ اللَّهِ وَ شِیعَتُنَا لَیْسَ عَلَی مِلَّهًِْ إِبْرَاهِیمَ (علیه السلام) غَیْرُنَا وَ سَائِرُ النَّاسِ مِنْهَا بُرَآءُ.
امام کاظم (علیه السلام)- محمّدبن‌فضیل گوید: از امام کاظم (علیه السلام) پرسیدم: «آیه‌ی إِنَّ المُتَّقِینَ درباره‌ی چه کسانی است»؟ فرمود: «درباره‌ی ما و شیعیان ما. به خدا قسم! هیچ‌کس جز ما بر دین و آیین ابراهیم (علیه السلام) نیست و باقی مردم از آن به دور هستند».