آیه ۴۵ - سوره قمر

آیه سَيُهْزَمُ الْجَمْعُ وَ يُوَلُّونَ الدُّبُرَ [45]

[امّا] به‌زودى جمعشان شكست مى‌خورد و پا به فرار مى‌گذارند!

۱
(قمر/ ۴۵)

الصّادقین ( کَانَ إِبْلِیسُ فِی صَفِّ الْمُشْرِکِینَ آخِذاً بِیَدِ الْحَارِثِ‌بْنِ‌هِشَامٍ {فَ}نَکَصَ عَلی عَقِبَیْهِ فَقَالَ لَهُ الْحَارِثُ یَا سَرَّاقُ إِلَی أَیْنَ أَ تَخْذُلُنَا عَلَی هَذِهِ الْحَالَهًِْ فَقَالَ إِنِّی أَری ما لا تَرَوْنَ فَقَالَ وَ اللَّهِ مَا تَرَی إِلَّا جَعَاسِیسَ یَثْرِبَ فَدَفَعَ فِی صَدْرِ الْحَارِثِ وَ انْطَلَقَ وَ انْهَزَمَ النَّاسُ وَ قَالَ النَّبِیُّ (صلی الله علیه و آله) فِی الْعَرِیشِ اللَّهُمَّ إِنَّکَ إِنْ تُهْلِکْ هَذِهِ الْعِصَابَهًَْ الْیَوْمَ لَا تُعْبَدُ بَعْدَ الْیَوْمِ فَنَزَلَ إِذْ تَسْتَغِیثُونَ رَبَّکُمْ فَخَرَجَ یَقُولُ سَیُهْزَمُ الْجَمْعُ وَ یُوَلُّونَ الدُّبُرَ الْآیَهًَْ فَأَیَّدَهُ اللَّهُ بِخَمْسَةِ آلافٍ مِنَ الْمَلائِکَةِ مُسَوِّمِینَ وَ کَثَّرَهُمْ فِی أَعْیُنِ الْمُشْرِکِینَ وَ قَلَّلَ الْمُشْرِکِینَ فِی أَعْیُنِهِمْ.

امام باقر (علیه السلام) و امام صادق (علیه السلام)- در بدر ابلیس در صف مشرکان بود و دست حارث‌بن‌هشام را گرفته بود. سپس به عقب برگشت. حارث به او گفت: «ای دزد! کجا؟ آیا ما را دراین‌حالت رها می‌کنی و ما را یاری نمی‌کنی»؟! گفت: «من چیزی می‌بینم که شما نمی‌بینید». حارث گفت: «به خدا سوگند! جز فرومایگانِ یثرب را نمی‌بینی». ابلیس، حارث را از سینه‌اش هل داد و گریخت و مردم شکست خوردند و پیامبر (صلی الله علیه و آله) در سایبان عرض کرد: «خدایا! اگر امروز این گروه اندک را از بین ببری، بعد از این پرستیده نمی‌شوی». پس [این آیه] نازل شد؛ [به خاطر بیاورید] زمانی را [که از شدّت ناراحتی در میدان بدر]، از پروردگارتان کمک می‌خواستید. (انفال/۹) سپس پیامبر (صلی الله علیه و آله) خارج شد درحالی‌که می‌گفت: [امّا] به‌زودی جمعشان شکست می‌خورد و پا به فرار می‌گذارند! پس خداوند شما را به پنج هزار نفر از فرشتگان، که نشانه‌هایی با خود دارند، مدد خواهد داد! (آل عمران/۱۲۵)

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۵، ص۳۶۸
بحارالأنوار، ج۱۹، ص۳۲۴
۲
(قمر/ ۴۵)

علی‌بن‌إبراهیم (رحمة الله علیه)- سَیُهْزَمُ الْجَمْعُ وَ یُوَلُّونَ الدُّبُر یَعْنِی یَوْمَ بَدْرٍ حِینَ هُزِمُوا وَ أُسِرُوا وَ قُتِلُوا.

علیّ‌ّبن‌ابراهیم (رحمة الله علیه)- سَیُهْزَمُ الجَمْعُ وَ یُوَلُّونَ الدُّبُر، بدر است که شکست خوردند و اسیر و کشته شدند.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۵، ص۳۷۰
البرهان
بیشتر