آیه أُولئِكَ الْمُقَرَّبُونَ [11]
آن‌ها مقرّبانند!
علی‌بن‌إبراهیم (رحمة الله علیه)- وَ السَّابِقُونَ السَّابِقُونَ أُولئِکَ الْمُقَرَّبُونَ قَدْ سُبِقُوا إِلَی الْجَنَّهًِْ بِلَا حِسَابٍ.
علیّ‌بن‌ابراهیم (رحمة الله علیه)- وَ السَّابِقُونَ السَّابِقُونَ أُولئِکَ المُقَرَّبُونَ آن‌هایی هستند که بدون هیچ حسابرسی وارد بهشت می‌شوند.
ابن‌عبّاس (رحمة الله علیه)- السَّابِقُونَ إِلَی الْهِجْرَهًْ.
ابن‌عبّاس (رحمة الله علیه)- السَّابِقُونَ پیشی‌گیرندگان در هجرت.
أمیرالمؤمنین (علیه السلام)- السَّابِقُونَ إِلَی الصَّلَوَاتِ الْخَمْس.
امام علی (علیه السلام)- السَّابِقُونَ پیشی‌گیرندگان در به‌جا آوردن نمازهای پنجگانه.
الرّسول (صلی الله علیه و آله)- خَلَقَ اللَّهُ النَّاسَ عَلَی ثَلَاثِ طَبَقَاتٍ وَ أَنْزَلَهُمْ ثَلَاثَ مَنَازِلَ وَ ذَلِکَ قَوْلُ اللَّهِ عَزَّوَجَلَّ فِی الْکِتَابِ أَصْحابُ الْمَیْمَنَةِ وَ أَصْحابُ الْمَشْئَمَةِ وَ السَّابِقُونَ فَأَمَّا مَا ذَکَرَهُ مِنْ أَمْرِ السَّابِقِینَ فَإِنَّهُمْ أَنْبِیَاءُ (علیهم السلام) مُرْسَلُونَ وَ غَیْرُ مُرْسَلِینَ جَعَلَ اللَّهُ فِیهِمْ خَمْسَهًَْ أَرْوَاحٍ رُوحَ الْقُدُسِ وَ رُوحَ الْإِیمَانِ وَ رُوحَ الْقُوَّهًِْ وَ رُوحَ الشَّهْوَهًِْ وَ رُوحَ الْبَدَنِ فَبِرُوحِ الْقُدُسِ بُعِثُوا أَنْبِیَاءَ (علیهم السلام) مُرْسَلِینَ وَ غَیْرَ مُرْسَلِینَ وَ بِهَا عَلِمُوا الْأَشْیَاءَ وَ بِرُوحِ الْإِیمَانِ عَبَدُوا اللَّهَ وَ لَمْ یُشْرِکُوا بِهِ شَیْئاً وَ بِرُوحِ الْقُوَّهًِْ جَاهَدُوا عَدُوَّهُمْ وَ عَالَجُوا مَعَاشَهُمْ وَ بِرُوحِ الشَّهْوَهًِْ أَصَابُوا لَذِیذَ الطَّعَامِ وَ نَکَحُوا الْحَلَالَ مِنْ شَبَابِ النِّسَاءِ وَ بِرُوحِ الْبَدَنِ دَبُّوا وَ دَرَجُوا فَهَؤُلَاءِ مَغْفُورٌ لَهُمْ مَصْفُوحٌ عَنْ ذُنُوبِهِم.
پیامبر (صلی الله علیه و آله)- خدای عزّوجلّ مردم را سه طبقه آفرید و در سه درجه جایگزینشان فرمود و این همان قول خدای عزّوجلّ است: أَصْحابُ المَیْمَنَةِ وَ أَصْحابُ المَشْئَمَةِ وَ السَّابِقُونَ. امّا آنچه درباره‌ی سابقون فرموده، آن‌ها پیغمبرانی هستند مرسل و غیرمرسل که خدا در آن‌ها پنج روح قرار داده: روح القدس، روح الایمان، روح القوّهًْ، روح الشّهوهًْ و روح البدن. که به‌وسیله‌ی روح القدس بعثت آن‌ها به پیغمبری مرسل و غیرمرسل انجام شد و نیز به‌وسیله‌ی آن همه‌چیز را دانستند و با روح ایمان خدا را عبادت کردند و چیزی را شریک او نساختند و با روح قوّت با دشمن خود جنگیدند و به امر معاش خود پرداختند و با روح شهوت از طعام لذیذ و نزدیکی حلال با زنان جوان برخوردار گشتند و با روح بدن جنبیدند و راه رفتند، این دسته آمرزیده‌اند و از گناهانشان (ترک اولای آن‌ها) چشم پوشی شده است.
