آیه فَرَوْحٌ وَ رَيْحانٌ وَ جَنَّةُ نَعيمٍ [89]
در رَوْح و ريحان و بهشت پرنعمت است.
أمیرالمؤمنین (علیه السلام)- إِنَّ ابْنَ آدَمَ (علیه السلام) إِذَا کَانَ فِی آخِرِ یَوْمٍ مِنْ أَیَّامِ الدُّنْیَا وَ أَوَّلِ یَوْمٍ مِنْ أَیَّامِ الْآخِرَهًِْ مُثِّلَ لَهُ مَالُهُ وَ وَلَدُهُ وَ عَمَلُهُ فَیَلْتَفِتُ إِلَی مَالِهِ فَیَقُولُ وَ اللَّهِ إِنِّی کُنْتُ عَلَیْکَ حَرِیصاً شَحِیحاً فَمَا لِی عِنْدَکَفَیَقُولُ خُذْ مِنِّی کَفَنَکَ قَالَ فَیَلْتَفِتُ إِلَی وَلَدِهِ فَیَقُولُ وَ اللَّهِ إِنِّی کُنْتُ لَکُمْ مُحِبّاً وَ إِنِّی کُنْتُ عَلَیْکُمْ مُحَامِیاً فَمَا ذَا لِی عِنْدَکُمْ فَیَقُولُونَ نُؤَدِّیکَ إِلَی حُفْرَتِکَ نُوَارِیکَ فِیهَا قَالَ فَیَلْتَفِتُ إِلَی عَمَلِهِ فَیَقُولُ وَ اللَّهِ إِنِّی کُنْتُ فِیکَ لَزَاهِداً وَ إِنْ کُنْتَ عَلَیَّ لَثَقِیلًا فَمَا ذَا عِنْدَکَ فَیَقُولُ أَنَا قَرِینُکَ فِی قَبْرِکَ وَ یَوْمِ نَشْرِکَ حَتَّی أُعْرَضَ أَنَا وَ أَنْتَعَلَی رَبِّکَ قَالَ فَإِنْ کَانَ لِلَّهِ وَلِیّاً أَتَاهُ أَطْیَبَ النَّاسِ رِیحاً وَ أَحْسَنَهُمْ مَنْظَراً وَ أَحْسَنَهُمْ رِیَاشاً فَقَالَ أَبْشِرْ بِرَوْحٍ وَ رَیْحَانٍ وَ جَنَّهًِْ نَعِیمٍ وَ مَقْدَمُکَ خَیْرُ مَقْدَمٍ فَیَقُولُ لَهُ مَنْ أَنْتَ فَیَقُولُ أَنَا عَمَلُکَ الصَّالِحُ ارْتَحِلْ مِنَ الدُّنْیَا إِلَی الْجَنَّهًْ.
امام علی (علیه السلام)- هنگامی که بنده در آخرین روز زندگیش دردنیا و نخستین روز از آخرت قرار میگیرد مال او و فرزند او و عملش در برابر او ممثّل و مجسّم میشود. پس رو به مال خود کرده میگوید: «سوگند به خدا من در طلب تو حریص و آزمند بودم و بر صرف تو بسیار بخل میورزیدم حال تو چه داری که مرا در این سفر به کار آید»؟ مال جواب میدهد: «کفنت را از من برگیر». بعد متوجّه فرزندانش میشود و میگوید: «به خدا قسم من دوستدار شما بودم و من بودم که از شما پشتیبانی میکردم اکنون نزد شما چیست که دستگیر من باشد و با من چگونه همراهی میکنید»؟ آنان به او پاسخ میدهند: «ما فقط میتوانیم تو را به گورت رسانده و آنجا دفن کنیم، آنگاه به عمل خویش روی میکند و میگوید: «به خدا قسم که تو بر من سخت گرانبار بودی و من به تو بیرغبت بوده و از تو روی میگرداندم، اکنون تو چگونه مرا همراهی میکنی»؟ و عمل به او پاسخ میدهد: «من در گورت و در آن روز که محشور خواهی شد با تو همنشین و همراه خواهم بود تا من و تو بر پروردگارت هر دو عرضه شویم». حضرت (علیه السلام) فرمود: «پس اگر آن شخص، ولیّ و دوست خدا باشد نزد او کسی میآید که از جهت خوشبویی و خوبی منظره و زیبایی و در برداشتن لباسهای فاخر و قیمتی نیکوترین مردم است. و به وی گوید: «بشارت و مژده باد تو را به راحتی و آسایش و زندگی دایم و روزی پاک و پاکیزه و بهشت پر نعمت و مقدم و ورود تو بهترین ورودها باشد». پس شخص محتضر به او میگوید: «تو کیستی»؟ میگوید: «من عمل صالح تو هستم، کوچ کن از دنیا بهسوی بهشت».