الصّادق (علیه السلام)- وَ السَّابِقُونَ السَّابِقُونَ أُولئِکَ الْمُقَرَّبُونَ فَالسَّابِقُونَ هُمْ رُسُلُ اللَّهِ (علیهم السلام) وَ خَاصَّهًُْ اللَّهِ مِنْ خَلْقِهِ جَعَلَ فِیهِمْ خَمْسَهًَْ أَرْوَاحٍ أَیَّدَهُمْ بِرُوحِ الْقُدُسِ فَبِهِ عَرَفُوا الْأَشْیَاءَ وَ أَیَّدَهُمْ بِرُوحِ الْإِیمَانِ فَبِهِ خَافُوا اللَّهَ عَزَّوَجَلَّ وَ أَیَّدَهُمْ بِرُوحِ الْقُوَّهًِْ فَبِهِ قَدَرُوا عَلَی طَاعَهًِْ اللَّهِ وَ أَیَّدَهُمْ بِرُوحِ الشَّهْوَهًِْ فَبِهِ اشْتَهَوْا طَاعَهًَْ اللَّهِ عَزَّوَجَلَّ وَ کَرِهُوا مَعْصِیَتَهُ وَ جَعَلَ فِیهِمْ رُوحَ الْمَدْرَجِ الَّذِی بِهِ یَذْهَبُ النَّاسُ وَ یَجِیئُون.
امام صادق (علیه السلام)- وَ السَّابِقُونَ السَّابِقُونَ أُولئِکَ المُقَرَّبُونَ. پیشی‌گرفتگان همان رسولان خدا و مخصوصین درگاه او از میان مخلوق می‌باشند. که خدا در ایشان پنج روح قرار داده است: ایشان را به روح القدس مؤیّد ساخت تا به‌وسیله‌ی آن همه‌چیز را بدانند و بشناسند. ۲ ایشان را با روح ایمان مؤیّد ساخت و با آن از خدای عزّوجلّ بترسند. ۳ آن‌ها را به روح قوّه مؤیّد ساخت و با آن بر اطاعت خدا توانایی یافتند. ۴ آن‌ها را به روح شهوت (میل و اشتها) مؤیّد ساخت و با آن اطاعت خدا را خواستند و از نافرمانیش کراهت یافتند. ۵ در ایشان روح حرکت نهاد که همه‌ی مردم با آن رفت‌وآمد کنند.
الصّادق (علیه السلام)- إِنَّ لِلْإِیمَانِ دَرَجَاتٍ وَ مَنَازِلَ یَتَفَاضَلُ الْمُؤْمِنُونَ فِیهَا عِنْدَ اللَّهِ قَالَ نَعَمْ قُلْتُ صِفْهُ لِی رَحِمَکَ اللَّهُ حَتَّی أَفْهَمَهُ قَالَ إِنَّ اللَّهَ سَبَّقَ بَیْنَ الْمُؤْمِنِینَ کَمَا یُسَبَّقُ بَیْنَ الْخَیْلِ یَوْمَ الرِّهَانِ ثُمَّ فَضَّلَهُمْ عَلَی دَرَجَاتِهِمْ فِی السَّبْقِ إِلَیْهِ فَجَعَلَ کُلَّ امْرِئٍ مِنْهُمْ عَلَی دَرَجَهًِْ سَبْقِهِ لَا یَنْقُصُهُ فِیهَا مِنْ حَقِّهِ وَ لَا یَتَقَدَّمُ مَسْبُوقٌ سَابِقاً وَ لَا مَفْضُولٌ فَاضِلًا تَفَاضَلَ بِذَلِکَ أَوَائِلُ هَذِهِ الْأُمَّهًِْ وَ أَوَاخِرُهَا وَ لَوْ لَمْ یَکُنْ لِلسَّابِقِ إِلَی الْإِیمَانِ فَضْلٌ عَلَی الْمَسْبُوقِ إِذاً لَلَحِقَ آخِرُ هَذِهِ الْأُمَّهًِْ أَوَّلَهَا نَعَمْ وَ لَتَقَدَّمُوهُمْ إِذَا لَمْ یَکُنْ لِمَنْ سَبَقَ إِلَی الْإِیمَانِ الْفَضْلُ عَلَی مَنْ أَبْطَأَ عَنْهُ وَ لَکِنْ بِدَرَجَاتِ الْإِیمَانِ قَدَّمَ اللَّهُ السَّابِقِینَ وَ بِالْإِبْطَاءِ عَنِ الْإِیمَانِ أَخَّرَ اللَّهُ الْمُقَصِّرِینَ لِأَنَّا نَجِدُ مِنَ الْمُؤْمِنِینَ مِنَ الْآخِرِینَ مَنْ هُوَ أَکْثَرُ عَمَلًا مِنَ الْأَوَّلِینَ وَ أَکْثَرُهُمْ صَلَاهًًْ وَ صَوْماً وَ حَجّاً وَ زَکَاهًًْ وَ جِهَاداً وَ إِنْفَاقاً وَ لَوْ لَمْ یَکُنْ سَوَابِقُ یَفْضُلُ بِهَا الْمُؤْمِنُونَ بَعْضُهُمْ بَعْضاً عِنْدَ اللَّهِ لَکَانَ الْآخِرُونَ بِکَثْرَهًِْ الْعَمَلِ مُقَدَّمِینَ عَلَی الْأَوَّلِینَ وَ لَکِنْ أَبَی اللَّهُ عَزَّوَجَلَّ أَنْ یُدْرِکَ آخِرُ دَرَجَاتِ الْإِیمَانِ أَوَّلَهَا وَ یُقَدَّمَ فِیهَا مَنْ أَخَّرَ اللَّهُ أَوْ یُؤَخَّرَ فِیهَا مَنْ قَدَّمَ اللَّهُ قُلْتُ أَخْبِرْنِی عَمَّا نَدَبَ اللَّهُ عَزَّوَجَلَّ الْمُؤْمِنِینَ إِلَیْهِ مِنَ الِاسْتِبَاقِ إِلَی الْإِیمَانِ فَقَالَ قَوْلُ اللَّهِ عَزَّوَجَلَّسابِقُوا إِلی مَغْفِرَةٍ مِنْ رَبِّکُمْ وَ جَنَّةٍ عَرْضُها کَعَرْضِ السَّماءِ وَ الْأَرْضِ أُعِدَّتْ لِلَّذِینَ آمَنُوا بِاللهِ وَ رُسُلِهِ وَ قَالَ السَّابِقُونَ السَّابِقُونَ أُولئِکَ الْمُقَرَّبُون.
امام صادق (علیه السلام)- ابوعمرو زبیری نقل کرد که از امام صادق (علیه السلام) پرسیدم: «آیا ایمان درجات و مراتبی دارد که مؤمنان نزد خدا نسبت به آن‌ها بر یکدیگر برتری می‌یابند»؟ ایشان فرمود: «بله». گفتم: «خدا شما را مورد رحمت خویش قرار دهد آن را برایم توضیح بده تا بدانم». فرمود: «خدا میان مؤمنان مسابقه قرار داد چنانکه میان اسبان در روز اسب دوانی مسابقه می‌گذارند. آن‌ها را بر حسب درجات سبقت بخشید و هریک از مؤمنان را بر طبق درجه‌ی سبقتش در جایگاهی قرار داد و حقّ او را از آن درجه نکاست. نه هیچ فرد عقب افتاده ای از جلو افتاده و نه هیچ کم فضیلتی بر صاحب فضیلت [نزد خدا] پیشی نمی‌گیرد. از این جهت پیشینیان این امت بر پسینیان برتری یافتند. و اگر پیش رو در ایمان بر عقب افتاده فضیلتی نداشت آخر این امّت [از نظر مقام و فضیلت] به اوّل آن می‌رسید. اگر پیش رو در ایمان را بر عقب افتاده آن، فضیلت و برتری نبود عقب افتاده‌ها به پیش روان می‌رسیدند حتّی از آن‌ها سبقت می‌گرفتند. لیکن خدا به سبب درجات ایمان، پیشروان را مقدّم داشته و کوتاهی‌کنندگان را به خاطر تأخیر داشتن و عقب افتادن در ایمان، مؤخر داشته است. زیرا بعضی از مؤمنانِ متأخر را می‌بینیم که اعمالشان چون نماز و روزه و حجّ و زکات و جهاد و انفاق از پیشینیان بیشتر است. و اگر سوابق فضیلتی که مؤمنان به سبب آن بر یکدیگر برتری پیدا می‌کنند نبود می‌بایست متأخّرین به‌واسطه‌ی عمل بسیار خود بر پیشینیان مقدّم باشند. ولی خدای عزّوجلّ هرگز نخواسته شخصی که در پایین‌ترین درجات ایمان قرار دارد به درجه‌ی جلوتر برسد و آن کس را که خداوند مؤخّر داشته مقدّم شود و یا آن کس که خدا او را مقدّم داشته مؤخّر گردد». عرض کردم: «آنچه که خداوند مؤمنان را به خاطر سبقت در ایمانشان به آن دعوت کرده به من خبر بده». پس فرمود: «سخن خداوند عزوجل: پیشی‌گیرید به‌سوی آمرزش پروردگارتان و بهشتی که پهنای آن آسمان و زمین است و برای کسانی که به خدا و پیغمبران وی ایمان آورده‌اند آماده شده. (حدید/۲۱) و فرموده: السَّابِقُونَ السَّابِقُونَ أُولئِکَ الْمقَرَّبُون.
أمیرالمؤمنین (علیه السلام)- وَ أَمَّا الْإِیمَانُ وَ الْکُفْرُ وَ الشِّرْکُ وَ زِیَادَتُهُ وَ نُقْصَانُهُ فَالْإِیمَانُ بِاللَّهِ تَعَالَی هُوَ أَعْلَی الْأَعْمَالِ دَرَجَهًًْ وَ أَشْرَفُهَا مَنْزِلَهًًْ وَ أَسْنَاهَا حَظّاً فَقِیلَ لَهُ الْإِیمَانُ قَوْلٌ وَ عَمَلٌ أَمْ قَوْلٌ بِلَا عَمَلٍ فَقَالَ الْإِیمَانُ تَصْدِیقٌ بِالْجَنَانِ وَ إِقْرَارٌ بِاللِّسَانِ وَ عَمَلٌ بِالْأَرْکَانِ وَ هُوَ عَمَلٌ کُلُّهُ وَ مِنْهُ التَّامُّ وَ مِنْهُ الْکَامِلُ تَمَامُهُ وَ مِنْهُ النَّاقِصُ الْبَیِّنُ نُقْصَانُهُ وَ مِنْهُ الزَّائِدُ الْبَیِّنُ زِیَادَتُهُ فَلَوْ کَانَ الْإِیمَانُ کُلُّهُ وَاحِداً لَا زِیَادَهًَْ فِیهِ وَ لَا نُقْصَانَ لَمْ یَکُنْ لِأَحَدٍ فَضْلٌ عَلَی أَحَدٍ وَ لَتَسَاوَی النَّاسُ فَبِتَمَامِ الْإِیمَانِ وَ کَمَالِهِ دَخَلَ الْمُؤْمِنُونَ الْجَنَّهًَْ وَ نَالُوا الدَّرَجَاتِ فِیهَا وَ بِذَهَابِهِ وَ نُقْصَانِهِ دَخَلَ الْآخَرُونَ النَّارَ وَ کَذَلِکَ السَّبْقُ إِلَی الْإِیمَانِ قَالَ اللَّهُ تَعَالَی وَ السَّابِقُونَ السَّابِقُونَ أُولئِکَ الْمُقَرَّبُون.
امام علی (علیه السلام)- ایمان و کفر و شرک و کم و زیادی آن‌ها از این قرار است، ایمان به خداوند بالاترین اعمال می‌باشد و در مرتبه‌ی عالی قرار دارد و گرامی‌تر از آن مقامی نیست و بهره‌اش از همه افزون‌تر است. گفته شد: «یا امیرالمؤمنین (علیه السلام)! ایمان گفتار و کردار است و یا تنها گفتار می‌باشد». فرمود: «ایمان گواهی به قلب و اعتراف در زبان و عمل به اعضاء و جوارح می‌باشد، ایمان همه‌اش عمل است، ایمان گاهی کامل و گاهی نیمه کامل و زمانی ناقص و گاهی هم زائد است، به‌طوری‌که این نقصان و زیادت به وضوح دیده می‌شود. اگر همه در ایمان با هم مساوی بودند کسی را بر کسی فضیلت و برتری نبود، با ایمان کامل مؤمنان وارد بهشت می‌گردند و به درجات آن نائل می‌شوند. اگر کسانی ایمان آن‌ها ناقص باشد و یا ایمان خود را از دست بدهند وارد دوزخ می‌شوند، کسانی که در ایمان سابقه دارند بر دیگران برتری پیدا می‌کنند، خداوند در قرآنش فرموده: وَ السَّابِقُونَ السَّابِقُونَ أُولئِکَ المُقَرَّبُون.
الرّسول (صلی الله علیه و آله)- فَأَنَا مِنَ السَّابِقِینَ وَ أَنَا خَیْرُ السَّابِقِین.
پیامبر (صلی الله علیه و آله)- پس من از سابقان هستم و در میان آن‌ها از همه بهتر هستم.
الرّسول (صلی الله علیه و آله)- لَمَّا أَنْ مَرِضَ النَّبِیِّ (صلی الله علیه و آله) الْمَرْضَهًَْ الَّتِی قَبَضَهُ اللَّهُ فِیهَا دَخَلْتُ فَجَلَسْتُ بَیْنَ یَدَیْهِ وَ دَخَلَتْ عَلَیْهِ فاطمهًْ الزَّهْرَاءُ (سلام الله علیها) قَالَ أَ وَ لَا أَزِیدُکِ مَزِیدَ الْخَیْرِ کُلِّهِ قَالَتْ بَلَی قَالَ إِنَّ اللَّهَ تَعَالَی خَلَقَ الْخَلْقَ قِسْمَیْنِ فَجَعَلَنِی وَ زَوْجَکِ فِی أَخْیَرِهِما قِسْماً وَ ذَلِکِ قَوْلُهُ عَزَّوَجَلَّ فَأَصْحابُ الْمَیْمَنَةِ ما أَصْحابُ الْمَیْمَنَةِ ثُمَّ جَعَلَ الِاثْنَیْنِ ثَلَاثاً فَجَعَلَنِی وَ زَوْجَکِ فِی أَخْیَرِهَا ثُلُثاً وَ ذَلِکِ قَوْلُهُ وَ السَّابِقُونَ السَّابِقُونَ أُولئِکَ الْمُقَرَّبُونَ فِی جَنَّاتِ النَّعِیم.
پیامبر (صلی الله علیه و آله)- سلمان (رحمة الله علیه) گوید: وقتی که پیامبر (صلی الله علیه و آله) بیمار شد بیماریی که در آن خداوند او را قبض روح کرد وارد شدم و روبرویش نشستم و فاطمه زهرا (سلام الله علیها) نزد پیامبر (صلی الله علیه و آله) آمد. [پیامبر (صلی الله علیه و آله)] فرمود: «آیا بر [دانستنی‌های] تو نیفزایم، [دانستنی‌هایی] که همه‌ی خوبی‌ها در آن است»؟ فاطمه (سلام الله علیها) عرض کرد: «بله». فرمود: «خدای تعالی خلق را دو قسمت آفرید و من و همسر تو را در بهترین قسمت قرار داد و آن سخن خدای عزّوجلّ است: فَأَصْحابُ الْمیْمَنَةِ ما أَصْحابُ الْمیْمَنَة. سپس دو قسمت را سه قسمت قرار داد و من و همسر تو را در بهترین آن سه قرار داد و آن سخن خداوند است: وَ السَّابِقُونَ السَّابِقُونَ أُولئِکَ الْمقرّبونَ فِی جَنَّاتِ النَّعِیم.
الصّادق (علیه السلام)- نَطَقَ اللَّهُ بِهَذَا یَوْمَ ذَرَأَ الْخَلْقَ فِی الْمِیثَاقِ وَ قَبْلَ أَنْ یَخْلُقَ الْخَلْقَ بِأَلْفَیْ عَامٍ فَقُلْتُ فَسِّرْ لِی ذَلِکَ فَقَالَ إِنَّ اللَّهَ عَزَّوَجَلَّ لَمَّا أَرَادَ أَنْ یَخْلُقَ الْخَلْقَ خَلَقَهُمْ مِنْ طِینٍ وَ رَفَعَ لَهُمْ نَاراً فَقَالَ ادْخُلُوهَا فَکَانَ أَوَّلَ مَنْ دَخَلَهَا محمد (صلی الله علیه و آله) وَ أمیرالمؤمنین (علیه السلام) وَ الْحَسَنُ (علیه السلام) وَ الْحُسَیْنُ (علیه السلام) وَ تِسْعَهًٌْ مِنَ الْأَئِمَّهًِْ (علیهم السلام) إِمَامٌ بَعْدَ إِمَامٍ ثُمَّ أَتْبَعَهُمْ بِشِیعَتِهِمْ فَهُمْ وَ اللَّهِ السَّابِقُونَ.
امام صادق (علیه السلام)- [داودبن‌کثیر رقی گوید: مرا از وَ السَّابِقُونَ السَّابِقُونَ أُولئِکَ الْمقرّبونَ فِی جَنَّاتِ النَّعِیم خبر ده. امام صادق (علیه السلام) فرمود:] خدای تعالی این گفتار را در روزی که مخلوقات را به صورت ذرّ خلق کرد بیان فرمود، دو هزار سال پیش از آنکه [در این عالم] آن‌ها را خلق فرماید. عرض کردم: «آیه را برایم تفسیر فرما». فرمود: «زمانی‌که خدای عزّوجلّ اراده فرمود مخلوقات را بیافریند آنان را از گل آفرید و برای آن‌ها آتشی افروخت و دستور داد که داخل آتش شوید، پس اوّلین کسی‌که داخل آن شد محمّد (صلی الله علیه و آله) و امیرالمؤمنین (علیه السلام) و حسن (علیه السلام) و حسین (علیه السلام) و نه‌نفر از امامان (علیهم السلام) یکی پس از دیگری وارد شدند، سپس شیعیان ایشان از آن‌ها پیروی‌کردند، پس به خدا سوگند! آن‌ها پیشی‌گیرندگان هستند!
الرّسول (صلی الله علیه و آله)- عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ (رحمة الله علیه) قَالَ: سَأَلْتُ رَسُولَ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) عَنْ قَوْلِ اللَّهِ: السَّابِقُونَ السَّابِقُونَ أُولئِکَ الْمُقَرَّبُونَ قَالَ: حَدَّثَنِی جَبْرَئِیلُ (علیه السلام) بِتَفْسِیرِهَا قَالَ: ذَاکَ عَلِیٌّ (علیه السلام) وَ شِیعَتُهُ إِلَی الْجَنَّهًِْ.
پیامبر (صلی الله علیه و آله)- از ابن‌عبّاس (رحمة الله علیه) نقل شده است که از رسول خدا (صلی الله علیه و آله) درباره‌ی آیات: و السَّابِقُونَ السَّابِقُونَ أُولئِکَ المقرّبونَ فِی جَنَّاتِ النَّعِیمِ پرسیدم. حضرت (علیه السلام) فرمود: «جبرئیل به من گفت: آن‌ها علی (علیه السلام) و شیعیان او هستند. آن‌ها کسانی هستند که برای رفتن به بهشت سبقت می‌گیرند».
الصّادق (علیه السلام)- عَنْ إِدْرِیسَ‌بْنِ‌عَبْدِ اللَّهِ عَنْ أَبِی‌عَبْدِاللَّهِ (علیه السلام) قَالَ سَأَلْتُهُ عَنْ تَفْسِیرِ هَذِهِ الْآیَهًِْ ما سَلَکَکُمْ فِی سَقَرَ قالُوا لَمْ نَکُ مِنَ الْمُصَلِّینَ قَالَ عَنَی بِهَا لَمْ نَکُ مِنْ أَتْبَاعِ الْأَئِمَّهًِْ (علیهم السلام) الَّذِینَ قَالَ اللَّهُ تَبَارَکَ وَ تَعَالَی فِیهِمْ وَ السَّابِقُونَ السَّابِقُونَ أُولئِکَ الْمُقَرَّبُونَ أَ مَا تَرَی النَّاسَ یُسَمُّونَ الَّذِی یَلِی السَّابِقَ فِی الْحَلْبَهًِْ مُصَلِّی فَذَلِکَ الَّذِی عَنَی حَیْثُ قَالَ لَمْ نَکُ مِنَ الْمُصَلِّینَ لَمْ نَکُ مِنْ أَتْبَاعِ السَّابِقِینَ.
امام صادق (علیه السلام)- ادریس‌بن‌عبدالله گوید: از امام صادق (علیه السلام) درباره‌ی تفسیر آیه: چه چیز شما را به دوزخ وارد ساخت؟! می‌گویند: «ما از نمازگزاران نبودیم». (مدثر/۴۳۴۲) پرسیدم. فرمود: «منظور این است که ما از پیروان ائمّه (علیهم السلام) که در این آیه اشاره می‌فرماید: السَّابِقُونَ السَّابِقُونَ أُولئِکَ الْمقرّبونَ، نبودیم. مگر نه این است که هرکس زودتر خود را به محلّ اجتماع برای اسب‌دوانی نرساند مردم مصلّی به او نمی‌گویند پس منظور از لَمْ نَکُ مِنَ المُصَلِّینَ یعنی از پیروان پیامبران (علیهم السلام) نبودیم.
الباقر (علیه السلام)- أَنْتُمْ شِیعَهًُْ اللَّهِ وَ أَنْتُمْ أَنْصَارُ اللَّهِ وَ أَنْتُمُ السَّابِقُونَ الْأَوَّلُونَ وَ السَّابِقُونَ الْآخِرُونَ وَ السَّابِقُونَ فِی الدُّنْیَا وَ السَّابِقُونَ فِی الْآخِرَهًِْ إِلَی الْجَنَّهًِْ قَدْ ضَمِنَّا لَکُمُ الْجَنَّهًَْ بِضَمَانِ اللَّهِ عَزَّوَجَلَّ وَ ضَمَانِ رَسُولِ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله).
امام باقر (علیه السلام)- امام صادق (علیه السلام) فرمود: «پدرم به گروهی از شیعیان فرمود: «شما پیروان خدا و یاوران خدا هستید و شما پیشگامان از امّت‌های آخرین به‌سوی ما هستید که در دنیا پیشگامان به‌سوی ولایت ما و در آخرت پیشگامان به‌سوی بهشت هستید. به ضمانت خدا و ضمانت رسول خدا (صلی الله علیه و آله) بهشت را برای شما ضمانت کردیم».
أمیرالمؤمنین (علیه السلام)- عن الحسن‌بْنِ‌علیعنْ أَبِیهِ (صلی الله علیه و آله) فِی قَوْلِهِ عَزَّوَجَلَّ وَ السَّابِقُونَ السَّابِقُونَ أُولئِکَ الْمُقَرَّبُونَ قَالَ إِنِّی أَسْبَقُ السَّابِقِینَ إِلَی اللَّهِ وَ إِلَی رَسُولِهِ وَ أَقْرَبُ الْمُقَرَّبِینَ إِلَی اللَّهِ وَ إِلَی رَسُولِهِ (صلی الله علیه و آله).
امام علی (علیه السلام)- حسنبنعلی (علیه السلام) از پدر بزرگوارش درباره‌ی آیه: السَّابِقُونَ السَّابِقُونَ أُولئِکَ الْمقرّبونَ نقل می‌کند که فرمود: «من جلوتر از تمام سبقت‌گیرندگان به‌سوی خدا و پیامبرم و من مقرّب‌ترین مقرّبان خدا و پیامبر (صلی الله علیه و آله) هستم».
أمیرالمؤمنین (علیه السلام)- فَأَنْشُدُکُمُ اللَّهَ أَ تَعْلَمُونَ حَیْثُ نَزَلَتْ وَ السَّابِقُونَ الْأَوَّلُونَ مِنَ الْمُهاجِرِینَ وَ الْأَنْصارِ ... وَ السَّابِقُونَ السَّابِقُونَ أُولئِکَ الْمُقَرَّبُونَ سُئِلَ عَنْهَا رَسُولُ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) فَقَالَ أَنْزَلَهَا اللَّهُ تَعَالَی ذِکْرُهُ فِی الْأَنْبِیَاءِ وَ أَوْصِیَائِهِمْ فَأَنَا أَفْضَلُ أَنْبِیَاءِ اللَّهِ وَ رُسُلِهِ وَ عَلِیُّ‌بْنُ‌أَبِی طَالِبٍ (علیه السلام) وَصِیِّی أَفْضَلُ الْأَوْصِیَاءِ قَالُوا اللَّهُمَّ نَعَمْ.
امام علی (علیه السلام)- شما را به خدا قسم می‌دهم! مگر نه این است وقتی آیه: وَ السَّابِقُونَ الْأَوَّلُونَ مِنَ المُهاجِرِینَ وَ الْأَنْصارِ (توبه/۱۰۰) ... و آیه: السَّابِقُونَ السَّابِقُونَ أُولئِکَ الْمقرّبونَ نازل شد، و دراین‌باره از پیامبر (صلی الله علیه و آله) سؤال شد. حضرت (صلی الله علیه و آله) فرمود: «خداوند این آیات را در مورد انبیاء (علیهم السلام) و جانشینان ایشان نازل کرده است. من افضل انبیاء (علیهم السلام) و رسولان خدایم. و علیّ‌بن‌ابی‌طالب (علیه السلام) جانشین من افضل اولیاء است»؟ گفتند: «آری، به خدا قسم»!
أمیرالمؤمنین (علیه السلام)- أَنْشُدُکُمُ اللَّهَ سُئِلَ رَسُولُ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) عَنْ قَوْلِهِ وَ السَّابِقُونَ السَّابِقُونَ أُولئِکَ الْمُقَرَّبُونَ فَقَالَ رَسُولُ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) أَنْزَلَهَا اللَّهُ فِی الْأَنْبِیَاءِ وَ أَوْصِیَائِهِمْ وَ أَنَا أَفْضَلُ أَنْبِیَاءِ اللَّهِ {وَ أَخِی} وَ وَصِیِّی عَلِیُّ‌بْنُ‌أَبِی طَالِبٍ (علیه السلام) أَفْضَلُ الْأَوْصِیَاءِ فَقَامَ نَحْوٌ مِنْ سَبْعِینَ بَدْرِیّاً جُلُّهُمْ مِنَ الْأَنْصَارِ وَ بَقِیَّتُهُمْ مِنَ الْمُهَاجِرِینَ مِنْهُمْ أَبُو الْهَیْثَمِ‌بْنُ‌التَّیِّهَانِ وَ خَالِدُ‌بْنُ‌زَیْدٍ وَ أَبُو أَیُّوبَ الْأَنْصَارِیُّ وَ مِنَ الْمُهَاجِرِینَ عَمَّارُ‌بْنُ‌یَاسِرٍ {وَ غَیْرُهُ} فَقَالُوا نَشْهَدُ أَنَّا قَدْ سَمِعْنَا رَسُولَ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) یَقُولُ ذَلِک.
امام علی (علیه السلام)- شما را به خدا قسم می‌دهم! دراین‌باره که از پیامبر (صلی الله علیه و آله) پرسیده شد درباره‌ی قول خداوند؛ وَ السَّابِقُونَ السَّابِقُونَ أُولئِکَ الْمقرّبونَ آن حضرت (صلی الله علیه و آله) فرمود: «خداوند این آیه را درباره‌ی انبیاء (علیهم السلام) و اوصیای آن نازل کرده است و من افضل انبیاء خدا (علیهم السلام) و برادرم و وصیّم علیّ‌بن‌ابی‌طالب (علیه السلام) افضل اوصیاء است»؟ در اینجا حدود هفتاد نفر از اهل بدر که اکثرشان از انصار و بقیّه از مهاجرین بودند به‌پا خاستند که از جمله‌ی آنان ابوالهیثمبنتیهان و ابوایّوب خالدبن‌زید انصاری و از مهاجرین عمّار یاسر و غیر او بودند. اینان گفتند: ما شهادت می‌دهیم از پیامبر (صلی الله علیه و آله) شنیدیم که این مطلب را می‌فرمود.
أمیرالمؤمنین (علیه السلام)- أَنْشُدُکُمْ بِاللَّهِ الَّذِی یَعْلَمُ سَرَائِرَکُمْ وَ یَعْلَمُ صِدْقَکُمْ إِنْ صَدَقْتُمْ وَ یَعْلَمُ کَذِبَکُمْ إِنْ کَذَبْتُم قَالَ فَهَلْ أَحَدٌ ذَکَرَهُ اللَّهُ عَزَّوَجَلَّ بِمَا ذَکَرَنِی إِذْ قَالَ وَ السَّابِقُونَ السَّابِقُونَ أُولئِکَ الْمُقَرَّبُونَ غَیْرِی قَالَ فَهَلْ سَبَقَنِی مِنْکُمْ أَحَدٌ إِلَی اللَّهِ وَ رَسُولِهِ قَالُوا لا.
امام علی (علیه السلام)- شما را به خدا سوگند! یا اینکه فرمود شما را به خدایی که راز نهانی شما را می‌داند و راست و دروغ شما را می‌داند سوگند می‌دهم وَ السَّابِقُونَ السَّابِقُونَ أُولئِکَ الْمُقَرَّبُونَ آیا در میان جمعیت شما کسی هست که پیش از من ایمان به خدا و رسولش آورده باشد و پیش از من به هر دو قبله نماز خوانده باشد»؟ عرض کردند: «نه»!
الصّادق (علیه السلام)- أَشْرَفُ شَرَابِ أَهْلِ الْجَنَّهًِْ یَأْتِیهِمْ مِنْ عالی تَسَنَّمَ عَلَیْهِمْ فِی مَنَازِلِهِمْ وَ هِیَ عَیْنٌ یَشْرَبُ بِهَا الْمُقَرَّبُونَ بَحْتاً وَ الْمُقَرَّبُونَ آلُ محمد (صلی الله علیه و آله) یَقُولُ اللَّهُ السَّابِقُونَ السَّابِقُونَ أُولئِکَ الْمُقَرَّبُونَ رسول الله (صلی الله علیه و آله) وَ خَدِیجَهًُْ وَ علی‌بن‌أبی‌طالب (علیه السلام) وَ ذُرِّیَّاتُهُمْ تَلْحَقُ بِهِمْ.
امام صادق (علیه السلام)- عالی‌ترین آشامیدنی اهل بهشت است که از قسمت بالای قصرهای بهشتیان بر آن‌ها فرو می‌ریزد و آن چشمه‌ای است که مقرّبین از خالص آن می‌آشامند؛ و السَّابِقُونَ السَّابِقُونَ أُولئِکَ الْمقَرَّبُونَ مقرّبین پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) و خدیجه (سلام الله علیها) و علیّ‌بن‌ابی‌طالب (علیه السلام) و بازماندگان آن‌ها هستند که ملحق به ایشان می‌شوند.
الرّسول (صلی الله علیه و آله)- مَعَاشِرَ النَّاسِ إِنَ فَضَائِلَ عَلِیٍ (علیه السلام) وَ مَا خَصَّهُ اللَّهُ بِهِ فِی الْقُرْآنِ أَکْثَرُ مِنْ أَنْ أَذْکُرَهَا فِی مَقَامٍ وَاحِدٍ فَمَنْ أَنْبَأَکُمْ بِهَا فَصَدِّقُوهُ بِهَا مَعَاشِرَ النَّاسِ مَنْ یُطِعِ اللَّهَ وَ رَسُولَهُ وَ أُولِی الْأَمْرِ فَقَدْ فازَ فَوْزاً عَظِیماً السَّابِقُونَ السَّابِقُونَ إِلَی بَیْعَتِهِ وَ التَّسْلِیمِ عَلَیْهِ بِإِمْرَهًِْ الْمُؤْمِنِینَ أُولئِکَ الْمُقَرَّبُونَ فِی جَنَّاتِ النَّعِیم.
پیامبر (صلی الله علیه و آله)- ای مردم! امتیازاتی که علیّ‌بن‌ابی‌طالب (علیه السلام) نزد پروردگار دارد و خدا در قرآن نازل فرموده بیش از آن است که من بتوانم در یک سخنرانی بشمارم و بیان کنم، هرکس بعد از این از آن فضایل برای شما بیان‌کرد، او را تصدیق کنید، ای مرد! هرکس خدا و رسول (صلی الله علیه و آله) و علی (علیه السلام) و ائمّه‌ی بعد از او را اطاعت کند رستگار است و همین اشخاص به فوز بهشت و نعمت خدایی نائل می‌شوند. أُولئِکَ الْمقَرَّبُونَ فِی جَنَّاتِ النَّعِیم.
أمیرالمؤمنین (علیه السلام)- أَنَا عَبْدُ اللَّهِ وَ أَخُو رَسُولِ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) وَ أَنَا الصِّدِّیقُ الْأَکْبَرُ لَا یَقُولُهَا بَعْدِی إِلَّا کَذَّابٌ مُفْتَرٍ صَلَّیْتُ قَبْلَ النَّاسِ سَبْعَ سِنِینَ.
امام علی (علیه السلام)- من بنده‌ی خدا و برادر رسول خدایم و من صدّیق اکبرم، هرکه بعد از من چنین ادّعایی کند، کذّاب است من هفت سال قبل از سایر مردم نماز خواندم.